لە پێشدا،دەمەوێ کەلێنێکی فەلسەفی لێرەدا بکرێتەوە و ئەویش بریتییە لە گوتنی حەقیقەت وەک خۆی،هەر بۆیە بە پێویستی دەزانم،لە ڕووی سۆسیال پاتۆلۆژی و پولتیک پاتۆلوژی،ئاوڕێک وەک ئەژماری دیرۆک،لە رۆژهەڵاتی کوردستان بدەینەوە….
ساڵی نوێی کوردی کاتێک دەست پێدەکات،کە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست،ساڵێکی پڕ لە شەڕ و ئاژاوەی تێپەڕاند و هەتا ئێستاش دریژەی هەیە.لە رۆژهەڵاتی کوردستانی وەک ئاوی مەند ڕاوەستاو،کاتێک ساڵ نوێ دەبێتەوە،کە زۆربەی تاکی رۆژهەڵات لە گیرۆدەیی مادە هۆشبەرەکاندا،بەسەر دەبەن،لە کۆمەڵایەکی ئاسمیلەی بە ئەنتگراسیۆن کراو،کلتووری بەڕەڵڵایی،بە ناوی ئازادی کۆمەڵگاوە،بۆتە هۆکاری لاتراسکە بەستنی شیرازەی بنەماڵەکان و رۆژ نییە،لە دادگای هەر شارێک،کۆمەڵێک جیا بوونەوەی ژن و مێردایەتی تۆمار نەکرێ.خەڵک کار و دەرامەدییان نییە و کۆمەڵگایەکی ڕەش و ڕووت و برسی،بە بیانووی نانە زگێ لە هەموو پیسییەک وەردەدرێ و لە هەمووی گرینگتر بە هۆی نەبوونی،حیزبی کارا و چالاک،بۆشاییەکی گەورە کەوتووەتە ناو رۆژهەڵاتی کوردستان،کە هەم رژیم هەلی بۆ چەوساندنەوەی کوردان بەرانبەر بە نەتەوەکانی دیکە،دەسکەوتووە و هەمیش ئەو هێزانەی بە ناو هێزی کوردی،کە هیچیان بۆ رۆژهەڵات نەکردووە و نایکەن،هەموو هێزی ماڵی و مرۆیی رۆژهەڵاتیان داپڵۆسیوە.
لە ماوەی بیست ساڵی رابڕدوودا،ئەوەی متمانەی سیاسی بێت لە لای خەڵکی رۆژهەڵاتی کوردستان،بە گشتی لاواز بووە و ئەحزابی سیاسیش لە بەر رەوشی خراپ و ناهەماهەنگی و بەرچاوتەنگی و دوگماتیزمی حیزبی،وەک ئەوەی دەبێ و ببێ،نەیانتوانیوە لە چینی خوێندەوار و رۆشنبیر و شاعیر و هونەرمەند،بۆ لای خۆیان راکێشن.لە دوو قۆناخی جیاوازیشدا و دوا بە دوای یەک،بە چەند قسەیەکی وەک جێگیر کردنی سیاسەت بە جێی پاراستنی چەکداری و پاراستنی بەرژەوەندییەکانی باشووری کوردستان،حەقیقەتەکانیان لە خەڵک شاردۆتەوە.
کوردستانی دوای داعش و جەمسەربەندییەکەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست،روویەکی ئاشکرای چەند و چۆنی حیزبایەتی لە هەموو پارچەکانی کوردستان،بەرەوڕووی ئێمە کردەوە،کە ئەو جارە هێز و پتانسییەلی سیاسی،لە ئاستی هەموو کوردستانی گەورەدا،باس و لێکدانەوە و ئانالیزی خۆی دەکات.
مژاری گرینگ و جێی مەبەست،پاراستنی چەکداری رۆژهەڵاتی کوردستانە،کە ساڵەهایە فەرامۆش کراوە و ئێستاش کە رۆژهەڵاتی ناوین کە لە تەنگەژەدایە،کەش و هەوایەکی رەخساو و هەلێک بۆ کوردانی رۆژهەڵات رەخساوە،هەتا جارێکی دیکە پێشمەرگە و خەڵک ،وەک عەقڵێکی سیاسی بالغ بوو لە تێپەڕاندنی شەڕی براکوژی،بە کۆدەنگی بەرانبەری داگیرکەر رابوەستن و نەتەنیا شەڕ لە ماڵی رۆژهەڵاتی کوردستان،ببەنە دەرەوە،بەڵکوو بە هاوئاهەنگی لە گەڵ نەتەوەکانی دیکەی ئێران و بە راگرتنی باڵانسی سیاسی و نیزامی،شەڕەکە رەوانەی ماڵی کۆماری ئیسلامی بکەنەوە.
رۆژهەڵاتی کوردستان،هەر لە بیست و پێنج سەدەی رابردووەوە هیچ کات ئارامی بە خۆیەوە،نەدیتووە و هەر کاتێک دەرفەتێکی بۆ ڕەخسا بێ،بە پێی هێز و دەسەڵات و ناوچەی خۆی بەرانبەری حکوومەتی ناوەندی راوەستاوە.لە بەرانبەردا،بە پێی پێوەرەکانی مێژووی راستەقینەی ئێران،هەر کاتێک حکوومەتی ناوەندی،بە هێز بووە،بە هەموو شێوەیەک،کوردانی چەوساندۆتەوە و بە کوشتن و بڕین و زیندان،حەولی ئەوەی داوە کە خەڵکی کورد چاوترسێن بکا و ئیرادەی،ئازادیخوازییان بشکێنێ.
پاراستنی چەکداری رۆژهەڵاتی کوردستان،لە ڕووی چەند خاڵێکەوە جێی سەرنج و تێڕامانە کە بریتین لە :
یەکەم:گەڕانەوەی متمانە بۆ خەڵک،کە خەڵک هەست بەوە دەکا کە هێزێک هەیە بیپارێزی و هەر بۆیه پردە رووخاوەکانی نێوان خەڵک و ئەحزاب هەڵدەبەسترێتەوە.
دووهەم:پەنجە و تەرکیزی حکوومەتی ئێران،لە باشووری کوردستان دەبڕدرێتەوە و لایەنی باشووری کوردستان،لە ئاستی دیپلۆماسی و نەتەوایەتیدا،دەتوانێ هەنگاوی بوێرانەتر بهاوێ،هەر وەک ئەوەیکە دەیبینین،ئێران جوگرافیای سوریە و ئێراقی بە هەرێمی کوردستانیشەوە هەڵبژاردووە،کە ئامانجەکانی تێدا پێک بێنێ،هەتا ناو چوارچێوەی دەسەڵاتی حکوومەتی تاران،بە ئارامی بمێنێتەوە.
سێهەم:هەموو هێز و پتانسییەلی رۆژهەڵاتی کوردستان،ئەم جارەیان بۆ رۆژهەڵات تێدەکۆشێ و لە سەرگەردانی سیاسی دێتە دەرەوە و مەجالێکی گەورەش دەڕەخسێت بۆ بەرەی نوێ،کە دەیهەوێ پەیوەست بێ بە شۆڕشی رۆژهەڵاتی کوردستانەوە.