بیست و هشتم اردیبهشتماه از سوی انجمن سبز چیا، بهعنوان سالگرد و سال یاد این انجمن در تقویم خود معرفیشده است. بر این اساس و در این راستا بهانهای یافتم تا ضمن مکتوب نمودن تاریخچهی این انجمن برای آیندگان، به یادآوری و بررسی وضعیت انجمن سبز چیا در این سالها بپردازم.
هرچند سخن گفتن و نوشتن دربارهی انجمنی که اکنون به یکی از فعالترین انجمنهای زیستمحیطی ایران تبدیلشده است، کار آسانی نیست زیرا ممکن است در این وادی و در این راه، اقدامات، افراد و اسمهایی فراموششده باشند که در راهاندازی این حرکت نقشی داشتهاند؛ اما تا جایی که حافظهام یاری داد و از چند نفر از دوستان قدیمی کمک گرفتم، به خود اجازه، جرئت و افتخار نوشتن در این مکتب را دادم و اگر احیاناً اسم کسی ازقلمافتاده باشد پیشاپیش از همه شما خوانندگان گرامی و دوستان عزیز عذرخواهی مینمایم.
اولین جوانههای تأسیس انجمن سبز چیا
تابستان سال ۱۳۷۸ بود، آتشسوزیای در جنگلهای اطراف روستای ” نی “” چهم کهڕه” روی دارد، چند نفر در شهر مریوان که باهم دوست و رفیق بودند بهمحض خبردار شدن، خود را به محل آتشسوزی رساندند. هیچ وسیله و ابزاری برای اطفای حریق در اختیار نداشتند، اصلاً چگونگی اطفای حریق جنگل بلد نبودند، فقط عشق به میهن آنها را به اینجا کشانده بود.
در آن تابستان دو سه مورد آتشسوزی دیگر رخ داد که به همت این افراد کنترل شد که ویرانگرترینش، آتشسوزی اطراف روستای مرزی ” دۆڵهبێ ” از توابع بخش خاومیرآباد شهرستان مریوان بود که قسمتی از آنهم مینگذاری بود.
در آن سالها کل موارد آتشسوزی در یک سال از انگشتان دست تجاوز نمیکرد اما متأسفانه اکنون روزمره و بلای جان زاگروس شده است. پس از چندین مورد اطفای حریق و خریداری تعدادی وسایل ابتدایی اطفای حریق توسط یکی از این افراد (آقای هادی بوتیمار) تصمیم گرفتند که نشستی باهم داشته باشند و وضعیت این آتشسوزیها و محیطزیست منطقهی مریوان را بررسی نمایند که درنهایت تصمیم بر این شد که نسبت به ثبت یک انجمن محیطزیستی و تأسیس کتابخانهای در روستاهای “ینگیجه و پیرسهفا ” – چون اکثر این چند نفر از اهالی این دو روستا بودند- اقدام نمایند تا همزمان که بهصورت عملی اقدام به حفاظت از محیطزیست مینمایند، کتابخانه هم بهصورت تئوری این حرکت را پشتیبانی نماید. تأسیس کتابخانه متأسفانه در روستای پیرسهفا عملی نشد اما به علت استقبال زیاد در روستای ینگیجه کتابخانهای تحت عنوان ” دارستان ” در این روستا تأسیس و اکنون هم باکیفیت و اعضای بیشتری دایر است.
پس از مدت کوتاهی خبر فعالیت و اقدامات محدود این افراد، به روستاهای اطراف زریبار ” بهری بهگزاده” رسید و تعداد بیشتری از جوانان روستای ” ینگیجه ” از توابع بخش خاومیرآباد مریوان، فوراً به این فراخوان محیطزیستی لبیک گفته و با تمام توان در پشت این حرکت قرار گرفتند.
کمکم شروع به عضوگیری نمودند. بلافاصله تعدادی از جوانان روستاهای اطراف زریبار “کانیسپیکه، پیرسهفا و کانیسانان ” به جمع این دوستان پیوستند و در نشستی باهم نامهای دارستان و چیا را برای انجمن خود پیشنهاد دادند که با موافقت اکثر اعضا نامش را به ” چیا ” تغییر دادند. نام “انجمن سبز چیا ” و فعالیتهایش در مدتزمان کوتاهی آنچنان در بین مردم روستاها و شهر مریوان پیچید، گویی این مردم مدتها بود مشتاق و منتظر اینچنین انجمنی بودند.
