ژینگوان : با کاهش تدریجی دمای هوا در مناطق شمالی ایران ، نخستین دسته از خوتکاهای مهاجر وارد تالاب بین المللی زریبار مریوان شدند.
این پرندگان مهاجر در ادامه مسیر کوچ خود از شمال به جنوب، مدتی را در این تالاب به استراحت و تغذیه پرداخته و با کاهش دما در این منطقه، کوچ خود را به مناطق گرمتر ادامه می دهند.
تالاب زریبار به دلیل تنوع غذایی و وضعیت و امنیت مناسب، به یکی از استراحتگاه ها و زیستگاه های مهم پرندگان در شمالغرب کشور تبدیل شده که همه ساله پذیرای شمار زیادی از انواع پرندگان مهاجری است که در مسیر پرواز خود وارد این تالاب می شوند.
مدت حضور پرندگان مهاجر در این تالاب متفاوت بوده و برخی از گونه ها زودتر و برخی دیگر دیرتر این تالاب ها را ترک کرده و بعضی از گونه ها نیز زمستان خود را در تالاب های منطقه سپری می کنند.
علاوه بر خودتکا هر ساله انواع پرندگان مهاجری آبزی و کنار آبزی از جمله غاز خاکستری و پیشانی سفید، کشیم کوچک، گیلار، فیلوش و انواع مرغابی و اردک از جمله اردک سرسبز، ارده ای، سرحنایی و بلوطی وارد این تالاب می شوند.
پرندگان مهاجر علاوه بر تالاب دریاچه زریبار مریوان هر ساله در این فصل با فرود در دریاچه پشت سدهای استان سنندج از جمله سد سقز، وحدت، آزاد و گاوشان سنندج، سورال و سنگ سیاه دهگلان، سیازاخ دیوانده و گاران مریوان و حتی رودخانه های دایمی این استان نیز استراحت و تغذیه می کنند.
پرنده نر با سر بلوطی پررنگ، نوار پهن چشمی سبز رنگ حاشیه‌دار، نوار طولی سفید در ناحیه شانه و ۲ لکه بزرگ نخودی رنگ در طرفین دم تشخیص داده می شود که از دور به صورت اردک ارده‌ای کوچکی که سر تیره‌رنگ دارد بنظر می رسد.
هر ۲جنس این پرنده دارای آینه بالی سیاه و سبز براق با ۲خط بالی و پرنده ماده لکه‌لکه قهوه‌ای و نخودی بوده که در سطح شکمی کمرنگ‌تر و خال‌خال است.
پناهگاه حیات وحش زریبار و تالاب بین المللی آن که بیست وسومین عضو تالاب کنوانسیون رامسر است دارای حجم تقریبی آب بیش از ۳۰ میلیون مترمکعب بوده و سرریز آب دریاچه از قسمت جنوبی با نام رودخانه مریوان خارج می شود.
طول دریاچه زریبار حدود پنج کیلومتر و عرض آن حدود ۱٫۶ کیلومتر بوده و وسعت تالاب به دلیل تغییرات حجم آبی در فصول مختلف متغییر و حداقل و حداکثر عمق آن به ترتیب ۲ و ۶ متر است.
زریبار در یک دره طولی وسیع قراردارد و از ۲طرف غرب و شرق با کوه های پوشیده از جنگل احاطه شده و پوشش غالب اراضی منطقه را جنگل و بیشه زارهای نیمه انبوه تشکیل می دهد که گونه غالب جنگلی آن بلوط ایرانی است.
تاکنون ۹۷ نوع پرنده، ۳۱ گونه پستاندار، ۱۳ گونه خزنده، ۱۱ نوع ماهی یک گونه مارماهی، پنج گونه فیتوپلانکتون و ۱۷ گونه زئوپلانکتون در تالاب بین المللی زریبار شناسایی شده است.
گیاهان شناوری چون سراتوفیلیوم، سریوفیلیوم و گونه هایی از گیاهان خاردار و گونه های نی، هزارنی، بارهنگ آبی، نیلوفر آبی، علف هفت بند، پیچک ها، لویی، بزواش، جگن و نعناع پوشش گیاهی این تالاب را تشکیل می دهد.
سیاه ماهی خالدار، سیاه ماهی معمولی، عروس ماهی و ماهی گامبوزیا از جمله گونه های بومی و ماهی آمور سفید، کپور آیینه ای، کپور معمولی، کپور سرگنده (بیگ هد) و فیتوفاک از جمله گونه های غیربومی این دریاچه است
