ایران: در مذاکرات با اروپا در زمینه حقوق بشر، خطوط قرمز داریم/مصاحبه‌ اختصاسی با پرویز رحیم استاد علوم سیاسی دانشگاه‌ صلاح الدین- اربیل

0
1307

ریاست هیئت ایرانی در دور دوم گفت‌وگوهای ایران و اتحادیه اروپا که روز چهارشنبه در بروکسل به پایان رسید برعهده مجید تخت روانچی بود، وی امروز جمعه در مصاحبه ای با “ایلنا” از وجود خطوط قرمز برای ایران در مذاکرات با اروپا در رابطه با حقوق بشر سخن راند.

روژِ ی کورد: امرروز جمعه، ۲۱ آبان‌ماه، مجید تخت روانچی در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا، از احتمال گفت‌و‌گوهای «سطح بالای سیاسی» ایران و اتحادیه اروپا درباره موضوعات منطقه‌ای، سیاسی، اقتصادی و محیط زیستی در دو یا سه هفته آینده خبر داد و گفت در کنار این موضوعات قرار است مباحث حقوق بشری نیز مطرح شود.

به گفته آقای تخت روانچی، درهیئت مذاکره‌کننده ایران برای گفت‌و‌گو‌های حقوق بشری نمایندگان قوه قضائیه و وزارت خارجه حضور دارند.

معاون وزیر خارجه ایران همچنین اعلام کرد که جمهوری اسلامی این «رویه» را که اتحادیه اروپا «فشار وارد کند و در عین حال گفت‌و‌گو هم جریان داشته باشد» نمی‌پذیرد.

ایران و اتحادیه اروپا توافق کرده‌اند که هر شش ماه یک بار گفت‌وگوهایی درباره همکاری‌های دوجانبه برگزار کنند.

انجام این مذاکرت بعد از آن می آید که پارلمان اروپا روز چهارم آبان‌ماه با ۴۵۷ رای مثبت در برابر ۱۷۴ رای منفی، قطعنامه پیشنهادی برای عادی‌سازی و گسترش روابط با ایران را تصویب کرد.

از سرگیری گفت‌وگوها با ایران در مورد مسائل حقوق بشری از جمله آزادی بیان، پایان دادن به اجرای احکام اعدام برای نوجوانان و موارد مربوط به مواد مخدر و احترام به حقوق شهروندی از جمله موضوعات مطرح در این قطعنامه بودند.

با این حال معاون وزیر خارجه ایران گفت که مجازات اعدام و همچنین قصاص که “یک بحث قرآنی است” را “به هیچ‌وجه نمی‌شود کنار زد”.

perwiz-rehim-253x300
دکتر پرویز رحیم

دکتر پرویز رحیم، استاد علوم سیاسی دانشگاه صلاح الدین اربیل در این رابطه معتقد است ایران بر اثر فشارهای داخلی و خارجی ناچار به پذیرش شرایط اتحادیه اروپا شده است و می گوید: “به طور کلی در این مقطع زمانی جمهوری اسلامی ایران از یک طرف تحت فشار افکار عمومی داخلی جهت عملی شدن وعده های دولت کنونی (روحانی) علی الخصوص  در شرایط اقتصادی پسابرجام قرار دارد و از طرف دیگر گروه و جریانهای تندرو داخلی که بر بی ثمر و بی نتیجه بوودن توافقنامه اتمی ایران و 5+1 اصرار دارند. این شرایط ایران را وادار به قبول شروط اتحادیه اروپا جهت عادی سازی روابط کرده است. همچنین جمهوری اسلامی بر تسهیل اجرایی شدن برجام و در پی آن توسعه روابط با اتحادیه اروچا حاضر به گفتوگو بر سر مسائل حقوق بشری و نقض آن از جانب ایران شده است.