گامهای محکم برای کسب مجوز قانونی
پس از چند فعالیت زیستمحیطی، در سال ۱۳۸۱، رسماً آقایان: عبدالواحد بوتیمار (هیوا)، عبدالله آزادیان، احمد امانی، کاوه کاوسی و مادح امانی بهعنوان اعضای هیئت مؤسس، جهت ثبت و درخواست رسمی مجوز انجمن سبز چیا به بخشداری خاومیرآباد و سپس فرمانداری مریوان، معرفی شدند. پس از طی مراحل قانونی و وصول استعلامات فرمانداری از ارگانهای ذیربط، فعالیتهای خود را با شعار ” پاراستنی ژینگه پاراستنی ژیانه ” حفاظت از محیطزیست حفاظت از زندگی است ” – خوشبختانه اکنون به شعاری فراگیر در سطح زاگروس و ایران تبدیلشده است- در سطح شهرستان مریوان، در زمینههای، حفاظت از محیطزیست، فرهنگسازی در جامعه و راههای مشارکت مردمی در امور زیستمحیطی، ادامه داد. چون هنوز مجوز رسمی انجمن صادر نشده بود، با دریافت مجوزی موقت از ادارهی حفاظت محیطزیست مریوان، اقدام به اجرای برنامه و فعالیتهایش مینمود و جلسات خود را به علت عدم توانایی مالی در اجارهی دفتر، هر بار در خانه، دفتر تعاونی مرزنشینان خاومیرآباد، باغ و … یکی از این افراد برگزار مینمود در این مدت طی برگزاری انتخاباتی داخلی در سالن جلسات ادارهی منابع طبیعی مریوان، برای پیشبرد کارها، در یک دوره از سال ۱۳۸۱ تا ۸۳ آقایان: عبدالله آزادیان، احمد امانی، هیوا بوتیمار، محمد ناجی کانی سانانی و خانم زهرا هلاکو و برای دورهی دوم از سال ۸۴ و ۸۵ در فرهنگسرای مریوان و در سال ۸۵ در مجتمع فرهنگی، آقایان: محمد ناجی کانی سانانی، مهدی دریواسی، عبدالله آزادیان، احمد امانی و سامان کامران انتخاب شدند.
پس از پیگیریهای فراوان جهت درخواست مجوز، در سال ۱۳۸۳ فرمانداری مریوان اعلام نمود که آقایان مادح امانی و کاوه کاوسی که بهعنوان هیئت مؤسس معرفیشده بودند، به علت عدم احراز شرایط و نواقص پرونده از سمت هیئت مؤسس خارج و آقایان مهدی دریواسی و سامان کامران، جایگزین شدند. بااینحال ضمن پیگیریهای مستمر بعدی متأسفانه فرمانداری مریوان هر زمان به دلایلی ازجمله نواقص مدارک پرونده، سر شلوغی، سفرهای استانی، برگزاری انتخابات سراسری و غیره صدور مجوز را به تعویق انداخت. در سال ۸۶ باوجود تشریفات طولانیمدت اداری و پس از پیگیریهای بعدی جهت صدور مجوز، آقای هیوا بوتیمار به دلیل مشکلات شخصی و آقای عبدالله آزادیان به دلیل انصراف داوطلبانه، از سمت هیئت مؤسسین خارج و بهجای آنها آقایان سید عرفان حسینی و محمد ایرج قادری کتباً به فرمانداری مریوان معرفی و جایگزین شدند.
سرانجام پس از فرایندی طولانیمدت و چندساله، در تاریخ ٢٨/٢/١٣٨٧ این انجمن توانست مجوز فعالیت رسمی خود را از فرمانداری شهرستان مریوان دریافت و بە شمارە ثبت ٣٣، بە ثبت برساند.
