مروفایتی: مرکز آمار سازمان حقوق بشر کوردستان- روژهلات، جهت ارائه مستند و شفاف نقض حقوق بشر در کوردستان در ایران، هر ماه شمسی، اقدام به تهیه و انتشار گزارشی از نقض حقوق بشر در کوردستان طی آن ماه می نماید. گزارش زیر مربوط به فروردین ماه 1397 شمسی می باشد.
خلاصه ای از آمار و گزارشها:
دستگیری و بازداشت: بیش از 28 تن
احضار به اطلاعات: 22 تن
کولبران: 1 تن زخمی
کشته شدن اسب کولبران: بیش از 50 رأس کشته شده است.
مین: 1 تن کشته و 1 تن دچار نقص عضو
خودکشی: 9 تن در این ماه خودکشی کرده اند که یک زن و شوهر در میان آنها دیده می شود.
- روز چهارشنبه 21 مارس برابر با 1 فروردین ماه 1396 شمسی، یک شهروند اهل بوکان بنام “بهزاد سلیم زاده”، فرزند انور به جرم برافراشتن پرچم کردستان توسط ماموران امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شد. این شهروند بوکانی در کوه “برد زرد”، بوکان در روز اول برگزاری عید نوروز که جشن ملی کوردها کوردها می باشد، پرچم کردستان را برافراشته است.[1]
- “سلام وطن دوست”، مشهور به “سلام مناف”، “صابر سعیده”، “صادق قادری”، “ایوب قادری”، چهار شهروند کورد اهل روستای “پسوه” از توابع شهرستان پیرانشهر در استان ارومیه که در روزهای پایانی سال 1396 شمسی، به اتهام “عضویت در احزب کورد مخالف رژیم ایران” و “اقدام علیه امنیت ملی” دستگیر شده بودند، در مجموع با قید وثیقه چهارصد ملیون تومانی به طور موقت و تا زمان دادگاه آزاد شده اند. ایوب قادری که یکی از بازداشت شدگان است، تنها 17 سال سن دارد. در عین حال تاکنون هیچگونه اطلاع از سرنوشت یک بازداشت شده دیگر بنام “خالد” اهل روستای “شنوزنگ” از توابع پیرانشهر در دست نیست. گزارش رسیده و موثق سازمان حقوق بشر کوردستان- روژهلات حاکی از آنست که صابر سعیده در دوران بازداشت، بارها شکنجه شده است. آثار شکنجه بر روی بدن وی مشخص است و اکنون در وضع وخیمی بسر می برد.[2]
- احمد امین پناه که قبلا در دادگاه انقلاب شهر سنندج همراه با افشین و زبیر حسین پناهی به پنج سال محکوم شده بود، روزچهارشنبه 28 مارس برابر با 8 فروردین ماه 1397 شمسی از سوی نیروهای اداره اطلاعات بازداشت شد.این فعال مدنی به اتهام برگزاری مراسم نوروز و تبلیغ علیه نظام به پنج سال زندان محکوم شده بود، که قبلا با وثیقه ۱۵۰ میلیونی و بطور موقت آزاد شده بود.[3]
- روز پنج شنبه 9 فروردین ماه 1396 شمسی برابر با 29 مارس 2018، یک شهروند سنندجی با هویت یدالله محمدی، اهل شهرستان سنندج به دلیل خواندن و اجرای لحظه ای سرود انقلابی “کوردستان مایه زندگانی من… پیشمرگ بودن راه ستگاری من” بر روی سن موزیسین ها در پارک 28 دی آویر این شهرستان، از سوی نیروهای حفاظت اطلاعات دستگیر و به مکان نامشخصی منتقل شده است.[4]
- “بهزاد خضری”، شهروند مدنی اهل شهرستان مهاباد، به دلیل حضور به همراه عده گسترده ای از جوانان کورد شرق کوردستان و شهر مهاباد در حوای گورستان شهدای این شهر، روز پنج شنبه 9 فروردین ماه 1397 شمسی برابر با 29 مارس 2018 دستگیر شده و تاکنون اطلاعی از وی در دست نیست و نهادهای مرتبط آماده پاسخگوئی به خانواده وی نمی باشند.بنا بر گزارش رسیده، مامورین وزارت اطلاعات، ابتدا مدارک ماشین وی را ضبط و سپس خود وی را نیز دستگیر و بازداشت نموده اند.علت دستگیری و بازداشت وی، تجدید بیعت با پیشوا قاضی محمد و شهدای کوردستان اعلام شده است.[5]
احضار به وزارت اطلاعات و نهادهای امنیتی و تهدید شهروندان کورد:
- طی روزهای اول تا پنجم فروردین ماه 1396 برابر با 21 تا 25 مارس 2018، دستکم 32 تن از فعالین مدنی شهر پیرانشهر از سوی وزارت اطلاعات تهدید شده اند. این گزارش حاکی از آنست که تاکنون 22 تن از آنها به وزارت اطلاعات فراخوانده و تهدید شده اند. این افراد پس از تهدیدهای فراوان وزارت اطلاعات و کسب تعهد مبنی بر عدم مشارکت و ادامه مشارکت در مراسم نوروزی و ناچار نمودنشان به ماندن در منزل طی 13 روز ابتدای سال نو شمسی، آزاد شده اند. “حیدر احمدی”، ایوب حدیسی”، محمد داوری” و چهار تن دیگر بنامهای “هیوا”، “جلال” و “کامیل”، و یک فعال مدنی دیگر با نام خانوادگی “آغکند”، هشت تن از فعالین مدنی و محیط زیستی شهرستان پیرانشهر می باشند که طی 5 روز ابتدای سال نو شمسی از سوی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران در شهرستان پیرانشهر احضار و تهدید شده اند.[1]
کشته و زخمی شدن کولبران:
- روز یکشنبه 27 اسفندماه 1396 شمسی نیز، یک کولبر کورد اهل روستای “آسکول” از توابع شهرستان مریوان با هویت “محمد” بر اثر شلیک نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران بشدت مجروح شده است.[1]
- طی این ماه بیش از 50 رأس از اسب کولبران در شهرای پیرانشهر، اشنوبه و بانه از سوی نیروهای نظامی و انتظامی و هنگ مرزی جمهوری اسلامی ایران به صورت دسته جمعی کشته شده اند که این امر اعتراض فعالیین حقوق حویانات در کوردستان و به ویژه انجمن زیست محیطی ژینکوی اشنویه را به دنبال داشت.
