مروفایتی: نقض حقوق بشر در کوردسنان ایران، طی اسفندماه سال 1395 در مقایسه با دیگر ماهها، گسترش چمشگیری به ویزه در زمینه دستگیری و اعدام شهروندان کورد و نیز وضعیت کولبران داشته است.
آمارهای موجود که تاکنون به رغم خودداری خانواده های دستگیرشدگان از انتشار اسامی فرزندانشان بسیار کمتر از آمار دقیق و اصلی می باشد، نشانگر دستگیریريال بازداشت و بی حرمتی به شهروندان کورد از سوی مراکز امنیتی رژیم ایران می باشد و بیشتر دستگیر شدگان طی این ماه، تاکنون نیز در وضعیتی مبهم بسر می برندو نهادهای امنیتی و ذیربط، آماده پاسخگویی به خانواده های بازداشت شدگان نیستند.
آمار اعدام شهروندان کورد، طی اسفندماه 1395 شمسی که از سوی مرکز امار مروفایتی ثبت شده است:
1- بنا به گزارش مروفایتی به نقل از سازمان حقوق بشر ایران، صبح روز سه شنبه ۳ اسفند ماه یک زندانی به نام “حسین درویشی کوچکی” ۳۲ ساله و اهل دهگلان در زندان قروه اعدام شد و همچنین حکم اعدام یک زندانی در زندان دیزل آباد کرمانشاه در روز چهارشنبه ۴ اسفند ماه در زندان کرماشان به اجرا درآمد.[i]
2- سحرگاه روز سەشنبە ١٠ اسفندماه 1395 شمسی، حکم اعدام یک شهروند کورد بنام “افشین شوکتی”، اهل ارومیە و حکم اعدام ک شهروند آذری بنام علی ولی زاده در زندان مرکزی ارومیه اجرا شد.[ii]
3- روز جمعە ١٣ اسفندماه، حکم اعدام دو شهروند کورد در زندان مرکزی ارومیە بە اجرا درآمد.هویت این دو شهروند کورد را “ناجی پیام” اهل موانە ارومیە و “اشکان عشقی” اهل ارومیە اعلام شده است.[iii]
4- روز دوشنبه 16 اسفندماه 1395 شمسی، دو شهروند کورد، بنامهای یوسف علیزاده، 65 ساله و اهل خوی و روضان سبزی، اهل ماکو، در زندان مرکزی کورد به دار آویخته شدند.[iv]
5- روز شنبه 15 اسفندماه نیز حکم اعدام یک شهروند کورد، بنام بهمن فریدی، 53 ساله، اهل سنندج، متاهل و دارای دو فرزند خردسال، در زندان همدان، اجرا شده است.[v]
6- روز دوشنبه 23 اسفندماه 1395 شمس، یک شهروند کورد با هویت “محمدرضا صمدی‌نسب”،٣٠ ساله، فرزند فرامرز، در محوطه‌ی داخلی زندان مرکزی کرمانشاه (دیزل‌آباد) اعدام گردیده است.[vi]
7- سحرگاه امروز سه‌شنبه ٢٤ اسفندماه 1395 شمسی، حکم اعدام چهار تن منجمله سه شهروند ککورد در زندان مرکزی ارومیه به اجرا درآمد. هویت این سه زندانی اعدام شده کورد؛ اکرام حسن‌پور فرزند سعید اهل سلماس، کیومرث فریدان فرزند عبدالرحمن اهل ارومیه و چنگیز بادوزاده اهل ارومیه اعلام شده است.[vii]
آمار دستگیری کورد، طی اسفندماه 1395 شمسی که از سوی مرکز امار مروفایتی ثبت شده است:
1- خودکشی یک دختر مهندس جوان بر اثر تجاوز مامورین اطلاعات در بازداشت: مهندس مهدیس میر قوامی بلافاصله بعد از بیرون آمدن از بازداشتگاه اداره‌ی اطلاعات کرماشان، به گفته‌ی یک منبع “به دلیل تجاوز ماموران اطلاعاتی” به زندگی خود پایان داد. مهدیس میرقوامی روز سه‌شنبه ٥ بهمن به اداره‌ی اطلاعات احضار و به مدت دو روز در این اداره در بازداشت بود، که بلافاصله بعد از بیرون آمدن از بازداشگاه اقدام به خودکشی کرد و به زندگی خود پایان داده است.[i]
2- بنا بر گزارشها، دو شهروند در مهاباد و یک شهروند در سقز بنامهای مهران حسین‌خانی، ٢٨ سالە و فرزند خسرو و شاهین صمدی، ٣١ سالە و فرزند انور، از سوی نیروهای امنیتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران دستگیر شده اند.[ii]
3- امجد شریفی، شهروند کورد اهل روستای “رشیدآباد” از توابع دیوانده، روز شمه 30 بهمن ماه 1395 شمسی از سوی نیروهای اداره اطلاعات دستگیر شده است. [iii]