اوجگیری فعالیتهای زیستمحیطی و تثبیت موقعیت انجمن
در طول این چند سال انجمن سبز چیا فعالیتهای زیادی چون: راهپیمایی کودکان در سطح شهر مریوان به مناسبت هفته منابع طبیعی- اولین حرکت جمعی فراوان و گردهمایی بزرگ و فراگیر انجمن سبز چیا بود- درختکاری در روستاها و شهر مریوان، پاکسازی زریبار، پخش سی دی محکوم و تقبیح نمودن کشتار حیوانات و پرندگان داخل زریبار در سال ۱۳۸۳(در این سال به علت یخ بستن دریاچه زریبار، عدهای افراد سودجو، فرصتطلب و نابودگر محیطزیست، در سطح وسیعی اقدام به کشتار حیوانات و پرندگان زریبار نمودند که انجمن سبز چیا بلافاصله وارد عمل شده و با تصویربرداری و تبدیل آن به سیدی و تشکیل ۹ اکیپ به روستاهای حاشیه زریبار رفته و در مساجد با سخنرانی، پخش و نمایش این مستند، این جنایات را بهشدت محکوم نموده و به آموزش این جوامع پرداختند که تأثیر بسزایی درروند کاهشی این جنایات داشت. این سیدی، اولین سیدیای بود که بهطور وسیع از سوی انجمن توزیع شد).
پاکسازی گردشگاهها، پخش نایلون و تراکت آموزشی در روزهای جمعه و روز طبیعت (۱۳ فروردین) در خروجیهای شهر و تفریحگاهها، غذا دادن به پرندگان تالاب زریبار در فصل یخ بستن آن، اعتراض به کشیدن جاده در کوسالان در سال ۸۴، اعتراض به احداث شهرک صنعتی در دشت بیلو در سال ۸۵، راهاندازی وبسایت انجمن سبز چیا، اطفای حریق جنگلهای شهرستانهای مریوان و سروآباد، تصویربرداری و مستند نمودن آتشسوزی جنگلها و مراتع در سال ۸۶، سپس در سال ۱۳۸۷، اولین دورهی مجمع عمومی خود را جهت انتخاب هیئتمدیره و بازرس برای مدت دو سال انتخاب نمود که طی آن خانمها: بیان نیکبین، هیرو دانش و آقایان: محمد ناجی کانی سانانی، سید عرفان حسینی، مسعود مصطفی سلطانی، عدنان داستوار و سامان کامران بهعنوان عضو هیئتمدیره و آقای وریا محمد پور بهعنوان بازرس انتخاب که پس از چند ماه استعفا داده و آقای شریف باجور بهعنوان علیالبدل بازرس، جایگزین شدند.
چاپ اولین ویژهنامه “چیا” و توقیف آن بعد از ۷۰ شماره
در ادامه فعالیتها و با اعتقاد راسخ به امر آموزش در مقابله با مسائل و مشکلات زیستمحیطی و مکتوب نمودن اقدامات خود، اقدام به انتشار اولین شماره دوهفتهنامه زیستمحیطی ” چیا ” در سال ۸۷، در دو صفحه A4 و بهصورت کپی نمود و در مدتزمان کوتاهی و با توجه به استقبال زیاد مردم، به ۴، ۶، ۸ و ۱۲ صفحه ارتقا داد که متأسفانه پس از چاپ هفتاد شماره در سال ۹۲، توقیف شد پس از دو سال تلاش و کوشش فراوان در تیرماه ۹۴، ماهنامه فرهنگی- اجتماعی “چیا ” در قالب جدید و با گستره توزیع استان کوردستان از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجوز چاپ و انتشار گرفت.
فعالیتهای زیستمحیطی انجمن، با تمام توان ادامه داشت و هرروز تعداد بیشتری به این حرکت ملحق میشد اما متأسفانه آتشسوزی جنگلها و مراتع هم روزبهروز بیشتر میشد و انجمن هم با تمام توان و افراد بیشتری به مقابله با این پدیده نوظهور میپرداخت.
