مترجم: خلیل جنگی
بسیاری از القاب، نام خانوادگیها و نامهای کوردی، قدمت و تاریخ شان بە پنج هزار سال پیش بر میگردد. نام خانوادگی بسیاری از پادشاهان کورد از زمان سومری، هوری، آشوری و اکدی ها کوردی بودە است، به عنوان مثال نام (لو گل/لو گەڵ) کە بە معنای پادشاه می آید در عصر سومری ها، در این زبان از دو کلمە بوجود آمدە است کە در زبان کوردی امروز بە همان معنا موجود است.
این نام در زبان سومری بە شیوەی (لو”مرد/پیاو”+گل/گەل”کل/کەڵ/نایاب/هەڵکەوتوو) بخش و دیدە میشود کە در زبان کوردی امروز نیز بە همان شیوە و معنا خود را نمایان میکند کە متشکل و بوجود آمده است از (لو/لۆ”پیاو/مرد”+کل/کەڵ/نایاب/هەڵکەوتوو). یعنی کلمە یا نام (لوگل/لوگەڵ) سومری در کوردی امروز بە شکل (لو کل/لۆ کەڵ) یا (مرد نایاب/پیاوی کەڵ/نایاب/هەڵکەوتوو) دیدە میشود. همچنین نام (شران/شەران) در زبان هوری و هیتی بە معنای همان (سران، پادشاهان/سەران، پاتشاکان) است در کوردی امروز به همین معنا اصتعمال می گردد و غیرە…
حال برمیگردیم بە موضوع اصلی این نوشتار کە اط این قرار است: کلهورها و لورها کیستند؟ در رابطە با آنها باید گفت کە اشتراکات منطقەای ونام و نام خانوادگی و القاب مشترک نیز بە چشم میخورد. از لحاظ جغرافیایی کوردستانو این دو طوایف از اکراد در نزدیکی هم و در یک منطقەی جغرافیایی زیست کرده اند و زندگی میکنند و بر طبق نامشان نیز اینطور برمیاید کە نام هر دو برآمدە از (لو+هوری/لۆ_هۆری) و (کل+هوری/کەڵ+هۆری) کەدر زبان کورد به معنای (مرد هوری/پیاوی هۆری/خۆری) و (هور/خوری کل _ هۆر/خۆری کەڵ) میباشد.
باید دانست کە وجود اسامی ای از این قبیل در جهان چیزی نادر و همچنین نایاب نیز نیستند! برای مثال نرمن ها (Norman) کە نژادی هستند در شمال اروپا زندگی کردەاند وساختار نامشان از (Nor+Man) درست شدە کە بە معنای مردان شمالی می آید.
ضابل ذکر است کە هرچند اطلاعات و مدارک زیادی در مورد زبان هوری در دست نیست ولی هوری ها برای اشارە کردن بە خودشان از اسم ((xurrúγi خورویی) استفادە میکردند و بە این ترتیب در زبان هوری دو کلمەی (kil xurrúγi) با هم بە معنای (هوری نایاب/هۆریە نایاب یا هۆریە مەزنەکان) می آید و (lu xurrúγi) در زبان هوری بە مفهوم و معنای (مردان هوری/پیاوە هۆریەکان) میباشد. لذا منطبق با این اصل (کلهوری/کەلهۆری) و (لوری/لوهۆری) در زبان کوردی و هوری دقیقا بە یک معنا و مفهوم می باشند.
چیزی کە مفهوم ها را باری دیگر برای ما بهتر بیان میکند این است کە در زبان هوری کلمەی (xurri) معنای (اوقات طلوع/کاتی بەیانیان)میدهد، از اینروی اینطور نشان میدهد کە نام هوری ها بە خورشید و آفتاب ارتباط داشتە باشد و نامشان احتمالا دو معنای ابتدایی و اصلی دارد که در پی می آید:
اولا؛ شرقی ها (ڕۆژهەڵاتییەکان) کە آنها محل زندگی واستقرارشان بطور کلی در شرق بابل کە در آن زمان مرکز و سنتر این منطقە بودە قرار داشتەاند.
دوما: معنای (خوشید پرستان/خۆر پەرەستان)بدهد. فارغ از این نیزو کلمەی (هورستان/هۆرسان) کە در زبان کوردی از (خۆر+شوێن) کە معنایش عبارت است از (شرق)و (خۆرهەڵات/ڕۆژهەڵات) یا جایی کە خورشید در آنجاست، حتی مفهوم اصلی منطقەی خوراسان نیز از همین نام آمدە است.
همچنین از این قبیل اسامی در دیگر نقاط جهان هم موجود بودە و هست. برای مثال نام ژاپن کە مردمش بە آن میگویند (نیپون Nipon) در اصل باید گفت این اسم یک اسم چینی است و عبارت است از (Jih Pon) کە معنای (منبع خورشید یا سرزمین خورشید) را میدهد، بە این معنا کە ژاپن در طرف شرق سرزمین چین قرار دارد.
در انجام باید گفت کە از مدارک و اسناد اینطور استنباط می گردد کە این دو طوایف کورد یا این دو بخش اصلی کورد (کلهور،لور) در معنا و مفهوم نامشان اشتراکاتی جدایی ناپذیر وجود دارد و در زبان کوردی و هوری این دو اسم درست شدەاند از (کلهور) کە بە مفهوم (هوری کل ها/هوریە کەڵەکان) یا (شرقی های کل/خۆرهەڵاتییە کەڵەکان) است و (لو+هور) کە بە معنای (مردان هوری/پیاو هورییەکان) یا (مردان شرق/پیاوە خۆرهەڵاتییەکان) می آید.
توجە:
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد زیرساختهای زبان کورد و زبان های دیرین همچون سومری، هوری، هیتی بە کتاب “کورد کیست؟” اثر استاد سوران حمە رش مراجعە بفرمایید.
منبع:
کتاب کورد کیست؟ اثر استاد سوران حمە رش،زبان شناس و تاریخدان بزرگ بین النهرین
نظرات