4- فرزانه جلالی، فعال مدنی کورد پس از فراخوانده شدن به اداره ثبت و احوال کرماشان از سوی نیروهای وزارت اطلاعات دستگیر شده است.[iv]
5- و برادر اهل روستای “لیلانه” و ساکن شهرستان ربط را به طور همزمان دستگیر و بازداش نموده و به مکان نامعلومی انتقال داده است. خبرنگار مروفایتی در سردشت، هویت این دو برادر را جعفر و ابراهیم علیپور اعلام نموده است. این دو برادر در یک حمله ناگهانی ماموران اداره اطلاعات سردشت به منزل پدریشان دستگیر و بازداشت شده و تاکنون هیچ اطلاعی از سرنوشت آنها در دست نیست. گفته می شود این دو برادر به اتهام همکاری با یکی از احزاب کورد اپوزیسیون جمهوری اسلامی دستگیر و بازداشت شده اند.[v]
6- موج وسیع جدیدی از بازداشت شهروندان کورد شروع شده است و طی آن شماری از شهروندان کورد در مهاباد، اشنویه و پیرانشهر از سوی وزارت اطلاعات دستگیر و بازداشت شده اند.[vi]
7- یک شهروند اهل روستای “زنگین آباد” پیرانشهر بنام رسول سلطانی آذر، 500 ساله و ساکن پیرانشهر می باشد که از سوی نیروهای امنیتی وابسته به سپاه دستگیر و بازداشت شده است. علیرغم پیگیری مداوم خانواده این شهروند کورد که گفته می شود پس از دستگیری به ارومیه منتقل شده است، علت دستگیری و مکان بازداشت وی تاکنون نیز نامشخص است و هیچ اطلاعی از وی در دست نیست و سرنوشت وی تاکنون نامشخص است.[vii]
8- روز شنبه 28 اسفندماه 1395 شمسی، حدود 20 تن از اهالی روستاهای منطقه سرشیو مریوان، از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شده اند. بازداشت این تعداد در حالیست که آنها از سوی فرمانداری و جهت تشکیل جلسه دعوت شده بودند. اسامی برخی از بازداشت شدگان که به مروفایتی ارسال شده است عبارتند از: ماموستا صلاح الدین دژاک امام جماعت گمارلنگ، ادریس راوند، کریم راوند،رحیم راوند، فایق رانین، احمد رانین، خلیفه جلال راوش، فایق راوش، حاجی فایق باتکاک شورای کانی کوزله، شریف داده شورای ماسیدر، شهرام رانین و مظهر معینی کارمند اداره محیط زیست.[viii]
9- دستگیری دو شهروند کامیارانی: طی اواسط هفته گذشته، نیروهای اداره اطلاعات کامیاران، یک فعال زیست محیطی این شهر بنام “محمدرضا آهنگر”، 355 ساله و اهل روستای “آسنگران” کامیاران را دستگیر و به مکان نامشخصی انتقال داده اند. همچنین “ساسان بابایی” که 18 اسفندماه 1395 شمسی از سوی نیروهای اداره اطلاعات این شهرستان دستگیر شده است و تاکنون در بازداشتگاه و بازجوئی قرار دارد، نامشخص و مبهم است.[ix]
10-در روزهای پایانی سال 1395 شمسی، روز چهارشنبە، ١٨ اسفندماه 1395 شمسی نیز یک شهروند ٥٠ سالە اهل پیرانشهر بنام رسول سلطانی آذر، ساکن روستای زنگ آباد از سوی نیروهای اطلاعاتی حکومت ایران بازداشت شده است.[x]
11- بنا بر گزارش خبرنگار مروفایتی از مریوان، عصر روز دوشنبه 30 اسفندماه 1395 شمسی، نیروهای اطلاعات مریوان با یورش به روستای “نی” از توابع این شهرستان، یکی شرکت کنندگان در مراسم نوروزی این روستا را که دانشجو و فعال دانشجوئی دانشگاه پیاو نور مریوان نیز می باشد را دستگیر نموده اند. خبرنگار مروفایتی هویت این شهروند کورد را آریز دانش، دانشجوی پیام نور مریوان و اهل روستای “بیلو” اعلام نموده است که طی این یورش نیروهای اطلاعات و ضرب و شتم و هتاکی آنها نسبت به وی در روستای نی مریوان به شدت زخمی شده است.[xi]
صدور احکام زندان برای شهروندان کورد طی اسفندماه 1395 شمسی که از سوی مرکز آمار مروفایتی ثبت شده است:
1- حسین دانش‌پایه، زندانی سیاسی کورد در زندان مرکزی ارومیه، از سوی دادگاه انقلاب این شهر به اتهام «همکاری با احزاب اپوزیسیون کورد مخالف رژیم» به ۵ سال حبس محکوم گشته و همچنین، حکم یک سال حبس تعلیقی وی در پرونده قبلی، علیرغم گذشت دوره اجرایی، در حکم جدید وی لحاظ شده است.[i]
2- غریب عبدی زندانی سیاسی زندان مرکزی ارومیه و اهل شهرستان سقز از سوی دادگاه انقلاب ارومیه به اتهام «همکاری با گروههای اپوزیسیون کورد مخالف رژیم» به ۵ سال حبس محکوم شده است.[ii]
3- شعبه ۳۲ دیوان عالی کشور حکم قطع دست یک زندانی به نام “مصطفی شاهی” را که خرداد ۹۴ از سوی دادگاه عمومی ارومیه صادر شده بود مورد تأیید قرار داد. این حکم، به اتهام سرقت، ۱۳ اسفند ماه ۱۳۹۵ صادر شده بود در دیوان عالی کشور تأیید شده است.[iii]
وضعیت داخل زندان طی اسفندماه 1395 شمسی:
1- سهیلا مینایی، دختر شریف، زندانی سیاسی کورد، روز چهارشنبه 4 اسفندماه 13955 شمسی به سلول انفرادی زندان کرمان منتقل شد. “سهیلا از سوی مسئولان و حراست زندان به اتهام بی حرمتی به رهبری جمهوری اسلامی به سلول انفرادی زندان منتقل شده است”.[iv]
2- مال حسن رمضان، زندانی سیاسی محبوس در زندان مرکزی ارومیه، علیرغم نیاز مبرم به انجام عمل جراحی، از حق رسیدگی پزشکی و اعزام به بیمارستان محروم مانده است. مسئولین زندان ارومیه از اعزام کمال حسن رمضان به بیمارستان خودداری می‌کنند؛ این در حالی است که این زندانی سیاسی به دلیل شکستگی پا می‌بایست تحت عمل جراحی و فیزیوتراپی قرار بگیرد.[v]
3- روز شنبه 7 اسفندماه 1395 شمسی در پی یک درگیری در بند هشت اوین به تحریک مسئولین، کیوان کریمی از سوی زندانیان جرائم مالی مورد ضرب و شتم قرار گرفته و از ناحیه پای راست به‌شدت مجروح شده است.[vi]
4- وضعیت جسمی فرزانه جلالی، فعال مدنی 31 ساله کورد که 6 اسفندماه 1395 شمسی از سوی اداره اطلاعات شهرستان کرماشان بازداشت شده است، به علت اینکه وی سابقه بیماری داشته و نیز از دیسک کمر رنج می برد، در بازداشتگاه اطلاعات، نامساعد گزارش می شود.[vii]
5- علی تپه‌رش، فرزند حسین، اهل نقده و 41 سال، زندانی کورد محبوس در زندان مرکزی ارومیه، از اواخر هفته‌ی گذشته اقدام به دوختن لب‌هایش کرده و از سوی مقامات زندان به سلول انفرادی انتقال می‌یابد. شرایط عمومی و جسمی این زندانی کورد که مدت 11 سال است در زندان محبوس می باشد، بر اثر اعتصاب، وخیم گزارش شده است.[viii]
آمار کشته و زخمی شدن کولبران کورد طی اسفندماه 1395 شمسی، صبت شده در مرکز امار مروفایتی:
1- خالد احمدیان، فرزند حسن و ساکن روستای دیگورجی از توابع شهرستان اشنویه روز چهارشنبه چهارم اسفندماه 1395 شمسی برابر با 22.2.2017 در مناطق مرزی “زیوکه” و “لاجان” از توابع شهرستان پیرانشهر از سوی نیروهای انتظامی مورد شلیک مستقیم قرار گرفته است و در نتیجه از ناحیه چشم مصدوم و هر دو چشم خود را از دست داده است.[i]
2- شب شنبه 6 اسفندماه 1395 شمسی، یک کولبر دیگر کورد ، بنام سلیمان عباسی، اهل پیرانشهر، متاهل و دارای سه فرزند، بر اثر شلیک مستقیم نیروهای هنگ مرزی کشته شد.[ii]
3- “رسول آذری” به همراه چند تن دیگر از شهروندان برای تحویل جسد یک کولبر کشته شده به یک پاسگاه مرزی در سردشت مراجعه کردند که در نتبجه ی گشودن آتش نیروهای مذکور، دچار جراحت شده است. سلیمان عباسی در ۶ اسفندماه سال ۱۳۹۵ خورشیدی کشته شده و دو تن از کولبران به نامهای «عباس رستمی» و «صلاح ابراهیم زادە» زخمی شدند. یک تن دیگر هم به نام «خضر رسولی» در حادثه ای مشابه همان شب در مناطق مرزی سردشت زخمی شده است..[iii]
