تاثیرات همه پرسی و استقلال کوردستان به حدی برای این دو رژیم ایران و ترکیه نگران کننده است، که علی‌رغم کدورت‌های میان آنکارا و تهران که سال گذشسته در نشست کشورهای اسلامی در استانبول به اوج خود رسید، طرفین را به کنار گذاشتن خصومتها و اتحادی نامیمون علیه کوردها وا داشته است.
در میانه‌ی دیدار روز گذشته‌ی علی خامنه‌ای و رجب طیب اردوغان، همه پرسی استقلال کوردستان از رژیم مذهبی_فرقه‌ای عراق مورد بحث جدی طرفین قرار گرفت، که خامنه‌ای از “عوارض درازمدت این اقدام برای همسایگان” ابراز ترس و نگرانی کرد.
وبسایت “تابناک” وابسته به پاسدار محسن رضایی در گزارشی تحت عنوان “رجب طیب اردوغان چقدر از بارزانی قابل اعتمادتر است؟” نوشته، که کوردستان_عراق روابط بزرگی با ترکیه داشته و دارند از این رو ” ایران نباید از این مسائل به هراس افتد. به ویژه ایران نباید منافع ملی خود را با عراق و به ویژه با ترکیه تنظیم کند”.
این گزارش همچنین می‌افزاید، “دولت ترکیه احتمالا با حکومت مستقلی که ممکن است در شمال عراق تشکیل شود، به یک شرایط همزیستی دست خواهد یافت. ولتهای غربی به این دولت بالقوه کردستان توصیه خواهند کرد به شکلی از تفاهم با ترکیه برسد و از دخالت در مسائل داخلی ترکیه پرهیز کند. حتی دولت مرکزی عراق هم ممکن است که به ترتیباتی برای تنظیم رابطه خود با دولت کردها دست پیدا کند”.
در ادامه‌ی این گزارش آمده: “تشکیل کشور کوردستان به قرنطینه‌ی ایران خواهد انجامید”، امری که حسن داعی تحلیل‌گر روابط ایران و آمریکا اخیرا در گفتگویی با خبرنگار روژ کورد بدان اشاره کرد که در صورت تشکیل کشور کوردستان، نفوذ جغرافیایی جمهوری اسلامی به طور کاملا چشمگیری کاسته خوهد شد.
در پایان این گزارش نوشته است، “اگر بارزانی دست به اقداماتی علیه ایران بزند، بغداد و آنکارا به کمک ایران نخواهند آمد. هر دو دولت ترکیه و عراق، به این سمت گرایش دارند که از ایران به نفع منافع خود استفاده کرده و در روز خطر ایران را تنها بگذارند”.
اشاره این گزارش به سیزدهمین نشست کشورهای اسلامی در فروردین سال ٩۵ در استانبول است که کشور ترکیه موضع بسیار تندی علیه ایران و حزب الله اتخاذ نمود، که به قهر حسن روحانی و ترک این نشست و کدورت میان ایران و ترکیه را موجب شد.
از دیگر سو و به نظر ناظران سیاسی استقبال سرد ااز اردوغان در تهران، حاوی این پیام بود که طرفین نمی‌توانند در مناسبات منطقه‌ای همپیمان‌های قابل اعتماد و توجهی برای همدیگر باشند، حتی تعدادی از رسانه‌های عربی از به تمسخر گرفته شدن اردوغان توسط ایران یاد کرده بودند.
اگرچه نگرانی رژیم ایران قبل از هر چیز در مورد کوردستان تحت اشغال خودش است، اما باید این واقحیت را در نظر داشت که همه‌پرسی که در ٢۵ سپتامبر ٢٠١۶ در کوردستان_عراق برگزار شد، بدون حمایت کوردها در بخش‌های دیگر کوردستان از جمله کوردستان تحت اشغال رژیم ایران ممکن نبود، امری که هم در حمایت احزاب کوردستان_ایران و هم مردم آن بخش کوردستان به وضوح دیده شد.
عرفان رهنمون، تحلیل‌گر سیاسی کورد در گفتگو با وبسایت “وشه” عنوان کرده، که موضع و حمایت کوردها در بخش تحت حاکمیت ایران موجب به عقب نشینی تهران و کاستن فشارها بر دولت کوردستان در مورد برگزاری همه‌پرسی استقلال کوردستان از عراق شد.
دولتهای ترکیه، عراق و تهران تاکنون همه‌ی کارتها و تهدیدات خود را رو کرده‌اند، اما رهبران کورد در کوردستان و در راس آن پرزیدنت بارزانی واکنشی آنچنانی به این مسائل نداشته‌اند، امری که به گفته‌ی کارشناسان در صورتی که کوردها بتوانند این بازی را خوب مدیریت کنند، می‌توانند عملا کشور کوردستان را در منطقه به عنوان یک بازیگر مهم تثبیت کنند.
ایران از همان ابتدای تشکیل اقلیم کوردستان با آن مخالف بود. هاشمی رفسنجانی در زمان ریاست‌جمهوری‌اش صراحتا گفته بود “اجازه نخواهیم داد اسرائیل دیگری بغل گوشمان تاسیس شود”، اما قبل از ترکیه اقدام به تاسیس کنسولگری در اربیل و سلیمانیه کرد.
شواهد موجود در خاورمیانه نشان می‌دهند، که مرزهای سایکس- پیکو پس از گذشت یک قرن کارکرد خود را از دست داده و این منطقه نیاز به تعیین مرزهای جدیدی دارد، که نه براساس همزیستی اجباری ملت‌ها – که سالیان طولانی خاورمیانه را به جنگ و خونریزی کشانده- بلکه با رای و خواست ساکنان منطقه بنیاد نهاده شود.
چه بسا کشور کوردستان با بیش از ٨٠ هزار کیلومتر مربع وسعت و جمعیتی بالغ بر ۶ میلیون نفر، اولین کشوری باشد که پس از یک قرن در منطقه پرآشوب خاورمیانه، با بزرگترین مشخصه‌ی دمکراسی یعنی “رفراندوم استقلال”، پدیده‌ای که این منطقه با آن بیگانه است، اعلام موجودیت کند.
نظرات
