Nama Şikata jinên Efrînê bo Buruya -U-N-Ê – ali bajarê Qamişlo ,

June 2, 2020

753

Weşandin û Amadekirina : Amin Khawalah

Sebeb : hovitî û Talankirin , û îşkençên û hevskirina xelkê Dewrê jialiyê Çetên ser bi Dewleta Tirkan ve .

01-06-2020

Daxuyaniya yekitiya Jinên Rojava kurdistan A ” bajarê Efrîna (işqalkirî -dagirkirî ) a” li aliyê Dewleta Tirkan .

Rêze gunehkarî û binpêkirinên ji aliyê dagirkerê Turk û komên çekdar ên pêve girêdayî, qaşo bi navê ”Artêşa wetanî ya Sûrî” li herêma Efrînê ya Sûriyê berdewm in.

Dîmen û wêneyên ku ji aliyê çekdaran bi xwe ve hatine weşandin, derxistin holê ku bi dehan jinên kurd li baregeheke leşkerî hatine destgîr kirin û li dijî wan tundî tê meşandin.

Ev belgeyên dîtbarî yên derketine holê, tevî bi dehan rapor û nûçeyên gunhekarî û binpêkirinên ku ev kom li gorî ferman û planên Tirkiyê pêk tînin, careke din tekez dikin ku şêwaz û rêbazên mafyewerî û kiryarên pêk tên piştî dagirkirina Tirkiyê ji herêmê re zêde bûne.

Di gel van kiryarên derqanûnî ku hemû pîvanên mirovî û exlaqî binpêkirine, bêdengiya rêxistin û saziyên navnetewî jî
cihê mixabînî û şermê ne.

Van komên çekdar ên li herêmê bi qasî serê derziyê jî ne rewa û qanûnî ne, ew tenê amûra Enqereyê ne, bi rêya wan ji sedî 80 nişticihên resen yên EFRÎNÎ derbider kirine, her wiha yên mane jî di zîdaneke mezin de dijîn, di derheqê wan de rojane hemû cureyên gunehkariyan ji kuştin, revandin, hepiskirin, îşkencekirin, talankirin û ferzkirina bacayan pêk tînin.

Kiryarên van komên çekdar li dijî jinên kurd hemû yasa û peymanên navnetewî û urfên civakî bin pê kirine, bi her awayî ji kiriyarên DAIŞ ku koletî û rûmeta jinan bin pê dikirin ne cuda ne.

Buyerên ku li Efrînê diqewimin mafê xwazayî ya mirov di jiyankirinê de, her wiha qanûnên navdewletî bin pê dike. Ew jî ev in:

– Madeya pêncan a danezana cîhanî ya mafê mirovan ku di 10/12/1948’an de li Parîsê hatiye pesendkirin dibêje ” çênabe li ti kesî îşkence ango tundî, kiryarên dermirovî û bêrûmetkirinê bên kirin” her wiha di madeya nehan de jî wisa tê gotin ” çênabe bi darê zorê kesek bê zindan kirin an rawestandin û derbider kirin” her wekî din di madeya dozdehan de jî ev tişt tê gotin ”çênabe kes derbasî jiyana taybet a mirovan, herwiha malbat , war û namyên wan bibe, ne jî rûmet û namûsa wan werin şikestin.

Mafê her kesekî heye ku qanûn wan ji destwerdan û hemleyên bi vî rengî biparêze.

– Qanûna sizayî ya navnetewî di madeya xwe ya heftan de dibêje ” hepiskirina jinan û îşkence li wan kirin, kolekirin û destdirêjiya li ser şerfa wê gunehkarî ye li dijî mirovahiyê û qanûna navnetewî vê yekê ceza dike.
-Madeya 27’an ji Lihevkirina Cenevrê ya sala 1949’an a girêdayî parastina sivîlan di hemû rewşan de: mafên şerf, malbat, baweriya olî û çandî de rêzgirtin hebe û divê bi awyekî taybet bi wan re li dijî tundiyê dan û standin bê kirin.

Her wiha gelek made jî ku danûstandina tund û destdirêjiya li ser rûmetê qedexe dike hene.

– Danezana komeleya gîştî ya NY di sala 1974’an de weşandiye ya girêdayî parstina jin û zarokan.

-Rêgezên danezana cîhanî ya bidawîkirina tundiya li dijî jinê sala 1993.

-Pêşniyarnameyên ji hevpeymaniya SÎDAW ya girêdayî rewşa jinan.

Ji her tiştê ku hatiye bi bîrxistin daxawza me ji civak û saziyên navnetewî yên têkildar ev in:
Divê di zûtirîn dem de liv û tevgerek bê kirin ku binpêkrinên di dirêjahiya du salan de li Efrînê pêk tên bi sînor bibin.

Her wiha diyarkirina çarenûsa jinên kurd yên di zîndanên komên çekdar ên girêdayî Tirkiyê de hatine girtin û rizgarkirina wan.

Avakirina komîteyek navnetewî ji bo darizandina gunehkaran ji ber kiriyarên talanî, revandin û îşkenceya li ser jinên efrînî dimeşînin.

Saziyên ragihandinê yên pêbawer derbasî Efrînê bibin û rewşa kambax a niştecihên resen li wir bi awayekî pispor bişopînin û vekolînin.

Bidawîkirina dagirkeriya Tirkiyê û derxistina komên tundrew û gerantîkirina vegereke bi rûmet ya xelkên Efrînê yên derbiderkirî ji warên xwe re.
Xistina komên çekdar yên li Efrînê di lîsteya terorê de.

Jinên Efrîn yên derbiderkirî
1/6/2020

Comments

comments

Nama Şikata jinên Efrînê bo Buruya -U-N-Ê – ali bajarê Qamişlo ,

Related

Comments

LEAVE A REPLY Cancel reply

Hevpeyvîn

Hevpeyvîna Roji kurd di gel Mamoste ya hêja Sêvê Can ..

Hevpeyvîn Bi Mustafa Özçelik Serokê Giştî yê PAKê (Partîya Azadîya Kurdistanê...

Hevpeyvîna hevkarê me “Evîn Tetwan”, di gel mamoste “Receb Dildar”, nivîskar...

Gotar

Peymana Sevrê û serxwebûna Kurdistanê (2)

Peymana Sevrê û serxwebûna Kurdistanê (1)

Peymanên Aştîyê Aştî Ne Anî (1919-1920)

4 kolberên Kurd di navçeya Serdeştê de ketine bin reniyê de

Îran bi niyaze hêz bişîne Sûriyê

Related

Comments

LEAVE A REPLY Cancel reply

Torên cvakî

Hevpeyvîn

Gotar