4- روز هفتم اسفندماه ۱۳۹۵ شمسي در منطقه‌ی شيخ صله‌ی ثلاث باباجانى يك كولبر كورد به نام صديق یار ویسی فرزند ميرزا با شليك مستقيم نيروهاى انتظامى زخمى گرديد. این کولبر، از ناحیه ران و کمر هدف گلوله بوده و هم‌اکنون در بیمارستان شهر جوانرود تحت مراقب پزشکی می‌باشد.[iv]
5- «کامران رشکه»، کولبر وجوان ۱۷ ساله شامگاه یکشنبه ۱۵ اسفند ماه 1395 شمسی، همراه با چهار کولبر دیگر در ارتفاعات «دوپزه» نزدیک مرز «کێلێ» سردشت براثر کولاک دچار سرمازدگی شده بود، در بیمارستان خمینی ارومیه درگذشت.[v]
6- ساعت 19 روز شنبه 15 اصفندماه 1395 شمسی،یک کولبر کورد بنام “بهمن توفیقی”، فرزند کمال، مورد اصابت گلوله نیروهای انتظامی قرار گرفته است و از ناحیه شکم زخمی شده است و وضعیت وی بعد از عمل نیز نامساعد گزارش شده است.[vi]
7- عصر روز سەشنبە ١٧ اسفندماه 1395 شمسی، نیروهای مبارەز با قاچاق کالا شهر سقز بە در حوالی گورستان (آیچی) بە سوی یک کاسبکار کورد بنام را “کمال بهنام” فرزند رحمان و اهل بانە، شلیک و وی را بە قتل رساندند.[vii]
8- شب شنبه ٢٠ اسفندماه 1395 شمسی، یک کولبر ٢٢ سالە اهل روستای (بیتوش) سردشتبنام “آکو قاسمی” ، بر اثر شلیک مستقیم و عمدی نیروهای انتظامی حکومت ایران جانش را از دست داد. ویاز ناحیە سر مورد هدف مستقیم قرار گرفتە است.[viii]
9- ناصر دریابان، فرزند محمدامین، 35 ساله و متاهل و دارای فرزند و اهل روستای “ویس” مریوان، روز دوشنبه 21 اسفندماه 1395 شمسی، در مناطق مرزی بر اثر شدت سرما دچار ایست قلبی شده و جان باخته است.[ix]
10- روز دوشنبە ٢٣ اسفندماه، یک کولبر ٥٠ سالە اهل پیرانشهر در مرز حاجی عمران بر اثر سقوط از یک پرتگاه، جان خود را از دست داد. هویت این کولبر ٥٠ سالە پیرانشهری “طاهر عبداللە زادە”، اعلام شده است.[x]
11- سالار یونسی، فرزند قارخان لوه، سکن کوی فرهنگیان بانه که روز شنبە ٢١ اسفندماه 1395 شمسی، یک کولبر کورد اهل بانە در منطقە (کونە میرو) واقع در اقلیم کوردستان بر اثر سقوط یک تختە سنگ زخمی شده بود، فوت نمود. وی پس از چند روز بستری شدن در یکی از مراکز درمانی شهر سنندج، روز سەشنبە ٢٤ اسفندماه 395 شمسی، جان خود را از دست داد.[xi]
قربانیان مین در کوردستان طی اسفندماه 1395 شمسی:
1- عصر روز پنج شنبه 5 اسفندماه 1395 شمسی، یک شهروند کورد بنام “مرتضی نادی”، فرزند مصطفی، معلم بازنشسته ساکن منطقه صالح آباد شهرستان مهران از توابع استان ایلام در اثر انفجار مین جانش را از دست داد.[i]
2- در منطقه‌ی شرهانی دهلران از توابع ایلام در كوردستان روژهلات موجب کشته و زخمی شدن دو نفر گردید. بر اثر این انفجار احمد جلیزی ۳۲ ساله همان لحظه‌ی انفجار جان سپرد. و قربانی دوم که برادرزاده جلیزی با مشخصات محمد جلیزی از ناحیه پا به شدت مجروح شد . که محمد جلیزی با وجود وخامت جراحت به سختی خود را به جاده‌ای که تنها جهت استفاده نظامی احداث گردیده بود، رساند .[ii]
خودکشی ها در کوردستان طی اسفندماه 1395 شمسی:
روز دوشنبه 23 اسفندماه 1395 شمسی، یک جوان 20 ساله مریوانی اقدام به خودکشی نموده است.
خبرنگار مروفایتی، هویت این جوان 20 ساله مریوانی را آراس ایل بیگی اعلام نموده اسست.
تاکنون علت خودکشی وی نامشخص است.
روز پنج‌شنبە ٧ بهمن‌ماه 1395 شمسی، یک کار گر کورد در بخش “کلاترزان” شهر سنندج، بە زندگی خود پایان بخشید.
بنا به گزارشات منتشره در فضای مجازی این کارگر کورد “توفیق ملایی” ٤٠ سالە و پدر دو فرزند می باشد.
