طی چند ماه اخیر ایران شاهد اعتراضات مردمی به “گرانی”، “وضعیت معیشتی”، “بی آبی” و ….مردم بود. این رویداد از جهتی می‌تواند مورد توجه و بررسی جامعه شناختی قرار بگیرد که آیا مردم ایران چگونگی مطالبه خواسته های صنفی و معیشتی خود را می دانند؟
با وسعت اعتراضات مردمی برای خواسته هایشان در اکثر شهرهای ایران ومخصوصا کشاورزان اصفهانی و نارضایتی های هویت خواهانه الاحواز و نارضایتی های بازاریان و کسبه شهرهای کوردستان و اعتراض جمعی به کشتار کولبران نشان از خواستی عمومی دارد، خواستی عمومی که مستقیما با سفره کوچک شده مردم در ارتباط است.
قسمت عمده اعتراضات مردمی که به اعتراضات ضدحکومتی موسوم شد، طی دی ماه 1396 شمسی در ایران به وقوع پیوست که حتی ابعاد جهانی نیز به خود گرفت و کنش و واکنشهای فراوانی را در سطح بین المللی به دنبال داشتو دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا طی سخنانی در این باره گفت: “وقتی ایرانیان علیه دیکتاتوری فاسد خود قیام کردند من سکوت نکردم.”، و سپس افزود: “آمریکا از مبارزه شجاعانه مردم ایران برای رسیدن به آزادی حمایت می کند.” سپس، باب کورکر رییس جمهوریخواه کمیته روابط خارجی سنا و سناتور بن کاردین با حمایت دو سناتورجمهوریخواه و دمکرات مارکو روبیو و باب مناندرز، روز پنجشنبه 5 ژانویه 2018 قطعنامه ای را در حمایت از حق شهروندان ایرانی برای آزادی بیان و در محکومیت پرونده طولانی نقض حقوق بشر رژیم تهران در سنا پیشنهاد کردند. اما در نماز جمعه روز جمعه 15 دی ماه 1396 شمسی، احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران با انتقاد شدید از فعالیت شبکه‌های اجتماعی در ایران گفت: «شما دیدید که وقتی فضای مجازی بسته و محدود شد، فتنه فروکش کرد.»
مخالفین رژیم ایران اعلام کردند که ۳۰۰۰ تن از معترضین نیز در جریان این تظاهرات سراسی ضدحکومتی دستگیر شده اند. که 1700 تن از دستگیرشدگان در الاحواز بودند. در کوردستان نیز بنا بر آمارهای رسمی ثبت شده، 8 تن در زیر شکنجه جان باختند.
اما از طرفی دیگر، اخبار ناامید کننده ای از میزان بالای فساد در بدنه اصلی واطرافیان نزدیک مسئولان ناامیدی فزاینده ای در بین اقشار آسیب پذیر بوجود اورده است. اعتراضات به طور نسبی در اکثر شهرهای ایران برقراراست، از کوردستان گرفته تا عبادان و اصفهان به خشونت و تهدید هموطنان منجر گشته است.
در تمامی استانهای ایران “آماری بالای بیکاری و در نتیجه آن فقر” به چشم میخورد، پس عجیب نیست که تظاهرات مردمی در این استانها با کوچکترین جرقه ای تبدیل به صحنه های تاثربرانگیز و توأم با خشونت گردد.
در این میان صدها نفر از کشاورزان ورزنه در شرق اصفهان از تاریخ 18 اسفند ماه 1396 شمسی تاکنون بیش از 60 روز است که در اعتراض به انتقال آب زاینده‌رود به یزد درصدد تخریب تاسیسات انتقال آب بودند، تظاهراتهای متعدد و زنجیرواری برگزار نمودند که این اعتراات به درگیری با نیروهای نظامی و انتظامی کشید که به زخمی شدن و بازدداشت کشاورزان انجامیده است.