انجمن سبز چیا سپس در ۲۸ اردیبهشت سال ۱۳۸۹، دومین دوره مجمع خود را برگزار نموده و آقایان: محمد ناجی کانی سانانی، شریف باجور، محمد ایرج قادری، عدنان داستوار، شیرکو رزاقی، لقمان کهنه پوشی و خانم ههتاو بیگلر انتخاب و آقای مسعود مصطفی سلطانی بهعنوان بازرس انتخاب شدند اما پس از گذشت چند ماه آقایان عدنان داستوار و شیرکو رزاقی، استعفا و به ترتیب آقایان بهروز داروند و کمال کهنه پوشی از اعضای علیالبدل جایگزین شدند.
تابستان سیاه و تدبیری پایدار به نام پروسه آموزش
تابستان تلخ سال ۱۳۸۹، در یاد و خاطرهی اعضای انجمن سبز چیا، دوست داران طبیعت و مردم شهرستانهای مریوان و سروآباد هیچگاه فراموش نخواهد شد. سال ویرانی، نابودی و از بین رفتن بخش زیادی از طبیعت این دو شهرستان بود و از سوی انجمن سبز چیا “تابستان سیاه ” لقب گرفت. گویی که نامردمان و نابود گران این دیار، عزم خود را جزم کرده تا این منطقه را نابود سازند چون در این سال نزدیک به ۹۰۰ مورد آتشسوزی در جنگلها و مراتع مریوان و سروآباد رخ داد که در تاریخ کوردستان و ایران، بیسابقه بود؛ اما آنچه به مردم نیرو و توان میداد، تلاشهای شبانهروزی و خستگیناپذیر دلاوران انجمن سبز چیا بود که با تمام توان، ابتداییترین وسایل اطفای حریق، هزینه شخصی خود و کمکهای مردمی، به مقابله با این جنگ نابرابر ویرانگرمی رفتند – در یک مورد در منطقه صعبالعبور حفاظتشده “کۆساڵان” در شهرستان سروآباد، ۳۵ ساعت اعضای انجمن در گرمای ۳۸ درجه، مشغول اطفای حریق بودند که به حماسه کۆساڵان مشهور شد- اعضای انجمن همچنین تعداد زیادی از آتشسوزی جنگلهای سایر استانهای ایران و حتی اقلیم کوردستان را خاموش نموده است.
یقیناً اگر اعضای انجمن سبز چیا و همکاری تعدادی از اهالی روستاها نبود، مطمئناً اکنون شاهد نابودی اکثر قریب بهاتفاق جنگلهای این دیار بودیم اما باهم تلاش و کوششهای انجمن سبز چیا، متأسفانه در سال ۱۳۸۹، شاهد آتشسوزی در حدود ۳۵ هزار از جنگلها و مراتع این منطقه بودیم – دریک مورد در روز عید سعید قربان، ۱۷ مورد آتشسوزی رخ داد که ۱۰ مورد آنهم زمان بودند- این فاجعه بهشدت روح و روان اعضای انجمن را آزار میداد، بدین خاطر در پی راهی برای مقابله با این جنگ نابرابر بود. در ویژهنامه زیستمحیطی چیا، مکرراً اقدام به نشر آمار، ارائه راهکار، درخواست یاری از مردم و مسئولین مینمود- به نامهنگاری و ارائه آمارهای واقعی به مسئولین ارشد استان و ایران میپرداخت، با تشکلهای مردمی و معتمدین مریوان، جلسه برگزار و درخواست یاری، ارائه راهکار و راهنمایی نمود – برای درگیر نمودن بیشتر مردم با این بحران، اقدام به انتشار روزانه آمار آتشسوزی جنگلها از طریق پیامک مینمود – به روزنامهنگاران و رسانههای داخلی متوسل شد اما متأسفانه روزنامهنگاران و رسانههای داخلی بهآسانی از کنار این فاجعه عبور کردند.
