هاوار: ازدواج دختران در ایران در زیر سن قانونی، یکی از معضلات رایج در ایران است که تاکنون بنا بر دلایل شرعی، به نتیجه نرسیده است.
فرشته سربازی، عضو انجمن زنان و مامایی ایران از خطرات مبتلا به این دسته از زنان و دختران اشاره کرده و گفت ات: “خطر مرگ در دختران زیر ۱۵ سال هنگام زایمان ۵ برابر و در سنین ۱۵ تا ۱۹ سال، ۲ برابر زنانی است که بعد از ۲۰ سالگی زایمان می‌کنند.”
به گفته او، از نظر طب مامایی، بارداری در سنین زیر ۱۹ سال و بالای ۳۴ سال به عنوان حاملگی‌های پرخطر تلقی می‌شوند. عوارض بارداری و زایمان دومین علت مرگ دختران زیر ۱۹ سال در جهان است؛ همچنین فرزندان مادران زیر ۱۹ سال در مقایسه با مادران ۲۰ تا ۲۴ سال با خطر بالاتری از مرگ مواجه هستند.سربازی تاکید کرده:بارداری‌های نوجوانی بیشتر در جوامع روستایی و فقیر و فاقد تحصیلات دیده می‌شود. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، خطر مرگ در دختران زیر ۱۵ سال هنگام زایمان ۵ برابر و در سنین ۱۵ تا ۱۹ سال، ۲ برابر زنانی است که بعد از ۲۰ سالگی زایمان می‌کنند.
طی مدت دو هفته گذشته صدها تن از فعالان اجتماعی و سیاسی با امضای نامه‌ای خطاب به نمایندگان مجلس، خواستار ممنوعیت ازدواج کودکان کمتر از ۱۸ سال در ایران شدند.
در نامه صدها فعالان مدنی و سیاسی خطاب به نمایندگان مجلس که روز دوشنبه ۲۳ مرداد منتشر شد، ازدواج در سنین پایین «یکی از مصادیق کودک‌آزاری و نقض حقوق کودک به‌ویژه دختربچه‌ها» خوانده شده و آمده است که ازدواج دختربچه‌ها در سراسر ایران از آذربایجان شرقی تا سیستان و بلوچستان و از خراسان رضوی تا خوزستان «شیوع نگران‌کننده‌ای» یافته است.
بنا بر متن این نامه، قانون مدنی فعلی «با نادیده گرفتن عواقب چنین پدیده‌ای به آن رسمیت بخشیده» و سبب تداوم ازدواج کودکان شده است.
وی همچنین افزود: “از آنجا که دختر نوجوان در حال رشد است و اندام‌های تولید مثلی و تناسلی او از رشد کافی برای طی کردن دوران بارداری و زایمان برخوردار نیست، ازدواج و بارداری می‌تواند مخاطراتی را برای مادر و فرزند ایجاد کند.”
اینکه کودک همسرها از بلوغ کافی فکری و روحی برای پرورش فرزند برخوردار نیستند و تغییرات خلقی مربوط به دورۀ بلوغ از جمله زودرنجی و عصیانگری، فرد را با مشکلات بسیاری در خانواده و وظایف مادری روبرو می‌کند، از دیگر مواردی است که از سوی سربازی مطرح شده است.
او همچنین با تاکید بر اینکه مادر کودک‌ها هنوز به بلوغ کامل جسمی و فکری نرسیده‌اند و از طرفی معمولاً امکان ادامه تحصیل را نیز پیدا نمی‌کنند، بنابراین از لحاظ جسمی و عقلانی توانایی کافی جهت تربیت و پرورش فرزند سالم را ندارند.
کامیل احمدی، انسان‌شناس و پژوهشگر اجتماعی در جدیدترین پژوهش‌های خود در مورد ازدواج کودکان دریافته است که «ازدواج زودهنگام کودکان» در هفت استان کشور از فراوانی بیشتری برخوردار است.