کشاورزان اصفهانی و عمدتا شرق این استان، در روز ۱۸ اسفند ماه 1396 در اعتراض به انتقال آب رودخانه زاینده رود به استان یزد که موجب کاهش منابع آبی آنان برای کشاورزی شده است، به پرداخت نشدن حقابه و مبالغی که قرار بوده در عوض این انتقال به کشاورزان داده شود تجمع کردند. اما با هجوم نیروی انتظامی و پرتاب گاز اشک‌آور و زخمی و بازداشت شدن تعدادی از کشاورزان منتهی شد. با این حال چند روز بعد تعدادی از کشاورزان معترض در محل نماز جعمه در تاریخ 25 اسفند ماه 1369 شمسی تجمع اعتراضی برگزار نموده و با پشت کردن به تریبون شعارهای «تکلیف ما معلوم شه، نماز جمعه شروع شه» و «پشت به دشمن، رو به میهن» از برگزاری خطبه‌های نماز جمعه ممانعت بعمل آوردند و خطیب و کلیت تریبون نماز جمعه را به دشمن تشبیه کردند.
مجتبی میردامادی، امام جمعه موقت اصفهان نیز ضمن اعتراف به این که تصمیمات غلط برخی مسوولان کشور درگذشته، باعث بی عدالتی و غصب شدن حقوق کشاورزان شده است، از آنان خواست برای حفظ امنیت و آسایش کشور «غذا بر سر سفره دشمن» نگذارند. وی در واکنش به شعارها و اعتراضات و خطاب به کشاورزان معترض گفت: «خداوند صدای ناله کشاورزان را خواهد شنید و با بارش رحمت الهی شما را سیراب خواهد کرد”
اما با اینوجود، چند هفته بعد از آن، یوسف طباطبایی‌نژاد، امام جمعه دیگر اصفهان هم زمان با اعتراضات کشاورزان در خیابان روز جمعه 24 فروردین ماه 1396، گفت دیگر به آنها حق نمی‌دهد و آنها را فتنه‌گر نامید.
در ادامه این اعتراضات در اصفهان اینبار:زنان معترض در روز ۲۴ فروردین ماه شعار «دشمن ما همین جاست الکی می‌گن آمریکاست» در خیابان سر داده‌اند. همچنین شعارهای «یاحجه بن الحسن ریشه ظلم را بکن»، «کشاورز می‌میرد ذلت نمی‌پذیرد» و«نصرمن الله و فتح قریب مرگ بر این دولت مردم فریب» نیز شنیده می‌شود. حضور زنان در این اعتراضات بسیار چشمگیر است.
از سوی دیگر حضور گسترده نیروی انتظامی و گارد ویژه در میان جمعیت با ماشین‌های آب‌پاش نیز دیده می‌شود. در یکی از فیلم‌ها که در شبکه های اجتماعی، یک شخص برای ساکت کردن جمعیت معترض پشت میکروفون می‌گوید:«چند تا دولتمرد را می‌شناسید که اختلاس کرده به لطف خدا و به دستور مقام معظم رهبری باهاش برخورد کرده است.» پس از این جمله سروصدای مردم به نشانه اعتراض بلند می‌شود.
مهسا امرآبادی، روزنامه نگار و زندانی سابق در اعتراض به بازداشت کشاورزان نوشته: «دانشجوی زندانی، کارگر زندانی، معلم زندانی، درویش زندانی، فعال حقوق بشر زندانی، روزنامه‌نگار زندانی، فعال محیط زیست زندانی، فعال سیاسی زندانی، فعال حقوق کودکان زندانی، وبلاگ‌نویس زندانی، فعال زنان زندانی… الان هم که کشاورز زندانی. دایره هی وسیع‌تر می‌شه و همه ما را با هم می‌بلعد”
رضا مظاهری نیز نوشت: «کشاورزانی که در اصفهان معترض به وضعیت آب و خشکسالی هستند نه تحصیلات عالیه دارند، نه اهل سیاست هستند نه اکانت توییتر دارند و حتی اکثرشان شاید با شبکه‌های اجتماعی هم آشنایی زیاد نداشته باشند، کشاورزان اصفهان حتی اهل فحاشی و خشونت هم نیستند اما یک چیز را خوب بلدند و آن اتحاد است”
ادامه اعتراض کاسبکاران کورد در کوردستان:
اعتصابات کاسبان شهر بانه، سردشت و پیرانشهر همچنان ادامه دارد. کولبران دلیل این اعتراض را بسته شدن مرزهاو بیکار شدن هزاران نفر در منطقه می‌داند اما بیگلری نماینده مردم شهر بانه در مجلس معتقد است: کسبه باز شدن مرز بدون پرداخت تعرفه گمرک را می‌خواهند.