با تمامی این اقدامات، در فکر راهحل اساسیتر بود و بر همین مبنا و با اعتقاد به پروسهی آموزش و اثرگذاری و ماندگاری بیشتر آموزش، در سال ۱۳۹۰، با بستن قراردادی با دفتر (UNDP-GEF) سازمان ملل متحد دفتر تهران، اقدام به ارائه طرح “آموزش جوامع محلی جهت پیشگیری و مقابله با آتشسوزی جنگلها ” نمود و در این راستا انجمن اقدام به گسیل کمیته آموزش خود در قالب گروه مربیان کودکان، زنان و مردان به روستاهای مریوان و سروآباد نمود تا ضمن آموزش مسائل زیستمحیطی و تأکید بر ضرورت حفظ جنگلها و مراتع، به تأسیس کمیته اطفای حریق در روستاها از طریق اهالی خود روستا، اقدام نمایند. در عرض چند ماه بیش از ۶۰ روستای منطقه تحت آموزش قرار گرفت. تأثیر این آموزشها و اقدامات انجمن سبز چیا به حدی بود که ما با کاهش چشمگیر آتشسوزی جنگلها روبرو بودیم. سال ۱۳۹۰، ۱۴۷ مورد- سال ۱۳۹۱، ۱۷۱ مورد- سال ۱۳۹۲، ۲۷۳ مورد، سال ۱۳۹۳، ۱۶۵ مورد- سال ۱۳۹۴، ۲۴۲ مورد. آنچه باعث اعتماد بیشتر به این آمارها میشود، اعتقاد به سخن مشهور: هر آنچه از دل برآید لاجرم بر دل نشیند، در پروسهی آموزش میباشد.
هرچند که اطفای حریق، وظیفه انجمن سبز چیا نبوده و نیست اما متأسفانه به علت سهلانگاری و بیتوجهی مسئولین و ارگانهای ذیربط، در صورت عدم حضور انجمن، با قاطعیت میتوان ادعا نمود اکنون وضعیت محیطزیست این منطقه، بسیار اسفناک تر از وضع کنونی بود.
“چیا” دشمنان محیط زیست را بهزانو درمیآورد
اگرچه بخش قابلتوجهی از هزینه و انرژی انجمن صرف مبارزه با بحران آتشسوزی جنگلها میشد اما در کنار آن، نسبت به سایر معضلات و مشکلات زیستمحیطی غافل نبوده و در حد توان و بعضاً بیشتر از حد توان، اقدام مینمود بهطوریکه در سال ۱۳۸۷، پس از بررسی وضعیت بغرنج زریبار، اقدام به تشکیل کمیتهای تخصصی تحت عنوان ” ئاژین ” نمود تا ضمن بررسی مسائل و مشکلات زریبار در حوزههای مختلف، به ارائه راهکار بپردازد. همچنین با دیدن وضعیت نابسامان تفرجگاههای منطقه و رها نمودن زباله در آنها، خود دستبهکار شده و اقدام به پاکسازی مناطق موردنظر، زریبار و داخل روستاها مینمود سپس با چاپ و پخش دهها هزار تراکت و بروشور آموزشی، از مردم درخواست یاری مینمود. اگر کسی وضعیت زباله تفریحگاهها در سالهای قبل تا سال ۹۱ و ۹۲ را به خاطر بیاورد و با الآن مقایسه نماید، بهوضوح شاهد تأثیرگذاری اقدامات انجمن سبز چیا در این حوزه خواهد بود- هرچند که وضع موجود وضع مطلوب انجمن نیست و انجمن برای رسیدن به وضع مطلوب همچنان در این راستا به فعالیت خود ادامه داده و برنامههایی در دست اجرا دارد.
همچنین با بررسی معضل خطرناک و روبه افزایش زمینخواری، انجمن ضمن سرکشی و گشت شبانهروزی به محلهای مورد تجاوز، اقدام به آگاهسازی افراد و بعضاً هشدار به آنها میشد. به ادارات ذیربط هم از عواقب عدم پیگیری این معضل هشدار میداد. – نمونه موردی ” تپه بازرگان ” در جنوب شرقی شهر مریوان بود که انجمن طی فراخوانی به راهپیمایی اعتراضی از میدان نوروز تا تپه بازرگان پرداخت، اقدام به رسانهای کردن آن در سطح وسیع و نامهنگاری به مسئولان ارشد استان نمود که باعث شد مدیرکل وقت منابع طبیعی، از انجمن سبز چیا دراینباره تقدیر نماید. هرچند که با چندین بار آتش زدن و تخریب شبانه بهوسیله بولدوزر بخش اعظمش را ویران کردند اما بهطورقطع اگر اقدامات انجمن نبود اکنون دشت صافی بیشتر نبود. قدم گذاشتن و مقابله در این راه (زمینخواری) آسان نبود و انجمن و اعضایش هنگامیکه پیشنهاد دریافت رشوه و … را رد مینمودند، بارها و بارها از سوی باندهای قدرتمند زمینخواران به مرگ تهدید میشدند.
