تحقیقات نشان می دهد کە هند و چهار کشور – چین، پاکستان، مکزیک و ایران – بیشترین زمین های زراعی در جهان را دارند که با آب فاضلاب تصفیە نشدە آبیاری می‌شوند، از این طریق سلامت میلیون‌ها تن را به خطر می‌اندازند.
طبق مطالعه منتشر شده در مجله Environmental Research Letters، استفاده جهانی از فاضلاب تصفیه نشده پایین دست شهرها برای آبیاری محصولات کشاورزی، 50 درصد بیشتر شده است.این مطالعه بر اساس روش های پیشرفته مدل سازی برای ارزیابی جامع از میزان جهانی که کشاورزان از فاضلابها شهری در زمین های آبیاری استفاده می کنند، تکیه می کنند و محققان داده‌های حاصل را به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تحلیل کرده‌اند.
بر اساس این مطالعه، استفاده از فاضلاب کشاورزان در مناطقی که به شکل قابل توجهی نسلها از این آبها استفاده میکنند و میزان آلودگی آب زیاد است، شایع است. در این شرایط و در جایی که آب های کمتری تامین می شود، فاضلاب یک روش ثابت و قابل اعتماد برای زمینه های آبیاری، از جمله محصولات با ارزش بالا مانند سبزیجات است که اغلب نیاز به آب بیشتری نسبت به غذاهای اصلی دارند. فاضلاب خام در دسترس است، کشاورزان ممکن است تمایل به آن را به دلیل غلظت بالای مواد مغذی‌اش ترجیح داده، که می تواند نیاز به استفاده از کودهای خریداری را کاهش می دهد.
این تحقیق همچنین نشان می‌دهد که در اکثر موارد استفاده کشاورزان از این آب به دلیل فقدان گزینه‌های جایگزین است، چرا که انتخاب‌های دیگری ندارند. آن تبو، مدیر این تحقیق از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی می‌گوید: «باتوجه به افزایش آلودگی آب و کاهش دسترسی به منابع آب شیرین در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، در عمل استفاده از فاضلاب شهری برای کشاورزی قابل فهم است.. تا زمانی که سرمایه‌گذاری در زمینه تصفیه فاضلاب با رشد جمعیت پیش نرود شمار بسیاری از مصرف‌کنندگان که محصولات خام را مصرف میکنند با خطرات مربوط به فقدان سلامت غذایی طرف خواهند بود.»
پساب شهری حاوی انواع ویروس‌ها و باکتری‌هاست، به نحوی که نباید از آن برای نوشیدن یا آبیاری محصولات کشاورزی استفاده کرد. این عوامل بیماری زا می‌توانند به شیوع وبا یا اسهال منجر شوند، و کودکان زیر ۵ سال بیش از هر کس دیگری در معرض خطرات ناشی از آن قرار می‌گیرند. علاوه بر خطرات فاضلاب شهری برای سلامت، استفاده از آن برای آبیاری محصولات کشاورزی پیامدهای زیست‌محیطی نیز در پی دارد. اگر این پساب وارد دریاچه‌ها و رودخانه‌ها شود می‌تواند آب را آلوده کند و اثرات زیانباری برای اکوسیستم به همراه دارد. آب کثیف فاضلاب شهری دارای مقادیر بسیار اندک اکسیژن است، و اگر این آب به منابع طبیعی آبی در فصل‌های خشک اضافه شود، می‌تواند منجر به نابودی ماهی‌ها و سایر جانداران آبزی شود.
نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که ۶۵ درصد از زمین‌های کشاوزی آبیاری شده با فاضلاب شهری در محدوده ۴۰ کیلومتری پایین‌دست مناطق شهری قرار دارند و از این‌رو به شکلی مستمر در معرض پساب شهری قرار می‌گیرند. از ۳۵.۹ میلیون هکتار آبیاری شده ۲۹.۳ میلیون هکتار آن در کشورهایی قرار دارند که فاضلاب شهری به درستی تصفیه نمی‌شود و در نتیجه ۸۸۵ میلیون از مصرف‌کنندگان شهری و نیز کشاورزان و تامین‌کنندگان مواد غذایی را در معرض خطرات جدی سلامت قرار می‌دهد.
این تحقیق نشان می‌دهد که چین، هند، پاکستان، مکزیک و ایران بیشترین میزان زمین کشاورزی آبیاری شده با آب آلوده را دارند. این تحقیقات تازه نتایج برآوردی را نقض میکند که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد و طبق آن براساس نمونه‌های انتخاب شده از ۷۰ کشور کل مساحت آبیاری شده با فاضلاب شهری را حداکثر ۲۰ میلیون هکتار برآورد کرده بود.
پی درشل از موسسه بین‌المللی آب (IWMI) می‌گوید: رسیدن به درکی بهتر از این‌که کشاورزان در کجا، چرا و تا چه میزان از فاضلاب شهری برای آبیاری استفاده میکنند گامی مهم برای طرح دقیق مساله خواهد بود. امیدواریم که این تحقیق جدید توجه سیاست گذاران و کارشناسان فاضلاب را به ضرورت تحقق هدف شماره ۶ از اهداف توسعه پایدار معطوف سازد، هدفی که مطابق آن باید مقدار فاضلاب تصفیه نشده نصف گردد و به جای آن آب سالم و تصفیه شده جایگزین گردد.
منبع: Business Standard