جمعه ۴ اسفندماه ۹۶ یک کانال تلگرامی فراخوان اعتصاب سراسری در بانه و سردشت و پیرانشهر را منتشر کرد. قرار شد این اعتصاب از روز شنبه به نشانه اعتراض بسته بودن مرزهاباشد. این مسدود شدن به معنای بیکاری هزاران نفر از ساکنان شهرهای مریوان، پیرانشهر، سردشت و… بود. از سویی کولبرها که به قیمت جانشان در سخت‌ترین شرایط کالای غیرمجاز حمل میکنند و از سویی دیگر کسبه این محدوده که مغازهایشان انواع کالای خارجی است.
بسته شدن مرزها، کشته شدن چند کولبر به خاطر عبور از مرز، بیکاری و نابسامانی وضعیت و مشکلات معیشتی در اکثر شهرهای منطقه غرب کشور به رسانه‌ها و مجلس کشیده شد و قول هایی از مسئولان داده شد. اما به گفته مردم هیچ‌یک از وعده‌ها اجرایی نشده است. همین دلیلی شد که امروز مورخ 26 فروردین 1397 خورشیدی برای چندمین بار متوالی مردم شهرهای مرزنشین با تعطیلی مغازه ها و پهن سفره های کوچک خود به نشانه اعتراض، می‌خواهند که مرزها باز شود و آنها به کارشان ادامه دهند.
دراعتصابهای اینچنینی شاید چند روز کسبه از تعطیلی مغازه‌هایشان دچار خسارت و زیان مادی شوند اما به‌جای آن باید قطعا مسئولان جوابگو باشند، هرچند تاکنون چندین بار مسئولان وعده و قول‌های مختلفی دادند اما هیچ‌یک از آنها عملی نشده است. باوجود اینکه بارها این اعتراضات رسانه‌ای شده اند ولی تاکنون مسئولان حکومتی هیچ اقدام مثبتی در این زمینه انجام نداده اند و این یکی از راههای برخورد حکومتهای تواتالیتر با اعتراضات مردمی است.
اعتراض شهروندان عرب اهواز به دلیل توهین صدا و سیما
لازم به توضیح است که طی روزهای گذشته صداوسیما با انتشار چندین برنامه اهانت آمیز مردم عرب را مورد اهانت قرار داده است. در پی این اهانتها موجی گسترده از اعتراض شهرهای مختلف خوزستان را فرا گرفت.
گفته یک شهروندان اهوازی: “چرا صداوسیما به خود اجازه می‌دهد که یک هنرپیشه در برنامه‌ای به عرب‌ها توهین کند؟” وی افزود: “ضمناً ما عرب زبان نیستیم بلکه ما عرب اصیل هستیم،بسیاری از عربهای ایران استفاده از عبارت”عرب زبان “برای اشاره به خود را به معنی نفی هویت ملیشان میدانند.
عبدالله تمیمی نماینده شادگان، از شهرهای عرب نشین خوزستان، در نطق خود در مجلس از توهین به عرب ها در رادیو – تلویزیون سراسری ایران انتقاد کرد.
در ادامه اعتراضات 4 روزه هموطنان اهوازی از دولت بخاطر”تبعیض در توزیع پستها” و سهم کم اعرابها در پست های استانی گلایه کردند و شعار ضد حکومتی سر دادند.حکومت ایران متوجه این نیست که ملتهای زیادی در ایران زندگی میکنند و اگر در مدیریت استانهای همجوار از یک ملیت استفاده شود این یک زن خطر جدی است .
نظرات