مخالفت و کارشکنیها عزم چیا را جزمتر میکند.
انجمن سبز چیا بهشدت و با تمام توان به فعالیتهای زیستمحیطی خود ادامه میداد اما متأسفانه در سال ۱۳۹۰ سه تن از اعضای هیئتمدیره انجمن بازداشت و پس از سپری نمودن ۲ تا ۳ ماه حبس آزاد شدند و سایر اعضا هم چون به بیگناهی دوستان خود ایمان داشتند، با جوشوخروش بسیار بیشتر از گذشته و با عزمی راسختر به فعالیتهای خود ادامه میدادند.
در سال ۱۳۹۱، درخواست برگزاری سومین دوره انتخابات هیئتمدیره و بازرس جدید به فرمانداری مریوان داده شد که در کمال تعجب، فرمانداری از برگزاری مجمع عمومی ممانعت به عمل آورد و پس از حذف ۴ نفر از اعضای پیشنهادی انجمن (امین عزیزی، کمال کهنه پوشی، شریف باجور، مسعود مصطفی سلطانی)، درنهایت پس از برگزاری چندین جلسه و کشوقوسهای فراوان، در پاییز ۹۳ انتخابات انجام گرفت و آقایان محمد ناجی کانی سانانی، امید رشیدی، عرفان حسینی، محمد دانش، امید حسین زاده بهعنوان هیئتمدیره و خانم نازار حقپرست بهعنوان بازرس انتخاب شدند و پس از گذشت ۱۵ ماه آقای کانی سانانی استعفا داده و آقای جمال قادری بهعنوان علیالبدل اول جایگزین شدند.
جنبش “چهکی سهوز”، چیا را آوازهی خاص و عام میکند
در ادامه فعالیتها، کمیته آموزش در سال ۹۲، بیشترین تمرکز آموزشی خود را بر روی شکار حیوانات متمرکز نمود و با چاپ و پخش دهها هزار تراکت، پوستر، سی دی، چاپ مقاله در ویژهنامه چیا، سخنرانی در روستاها و … بهشدت به مقابله با تاراج گران حیاتوحش این سرزمین پرداختند که سرانجام ثمره زحمات و تلاشهای بسیار زیاد خود را در بیستوپنج بهمنماه با تاثیرگزاری بر روی “کاک احمد عزیزی ” و اقدام به شکستن تفنگش، چشیدند و بنیانگذار جنبشی شدند که هرروز گوشهای از ایران را درمینوردد و به ” چه کی سه وز ” مشهور شد و باعث شد که انجمن سبز چیا در خردادماه ۹۳، از سوی ریس جمهور و ریس سازمان حفاظت محیطزیست ایران، مقام اول جایزه ملی محیطزیست ایران را دریافت نماید.
شهره و آوازهی انجمن سبز چیا و عملگرا بودنش، روزبهروز در سراسر ایران میپیچد و بهعنوان انجمن برتر استان از سوی استانداری و اداره کل حفاظت محیطزیست استان انتخابشده است. اکنون کمتر نشست و جلسهای منطقهای و ملی در ایران برگزار میشود که چیا یکی از مدعوین، سخنران ارائهدهنده مقاله یا برنامه نباشد (بنا به سفارش سازمان حفاظت محیطزیست ایران، این انجمن برنامههای پیشنهادی و اصلاحی خود را برای برنامه پنجساله ششم توسعه ایران در بخش محیطزیست ارائه نمود) چیا همچنین به اجلاس بینالمللی تغییرات آب و هوایی در پاریس در سال ۱۳۹۴، پیشنهاد تشکیل سازمان جهانی بلوط سبز را ارائه نمود.
حماسه “ڕۆژێکم بۆ زرێبار”
اقدامات و برنامههای انجمن روزبهروز بیشتر شده و هرروز وارد مبحث جدیدی از محیطزیست میشود بهطوریکه در دیماه سال ۹۳ اقدام به تأسیس تیم پرنده گری زریبار نموده که علاوه بر ثبت و رصد چندین گونه پرنده در تالاب زریبار، اکنون یکی از مدعیان پرندهنگری در سطح ایران میباشد.