با اینکه مادران زیر ۱۹ سال به علت داشتن بارداری پرخطر در این دوران نیاز به مراجعات بیشتری به پزشک دارند، از آنجا که چنین ازدواج‌هایی عمدتاً در خانواده‌های کم درآمد صورت می‌گیرد، چنین امکانی برای فرد وجود ندارد. خطر زایمان زودرس، مسمومیت بارداری، کم خونی، مرگ مادر، رشد ناکافی جنین طی بارداری و مرگ جنین در این نوع بارداری‌ها وجود دارد و از آنجا که مرگ مادر و همچنین مرگ جنین از شاخصهای مهم کیفیت بهداشتی یک کشور است، بالا بودن این موارد نشان دهندۀ ناکارآمدی سیستم بهداشتی کشور خواهد بود.
به گفته سربازی، به علت عدم تکامل کافی لگن در مادر، ممکن است زایمان طبیعی با مشکل مواجه شود و خطر استفاده از واکیوم، فورسپس و انجام سزارین در این افراد بالا است و بدیهی است که خطر و عوارض جراحی و سزارین در نوجوانان بالاتر از افراد بزرگسال است. پارگی‌های کانال زایمان در این افراد با میزان و شدت بیشتری مشاهده می‌شود. خونریزی‌های حین زایمان نیز در این سنین افزایش می‌یابد. مادران بعد از زایمان نیز به علل مختلف از جمله کم خونی و عدم مراقبت کافی، با میزان بالاتری از عفونت و همچنین خونریزی و افسردگی بعد از زایمان مواجه هستند.
عضو انجمن مامایی کشور تاکید کرده که به علت عدم آموزش کافی در زمینه مسائل جنسی و روشهای ضدبارداری در افراد کم سن (زیر ۱۹ سال)و عدم درک کافی لزوم استفاده از روشهای ضدبارداری و یا شرم از پیگیری چنین روش‌هایی، میزان بارداری‌های ناخواسته در آنان به مراتب بیشتر است و در نتیجه میزان سقط‌های غیرایمن و غیربهداشتی که می‌تواند موجب مرگ و یا ایجاد عوارض طولانی مدت از جمله ناتوانی و رنج جسمی و روحی مادر نوجوان گردد با شیوع بیشتری مشاهده می‌شود.
ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی ایران مصوب سال ۱۳۱۳ سن ازدواج برای دختران ۱۵ سال و برای پسران ۱۸ سال بود و در شرایط خاص و با ارائه گواهی دادگاه، دختران از ۱۳ سالگی و پسران از ۱۵ سالگی می‌توانستند ازدواج کنند؛ بنابراین ازدواج زیر ۱۳ سال کاملاً ممنوع بود اما سن قانونیِ ازدواج در ایران ۱۳ سال برای دختران و ۱۵ سال برای پسران است.در ایران محدودیت سنی برای ازدواج وجود ندارد و ازدواج در هر سنی ممکن است. ازدواج کودکان هم در سنت و هم در قانون ایران وجود دارد. اما ازدواج دختر کمتر از ۱۳ ساله و پسر کمتر از ۱۵ سال «منوط است به اذن ولی به شرط مصلحت با تشخیص دادگاه صالح». ازدواج قبل از بلوغ (۹ سال قمری در دختران و ۱۵ سال قمری در پسران) توسط ولی کودک (پدر و جد پدری) انجام می‌شود. تشخیص دادگاه نیز کاملاً از عرف منطقه تأثیر می‌گیرد.
براساس آمار ثبت احوال کشور، در سال ۹۴ بیش از ۴۸ هزار دختر و نزدیک به ۱۵ هزار پسر ۱۰ تا ۱۴ سال ازدواج کرده‌اند. این در حالی است که کنوانسیون جهانی حقوق کودک، افراد زیر ۱۸ سال را کودک دانسته و در اعلامیه حقوق بشر، ازدواج زودهنگام کودکان «انحراف از حقوق بشر» تعریف شده است.
Comments