انفجار مین در کوردستان:
- یک جوان کورد اهل روستای اسحاق‌آباد بنام “منصور مرادی” ۳٦ ساله، روز چهارشنبه ۳ فروردین ۱۳۹۷، برابر با 23 مارس، بر اثر انفجار مین هر دو پای خود را از دست داده و نقص عضو شده است. بنا بر این گزارش، این انفجار مین در مرز سیف در بسطام (سقز) بوقوع پیوسته است.[1]
- طی روزهای پایانی فروردین ماه 1397 شمسی، یک سرباز وظیفه کورد اهل روستای “دربکه” از توابع شهرستان پیرانشهر به نام “ع. محمودی” بر اثر انفجار مین در شهرستان قصرشیرین از توابع استان کرماشان، بر اثر انفجار مین جان خود را از دست داد. این سرباز کورد در حالی قربانی انفجار مین شده است که تنها دوماه از خدمت اجباری سربازی وی باقی مانده بود.
خودکشیها در کوردستان طی ماه فروردین 1397 شمسی:
- روز پنج شنبه مورخ ۳۰ فروردین، یک شهروند زن اهل شهرستان مریوان، بنام “پاییزه ایبراهیمی” خودکشی کرد.
- روز سه شنبه 17 آپریل 2018 برابر با 28 فروردین ماه 2718 کوردی (1397 شمسی)، “دارا محمدی”، فرزند ابوبکر، 27 ساله و اهل محله کوثر شهرستان مریوان، از طریق حلق آویزی به حیات خود خاتمه داد. علت خودکشی این جوان 27 ساله کورد نیز مانند بیشتر خودکشی ها در کوردستان نامشخص است.
- یک شهروند زن کورد اهل شهرستان بوکان با نام اختصاری “م.ص”، 30 ساله و متاهل، شب یکشنبه 1 آپریل 2018 برابر با 12 فروردین 1379 شمسی (2718 کوردی)، در حیاط منزلشان از سریق حلق آویزی به زندگانی خود خاتمه داده و خودکشی نموده است.
- عبدالکریم خواجوی، 54 ساله، اهل شهرک دیزج در منطقه مرگور از توابع شهرستان ارومیه، متاهل و دارای 3 فرزند، روز شنبه 31 مارس 2018 برابر با 11 فروردین ماه 1397 شمسی (2718 کوردی) از طریق حلق آویزی به زندگانی خود خاتمه داده است.
- روز پنج شنبه 9 فروردین ماه 2718 کوردی (1397 شمسی) برابر با 29 مارس 2018 میلادی، یک زن و شوهر مهابادی بنامهای “خ.ل” و “م.ش” اهل روستای “گابازله” از توابع شهرستان مهاباد، از طریق حلق آویزی و مسمومیت از طریق استنشاق گاز مونواکسید کربنف به زندگانی خویش خاتمه داده و خودکشی کرده اند. تاکنون علت خودکشی این زن و شوهر مشخص نیست اما این پنجمین مورد خودکشی در شرق کوردستان طی 9 روز ابتدای سال شمسی جدید می باشد که نزد سازمان حقوق بشر کوردستان- روژهلات ثبت شده است.
- روز چهارشنبه 24 مارس برابر با 4 فروردین ماه 1397 شمسی، یک جوان 26 ساله و متاهل روستای “درماناوی” از توابع شهرستان سردشت که پدر یک فرزند خردسال یک و نیم ساله نیز بوده است بنام “کریم اسماعیل پور” از طریق حلق آویزی خودکشی نموده است.
- طی همان روز، یک جوان دیگر اهل شهرستان سردشت بنام “وریا ابراهیم پور”، فرزند قادر، اهل روستای بیتوش از توابع این شهرستان نیز به دلیل فقر و بیکاری خودکشی نموده است.
- همچنین مورخه 3 فروردین ماه 1397 شمسی برابر با 23 مارس 2018، نیز یک جوان دیگر اهل شهرستان سردشت بنام “میلاد خجسته”، فرزند حسین، 26 ساله به زندگانی خود خاتمه داده است.[1]
[1] https://www.rojikurd.net/mirovayeti/26935/
[1] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/26747/
[1] https://www.rojikurd.net/mirovayeti/26763/
[1] https://www.rojikurd.net/mirovayeti/26774/
[1] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/26740/
[2] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/26772/
[3] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/26776/
[4] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/26782/
[5] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/26806/