در ۲۴ بهمنماه سال ۹۳، برای درگیر نمودن و گره دادن عامهی مردم با وضعیت زریبار، انجمن طی فراخوانی از طریق پیامک توانست بیش از ده هزار نفر را به جشنواره فرهنگی، هنری و زیستمحیطی “ڕۆژێکم بۆ زرێبار “، گرد هم آورد که تعجب همگان را برانگیخت.
با توجه بهضرورت اتحاد،هماندیشی و پرداختن به بحرانهای زیستمحیطی زاگروس و تأکید بر آتشسوزی جنگلها، با پیشنهاد انجمن سبز چیا، اولین نشست این تشکلها در تاریخ ۲۳/۵/۹۴ در شهر مریوان برگزار و، ائتلاف” انجمنهای زیستمحیطی زاگروس” تشکیلشده و نشست دوم خود را در شهر کرمانشاه در تاریخ ۳/۷/۹۴ برگزار نمود. همچنین در ادامه فعالیتهای روزمره و مستمر خود و تأکید بر اهمیت حفظ و نجات تالاب زریبار و به خاطر مجموعه فعالیتهای انجمن در این راستا، در سال ۹۴ توانست مقام قهرمان تالاب ایران را در بخش مشارکتهای مردمی را از آن خود کند.
آنچه رفت، گوشهای کوچک از اقدامات و فعالیتهای شبانهروزی اعضای پرتلاش انجمن سبز چیا در قالب:
– کمیته هنری (عکس، فیلم، تئاتر و…)
– کمیته فرهنگی (نشریات، آموزش، مشارکت مردم و…)
– کمیته اجرایی (برگزاری همایش و سمینار، پاکسازی محیطزیست، نهالکاری و…)
-کمیته بحران و حوادث (اطفای حریق، سیل و زلزله و …)
– کمیتهی حمایت از حیوانات
– کمیته ورزش
– کمیتهی زنان
– کمیته تحقیقات و پژوهش
-کمیتهی کودک و نوجوان
چیا، به دنبال الگوی موفق در کوردستان
که در چندین سطر و بهطور خلاصه بیان شد. درحالیکه فقط اعضای انجمن سبز چیا میدانند در طول این چندین سال با سختی و بیمهریهایی چون: داشتن دید امنیتی نسبت به انجمن و اقداماتش، بایکوت خبری و رسانهای فعالیتهایش، نداشتن بودجه و امکانات، توقیف نشریه، ممانعت از ادامه پخش صندوقهای جمعآوری کمکهای مردمی و… روبرو بودهاند. حال باگذشت ۱۷ سال از تولد این انجمن (۱۳۷۸- ۱۳۹۵)، متأسفانه هم چنان شاهد این نامهربانیها در حق انجمن هستیم بهگونهای که حتی اجازهی نصب بنرهای انجمن و اجازهی برگزاری مستقل مراسماتش داده نمیشود و از سوی بعضی از ارگانهای دولتی بسیار تنگنظرانه نگریسته میشود اما آنچه در این وادی بسیار شیرین، خستگی فعالیتها و تنگنظریها را به کام اعضای انجمن سبز چیا شیرین میکند، این است که هرروزه در گوشهای از کوردستان و زاگروس، انجمنی زیستمحیطی متولد میشود و از انجمن سبز چیا بهسان انجمن مادر، درخواست راهنمایی و یاری میکنند و به یمن برنامهها و آموزشهای چندین ساله، اکنون برخی از رسالت این انجمن را بسیاری از افراد و صنفهای دیگر برگزار مینمایند که جای بسی خوشحالی است.