استاد علوم سیاسی دانشگاه اربیل معتقد است ایران سعی در حفظ نظام کنونی اش دارد و افزود: “بر این مبنا مذاکره کنندگان ایرانی تصویب و توافق قوه قضاییه را کسب کرده اند. اما ایران با فنی خواندن این گفتوگوها سعی در مدیریت این موضوع و کاهش فشارها بدون هیچ گونه تغییر ساختاری در قوانین و نظام قضایی جمهوری اسلامی دارد. به معنایی دیگر، برای جمهوری اسلامی اولویت اصلی و فوری کنونی برچیدن موانع سیاسی و حقوقی رفع تحریم ها بالاخص تحریم های حقوق بشری اتحایه اروپا و ایجاد تغییرات محسوس اقتصادی در داخل کشور و بر وضعیت معیشتی مردم عادی درحال انتظار، بهبود شرایط اقتصادی وعده داده شده از جانب روحانی است. به این دلیل هم  از طرفی دیگر ایران و اتحادیه اروپا تلاش كرده‌اند روابط‌شان را به دليل ضرورت پيوندهاي سياسي و امنيتي، مسائل منطقه‌اي و نيز منافع تجاري و بازرگاني متقابل حفظ كنند. چنين نگاهي از جهتي موجب برگزاري چندين دور گفت‌وگو بين دو طرف شده است كه در قالب‌هاي مختلف از جمله‌ گفت‌وگوهاي فراگير، گفت‌وگوهاي حقوق بشري، گفت‌وگوهاي مربوط به مبارزه با تروريسم و مواد مخدر و مذاكرات موافقت‌نامه تجارت و همكاري انجام گرفته است. اما اکنون نتیجه انتخابات آمریکا وانتخاب شدن ترامپ با مواضع ضد توافق هسته ای با ایران به عنوان رئیس جمهور آینده آمریکا یک نوع سردرگمی، هراس و عدم اطمینان به اجرایی شدن توافقنامه هسته ای و عادی سازی روابط اقتصادی با غرب را در درون نخبگان حاکم ایران ایجاد کرده است. پس به این دلیل ایران به  اتحادیه اروپا احتیاج مبرم دارد.”

در رابطه با اهمیت این نشست و گفتگوها برای اروپا، استاد علوم سیاسی دانشگاه اربیل چنین می گوید: “همچنین یکی از مسائل مهم برای اروپاییان موضوع امنیت و بی ثباتی در خاورمیانه (تروریسم، داعش و سوریه و بحران پناهندگان) است. به این دلیل هم  اتحادیه اروپا از ماه سپتامبر به بررسی گزینه های برقراری یک حضور دیپلماتیک دائمی در تهران پرداخته است. اما از جانب دیگر ایران با نفوز و سیاست خود در سوریه و منطقه می خواهد در گفتگو با کشورهای اروپایی با برجسته نمودن این موارد و سعی در نشان دادن آمادگی خود برای گفتگو برسر حل مسائل حقوق بشری و مورد اختلاف فی مابین ، از این طریق فشارهای احتمالی آینده از جانب آمریکا راخنثی و یا کاهش و در مقابل دولت آینده آمریکا ئالترناتیف و جایگزین مطمئن تری برای خود بیابد. به این جهت ایران سعی در جلب اعتماد و اطمینان کشورهای اروپایی از طریق همکاری و گفتوگو است .

دکتر  پرویز رحیم همچنین به مقاومت برخی از نهادهای نظامی رژیم در برابر تغییرات و نتائج مذاکرات تیم ایران و اتحادیه اروپا اشاره می کند و می گوید: “اما به نطر نمیرسد  از یک طرف هویت و استراتژی کلان این نظام سیاسی و ساختار سیاسی-حقوقی داخلی و از طرف دیگر آرایش جریانات و نیروهای داخلی مؤثر بر رفتار سیاست خارجی ایران، از جمله اصول گرایان و خصوصا سپاه پاسداران، این اجازه را به تیم ظریف بدهد که بر سر حل و فصل مسائل بنیادین مورد مناقشه و اختلاف از جمله حقوق بشر و سیاست های منطقه ای ایران با کشورهای اروپایی به توافقی درازمدت و حقیقی برسند.”

 

نظرات