نووسەر: باهۆز زرێبار
“تیرۆریزم” واتای دڕندایهتی دهگرێتهوه؛ تیرۆریست به پیاوکوژ و دهستوهشێن دهوترێت، واته ئهو کهسانهن که له پیاوکوشتن و کرداری خراپه هیچ کۆیهک ناکهنهوه. ههڕهشه له خهڵک دهکهن و خهڵکی سڤیل دهترسێنن و ترس دهنێنه دڵی خهڵکهوه و دهیانفڕێنن و دهیانشارنهوه. یان له پێناوی گهیشتن به ئامانجهکانیان، ههموو کارێکی ناڕهوا دهکهن. تیرۆریزم ئێستا وهکوو بیروباوهڕی لێهاتووه و له جۆری بیرکردنهوهی فاشیستیه. واتای زانستییانهی “فاشیزم” بریتییه له ڕژیمێکی دیکتاتۆرییانه که لهسهر زۆرداری و کوشتن و ملهۆڕی دامهزرابێت و لهسهر بنهمای کۆنهپهرستی و دهستدرێژی سهقامگیر بێت.
حکومهته فاشیستهکان ههموو مافه ئازادی و دیموکراتییهکانی وڵات لهنێو دهبهن و سیاسهتی پیاوکوژانهی خۆیان دهبهستن به پاشکۆی نهتهوهپهرستیی کوێرانه و ڕهگهزپهرستییهوه. ڕژیمه فاشیستهکان توانای ئهوهیان نامێنێت له ڕێگهی پهرلهمانهوه حوکم و دهسهڵاتی خۆیان بپارێزن و پهنا دهبهنه بهر تیرۆر و تۆقاندن و سهرکوتکردنی خوێناوییانهی ههموو جۆره ڕاپهڕینێکی دیموکراتی. ههروهها دهست دهکهن به بڵاوکردنهوهی پڕوپاگهندهی خهڵک خهڵهتێنهرانه. فاشیزم بهپێی حوکمی سیاسهتی ناوخۆیی خۆی ههموو ڕێکخراوه پێشکهوتنخوازهکان و ئازادییه دیموکراتییهکان قهدهغه دهکهن و دهزگاکانی دهوڵهت دهکهن به دهزگا و حوکمی سهربازی و دهست بهسهر ههموو ژیانی کۆمهڵایهتیی وڵاتدا دهگرن. بنچینهی ئایدیۆلۆژیی فاشیزم لهسهر ڕهگهزپهرستی و شۆڤینیستی و ئهمجۆره تیۆرییه کۆنهپهرستانانه دامهزراوه. پاش تێگهیشتنێک له واتای تیرۆریزم و فاشیزم، دهمهوێت سهرنجتان بهرهو دوو واتای دی ڕابکێشم: شهڕی عادڵانه و شهڕی ناعادڵانه.
شهڕی ناعادڵانه شهڕێکی سنوور شکێنه له پێناوی ژێردهستهکردنی نهتهوهکانی دی و سهرکوتکردنی خهڵک و فراوانبوونی دهسهڵاتی داگیرکارانه. بۆ نموومه: ((شهڕی داعش، که هێزه توندڕهوهکان و پاڵپشتهکانیان هێرشیان کرده سهر کوردستان.)) ئهو شهڕهی داعش ههڵیگرساند، شهڕێکی سنوور شکێن و دیلێتی خواز بوو؛ ئهو شهڕهیش خهڵکی کوردستان دهیانکرد، شهڕێکی عادڵانه بوو له پێناوی بهدهستهێنانی سهربهخۆیی و ئازادی و یهکێتیی گهل. تیۆریی شۆڕشگێڕانه ههمیشه دژی ههموو جۆره شهڕێکی ناعادڵانه و دهست درێژکارانه دهوهستێت و داکۆکی لهسهر شهڕی عادڵانهی کۆمهڵانی خهڵک دهکات.
شهڕی عادڵانه ئهو شهڕهیه که لهبهر داگیرکردنی خاکی ئهم و ئهو و هێنانه ژێر دهستی خهڵکهوه ڕوونادات، بهڵکوو شهڕێکی ئازادیخوازانهیه و له پێناوی داکۆکی لهسهر نیشتمان و دهستکهوتهکانی خهڵکهوه ڕوودهدات. شهڕی عادڵانه له دژی داگیرکهران و دهست درێژکارانی بێگانه و له دژی کۆیلهتی و ههموو جۆره زوڵمێک ههڵدهگیرسێت. یهکێک له جۆرهکانی شهڕی عادڵانه، شهڕی پارتیزانیی خهڵکه، که بریتییه له شهڕی چهند دهسته چهکدارێکی ناڕێکوپێکی خهڵک له پشت بهرهکانی شهڕی دوژمنهوه.
ئێستا به تێگهیشتن و ناسینی جۆرهکانی شهڕ و تیرۆریزم و فاشیزم، چهند پرسیارێکی سهرهکی دێته ئاراوه: ((ڕژیمی ئێران شهڕی عادڵانه دهکات یان هێزه ڕۆژههڵاتییهکانی کوردستان له ڕۆژههڵاتدا؟ تیرۆریزم و فاشیسم کێیه؟))
ئێران به شهڕی ناعادڵانه بۆ بهردهوام بوونی حکومهتی فاشیزمانهی خۆی له ناوچه داگیرکراوهکانی و سهرکوتکردنی شۆڕشی خهڵک لهو بازنهیهدا، ههروهها به تیرۆر و کوشتن و له سێدارهدان و تۆقاندنی خهڵک له ڕۆژههڵاتدا، پیشاندهری ئهوهیه که تیرۆریزمی ڕاستهقینه ئهوانن نهک ئهو هێزهی که دژی داگیرکهری و بۆ سهربهخۆیی نهتهوهکهیان شهڕ دهکهن. ههروهها ههموو دونیا ئاگاداره که کورد له رۆژههڵاتدا لهسهر خاکی خۆی خهباتی دهستپێکردووهتهوه، نهک له شاره فارسهکاندا، ئهمهیش ئهوه پشتڕاست دهکاتهوه که ڕژیمی ئێران شهڕی سنوورشکێن دهکهن و دهیانهوێت کوردستانێک که موڵکی ئهوان نییه، لهژێر دهسهڵاتی خۆیان ڕایبگرن و بهردهوام بن له ئاپارتاید له دژی گهلی کوردی ڕۆژههڵات. ههروهها که پێشتر ئاماژهم پێکرد، بهپێی ئهوهی که هێزی ڕژیمی ئێران شهڕی سنوورشکێن دهکات، ئهم شهڕهی دهڕواته بهشی شهڕی ناعادڵانه. بهپێی ئهوهیش که ڕژیمی ئێران به سهرکوتکردن و تۆقاندن و کوشتنی خهڵکی سڤیل دهیهوێت حکومهتی خۆی ڕابگرێت، حکومهتهکهی دهڕواته ژێر ناوی فاشیزم و کردهوهکانی جگهله کارێکی تیرۆریزمی هیچی دی نییه.