اگرچه متأسفانه برخی ادارات و ارگانها نسبت به انجمن و برنامههایش کملطفی مینمایند؛ اما دارای پایگاهی بسیار قوی و قدرتمند در میان مردم و انجمنهای مردمی منطقه و بیشتر انجمنهای زیستمحیطی ایران برخوردار است و به برکت این اعتماد و پیوند ناگسستنی، اکنون انجمن سبزچیا به افقی فراختر مینگرد و بخشی از استراتژی بلندمدت خود را حول طرحهای ” نیشتمانی بێ زبڵ ” و ” نیشتمانی بێ ڕاوچی ” متمرکز نموده و در این راستا از تمامی آحاد جامعه درخواست مینماید به یاری فرزندان خود آمده تا مریوان و کوردستان را نمونه ی الگویی موفق از “سرزمین بدون زباله ” و “سرزمین بدون شکارچی ” به ایران و جهان، معرفی نماییم.
اهداف انجمن
- تلاش برای حفاظت از محیط زیست وترویج فرهنگ زیستمحیطی.
- فعالیت در جهت پیشرفت همهجانبه و همسو با اهداف زیستمحیطی به منظور توسعه پایدار.
- تلاش در راستای ایجاد مناطق حفاظتشده وپارک های ملی و جلوگیری از فعالیت مراکز آلودهکننده محیط زیست.
- تلاش در جهت ایجاد اشتغال مرتبط با منابع طبیعی با استفاده از شیوه بهرهبرداری صحیح از آن منابع.
- تلاش برای حل مشکلات روستانشینان در موارد زیربط و پیگیری آن با همکاری مسئولین.
- ایجاد ارتباط با سایر تشکلها و اشخاص طرفدار محیط زیست و استفاده از تجارب آنها.
- تبلیغ و آموزش برای پاکسازی و جلوگیری از آلودگی گردشگاهها، جلوههای طبیعی، کوهها و دریاچه زریبار با جلب مشارکت مردم.
- تبلیغ برای صلح و تشویق افراد بشر به همزیستی با همدیگر و محیط زیست به این اعتقاد که زمین، خانه مشترک همه ماست.
- تلاش در جهت توسعه جهانگردی و شناساندن مکانهای توریستی به مردم سایر نقاط.
- حفاظت از اکوسیستم مختلف منطقه و جلوههای طبیعی و گونههای کمیاب و در معرض خطر.
- برگزاری سمینارها و همایشهای علمی-فرهنگی-زیستمحیطی در راستای اهداف انجمن.
اهم فعالیتها
- آموزش
- ارائهی طرحهای همسو با اهداف زیستمحیطی
- همکاری با مسولین زیربط و شوراهای شهر و روستا در زمینههای زیستمحیطی
- تبلیغ و فرهنگسازی از طریق بروشور، پلاکاردهای تبلیغاتی و فیلمهای مستند
- تبلیغ از طریق رسانههای جمعی (نشریه، سایت، رادیو، تلویزیون)
بودجه
بودجه و درآمدهای انجمن، طبق اساسنامه، از طریق حق عضویت اعضا، کمکهای دولتی، ارائهی طرح و کمکهای داوطلبانه مازاد بر حق عضویت توسط خود اعضای انجمن تامین میگردد.
منشور اخلاقی انجمن سبز چیا
- از روی آگاهی و با اختیار کامل عضو انجمن سبز چیا می شوم.
- اساسنامهی انجمن را با تمامی اهداف و بندهایش میپذیرم.
- از اعماق وجودم به معانی و کار زیستمحیطی ایمان دارم و بر این باورم که باید حفظ و ترمیم شود.
- به اندازهی آگاهی خود در جهت حفظ و حراست محیط زیست میکوشم.
- تلاشم در جهت افزایش آگاهی نسل بشر و فارغ از مرزهای ترسیمی آن است.
- خود را مسئول معضلات زیستمحیطی دانسته و در هر کجای این دنیا باشد آن را حفظ خواهم نمود.
- تواضع، خشوع و ارج نهادن به هر گونه انتقاد، نظر و پیشنهاد از سوی مردم را اساس قرار داده و آن را به عنوان زمینهساز رشد و ارتقای کار خود در نظر خواهم گرفت.
- انجمن سبز چیا را خانهی خود دانسته و با اعضای آن به مانند یک خانواده برخورد خواهم نمود.
- رعایت نظم و انضباط و مسئولیتپذیری در امورات فردی و جمعی انجمن را مبنای حضور خود میدانم.
عرفان حسینی, عضو هیئتمدیره انجمن سبز چیا