وی از تریق حلق آویز نمودن خود بە زندگی خود پایان دادە است.
علت خودکشی این کارگر کورد، مشکلات اقتصادی و عدم توانایی تامین زندگی روزمره خانواده اش عنوان شده است.
روز چهارشنبە هفتە گذشتە نیز یک دانشجوی ٢٠ سالە اهل روانسر بە نام “پیام قلعە خانی” خود را حلق‌آویز و بە زندگی خود خاتمە دادە بود.
شب ٢٠ اسفندماه، نیز (شیوا پژدم) فرزند محمد، ١٧ ساله و اهل روستای ساروقامیش بوکان، پس از آنکە بە منظور ازدواج اجباری از سوی پدرش ناچار بە ترک تحصیل در مقطع پیش دانشگاهی می‌شود، با خوردن قرص اقدام بە خودکشی نمودە بود.
[i] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24209/
[ii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24270/
[i] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24194/
[ii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24241/
[iii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24250/
[iv] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24272/
[v] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24342/
[vi] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24348/
[vii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24358/
[viii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24361/
[ix] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24378/
[x] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24389/
[xi] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24415/
[i] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24216/
[ii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24288/
[iii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24326/
[iv] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24214/
[v] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24247/
[vi] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24245/
[vii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24275/
[viii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24444/
[i] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24166/
[ii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24218/
[iii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24225/
[iv] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24225/
[v] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24297/
[vi] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24373/
[vii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24407/
[viii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24426/
[ix] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24432/
[x] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24441/
[xi] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24453/
[i] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24220/
[ii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24290/
[iii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24323/
[iv] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24346/
[v] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24346/
[vi] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24393/
[vii] . https://www.rojikurd.net/mirovayeti/24393/
