جهان در حال حاضر آبستن تغییرات و دستخوش دگرگونیهای پیش بینی ناپذیری است، گویی جهان امروز همچون زندگی در میان امواجی از بلور است که هر دقیقه رنگی بخود می گیرد و این مهم کارشناسان سیاسی را نیز از پیش بینی آینده این تغییرات ناتوان ساخته است، جهت بررسی تغییرات و نیز تدوین چشم اندازی بر آتیه این تغییران گفتگویی با احمد رأفت، روزنامه نگار شناخته شده ایرانی انجام داده ایم که در ذیل می آید.
روژی کورد: شما به عنوان یک ناظر سیاسی، ادعای چین را برای بدست گرفتن رهبری جهان در نبود امریکا، چگونه ارزیابی می کنید؟
رأفت: چین بدون شک یکی از قوی‌ترین اقتصاد‌های جهان است، ولی مشکل به‌نظر می‌اید که بتواند رهبری جهان را دست بگیرد. حتی در سطح منطقه‌ای نیز نمی‌توان از چین بعنوان یک قدرت سیاسی نام برد. سیستم حکومتی چین اگرچه در سال‌های اخیر تغییر کرده است، ولی هنوز این کشور در موقعیتی نیست که بتواند در مقام رهبری بنشیند.
روژی کورد: فریدم هاوس در آخرین گزارش خود در مورد نفوذ روسیه و ایران و چین در جهان و به خطر افتادن دموکراسی، هشدار داده است. خطراتی که در صورت گسترش قدرت این سه کشور و اقمار آنها متوجه جهان خواهد شد چه خواهند بود؟
رأفت: بدون شک مثلث ایران – چین – روسیه خطری جدی برای منطقه خاورمیانه است. هیچکدام از این سه کشور را نمی‌توان یک نظام دمکراتیک بحساب آورد، برعکس هر سه کشور، اگرچه با اشکالی متفاوت، دارای نظام‌های اقتدارگرا هستند. نظام‌های که تهدیدی برای آزادی‌های سیاسی، فردی، رسانه ای و حتی اجتماعیو اقتصادی بحساب می‌ایند. اگر ما نگاهی به خاورمیانه بیاندازیم، اتحاد روسیه و جمهوری اسلامی ایران و حمایت آنها از دیکتاتوری چون بشار اسد دلیل اصلی جنگی است که این کشور را به ویرانه تبدیل ساخته و میلیون‌ها نفر را آواره کرده است. گسترش قدرت این سه کشور نه تنها دستیابی مردم کشورهای خاورمیانه به حداقل دمکراسی را غیر ممکن می‌سازد، بلکه می‌تواند آغازگر جنگ‌های دیگری در منطقه باشد.
روژی کورد: ظاهرا ترامپ در صدد اعمال تغییرات عدیده ای است. لغو ویزاها و نصب دیوار بین مکزیکو و نیز کشاندن مسئله آزمایش موشکهای ایران به شورای امنیت. به نظر شما رابطه ایران و امریکا طی این دوره و بعد از یک دوره گرمی رابطه ایران و امریکا در دوره اوباما، چگونه خواهد بود؟
رأفت: بدون شک رابطه ایران و آمریکا با ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید وارد مرحله جدیدی خواهد شد. اگر بخواهیم سیاست جدید آمریکا در قبال جمهوری اسلامی را تنها به اظهارات دونالد ترامپ و دستیاران و همکاران‌اش بسنجیم، بدون شک روابط این دو کشور پا به مرحله‌ای بحرانی خواهد گذاشت و حتی می‌تواند به جنگی غیر مستقیم بین دو کشور بیانجامد. سیاست‌های دولت جدید آمریکا در قبال کل خاورمیانه در حال تدوین است و سخنان متناقض دولت ترامپ اجازه پیش بینی دقیق نمی‌دهند. یک عامل را ولی نباید از نظر دور داشت و آن نقش روسیه است. آینده روابط تهران و واشنگتن بستگی بسیاری با آینده روابط آمریکا و روسیه دارد. ایران می‌تواند بعنوان کارتی در مذاکرات آینده مسکو و واشنگتن مورد استفاده ولادیمیر پوتین قرار گیرد.
روژی کورد: روسیه با همکاری کشورهایی از قبیل ایران به معادلات خاورمیانه وارد شد. چین اما نه به لخاظ سربازی بلکه به لحاظ اقتصادی، بازارهای جهان را بدست گرفته است. علل اصلی این قدرت گیری را در چه می دانید؟
رأفت: روسیه در پیامد سیاست‌های دولت قبلی آمریکا در منطقه خاورمیانه، عملا امروز نقش اول را در این منطقه ایفا می‌کند. نقشی که روسیه برای ایفای آن احتیاج به همکاری جمهوری اسلامی داشت. امروز روسیه نه تنها متحد تاکتیکی ایران و ایفا کننده نقش اصلی در جنگ سوریه است، بلکه با هوشمندی روابط بسیار نزدیکی با اسرائیل برقرار کرده است و با کشورهای عرب حوزه جنوبی خلیج فارس نیر روابط همکاری اقتصادی و حتی نظامی دارد. با ترکیه رجب طیب اردوغان نیز توانسته است با کنار گذاشتن اختلافات قبلی، همکاری نزدیکی را مثلا در ارتباط با سوریه برقرار کند.
روژی کورد: برخی بر این عقیده اند که با تاکید ترامپ بر تقویت اوضاع داخلی امریکا و حل مشکلات از یک باعث رکود قدرت این کشور در سطح جهان خواهد شد که راه را برای دیگران باز می کند و از دیگر سو با مخالفت با اسلامگرایی، سبب تشدید بیشتر اسلامگرایی و پیوست شدن مسلمانان به گروههای اسلامی تندرو خواهد شد. شما چه تفسیری از این دو دیدگاه دارید.
رأفت: کلید رشد یا تضعیف اسلامگرائی افراطی در دست غرب نیست. اقدامات اخیر دونالد ترامپ هم حداقل تا این لحظه به تقویت اسلامگرایان افراطی نیانجامیده است. کشورهای اسلامی هستند که باید بطور جدی مساله اسلام افراطی و گروههای تروریستی که پرچم اسلام را در دست گرفتند، در دستور کار خود قرار دهند. اسلام افراطی بیش از آنکه واکنشی به غرب باشد، نتیجه سیاست‌های غیر دمکراتیک کشورهای اسلامی است. فقدان دمکراسی و سیاست‌های اقتصادی‌ای که تبعیض اجتماعی موجود را رقم زدند دلیل اصلی رشد اسلام افراطی است.
نظرات
