لفظ سیاسی کوردستان
کوردستان به معنی سرزمین کورد ، در طول تاریخ شاهد دگرگونی ها ،جنگ ها،کوچ اجباری این ملت بوده است بنابراین نمیتوان مختصات دقیقی از سرزمین کورد به عنوان یک واحد سیاسی تاریخی ترسیم کرد.
کوردستان صرفا یک اسم برای سرزمین تاریخی ملت کورد است
از این رو لفظ کوردستان به سرزمینی گفته می‌شود که اکثر جمعیت آن را ملت کورد تشکیل می دهد.
نام کوردستان تقریبا قدیمی است و بر اساس کتب تاریخی اولین بار در زمان حکومت سلطان سنجر(۱۱۱۸-۱۱۵۷ م) به مرکزیت بهار ، در شمال هگمتانه (استان همدان) ، کوردستان نام گذرای شده است
این سرزمین ما بین اتروپاتگان و لرستان قرار داشت و تا مناطق “دشت زور ” در جنوب کوردستان کنونی ادامه داشت. همچنین در کتاب تاریخی رشید الدین فضل الله نوری همدانی ، که در سال ۱۳۱۰/۱۳۱۱ م نوشته شده است و همچنین نرهه القلوب حمد الله مستوفی قزوینی به سرزمین کوردستان اشاره شده است
هنوز اثر مکتوب تاریخی نسبت به سرزمینی به اسم کوردستان یافت نشده است.لازم به تاکید است که کوردستان تنها به بخشی‌از سرزمین کورد در تاریخ پر فراز و نشیب این ملت اشاره شده است چراکه به سبب منافع سیاسی دولت های که سرزمین کورد را غارت و اشغال کرده اند در راستای پنهان تاریخ این
ملت دست به تحریف تاریخ زده اند.
در تاریخ عربها می‌توان محل سکونت ملت کورد در زمان حکومت های اسلامی اشاره کرد.تاریخ نویسان عرب اغلب از کلمه “الزوزان” (زۆزان) و “جبل اکراد” به محل سکونت ملت کورد اشاره کرده‌اند.
الزوزان بطور مشخص به کوردستان مرکزی اشاره داشته است .
برای مثال مقدسی الزوزان را جزیره ابن عمر دانسته و ابن اثیر مختصات آن را به شهر موصل تا سلماس استان ارومیه کنونی و ضلع دیگر آن تا خیلات (اخلات) امتداد پیدا می‌کند.یاقوت الزوزان را سرزمینی بزرگ ما بین کوه های ارمنستان/آذربایجان/خیلات/دیابکر و موصل ذکر می‌کند.
جبل الاکراد: العمری سرزمین جبل الاکراد را از هگمتانه ( همدان) تا کیلیکیه ( اطنه) دانسته است.
لقب الکر‌ی متسنب‌به شخصیت های سیاسی و امارات های سیاسی آن دوران است که به ملت کورد تعلق داشته اند.
برای مثال سلسله مروانیان؛ باد الکردی ، حسنویه : حسنویه ابن الکردی
هذبانیان ؛ ثفیه الکردی ، حاکم شهر مرند ؛ ایسما الکردی ، حاکم شهر اسپاهان(اصفهان) : عبدالله بن ابراهیم الکردی ، شخصیت نیمه افسانه ی قرن دهم میلادی که به اسم خویش سکه ضرب کرد ؛ دیسام بن ابراهیم الکردی
کوردها تا حدودی سانتراپ های دوران ساسانی را حفظ کردند و بعدها به
مناطق کوچکتری تقسیم شدند.
بنا به نوشته حمد الله مستوفی “نهادند”یک شهر کورد نشین بوده است که روزگاری مرکز حکومت مید با ماد بوده است، بنا بر جغرافی‌دانان و تاریخ نویسان عرب شهر سی سر (سی‌قله) مرکز شاهزاده های اردلان بوده است و که در زبان کوردی به “کورسان” معروف است به معنی
جمع “سان” ها (کۆڕی سان) کە بە عنوان یکی از پایتخت های اردلان مورد استفادە قرار می گرفت (سنندج)و بعدها توسط صفویە اشغال شد.
بنا بە نوشتە یعقوبی در زمان خلافت عمر بن خطاب بیشترین جمعیت دو شهر حلوان و گارمیسین(کرمانشاە) در منطقە جبال را کوردها تشکیل میدهند کە بعدها
در سال ٦۳۷ م عربها بە انجا حملە کردند و اخرین پادشاە ساسانی در انجا پناهگاە گرفت.
در شمال منطقەجبال ، اتروپاتگان دو شهر تاریخی سهرورد و ابهر قرارداشت کە در زمان تیمور اشغال و بە ویرانە تبدیل شد. براساس کتاب تاریخی
میرشرف الدین بتلیسی در اغاز قرن۱۱ حاکمان مراغە/ارومیە،سلماس
از عشیرە برادوست بودند.
بەروایت ابن اثیر کوردها در اران، در قرن ۷ م ، زندگی میکردند کە عربها بە این منطقە حملە ورشدند کە از طرف کوردها با مقاومت سر سختی مواجە شدند
سرزمین های اران و نخجوان و اذربایجان تاریخا خاک کورد بوده است که توسط اشغالگران سرزمین کورد ترکیزه و ارمنیزه گردیده است.
در زمان پهلوی دوم بە استان های کنونی جغرافیای سیاسی موسوم بە ایران ، کوردستان،همدان،ایلام،کرمانشاە و … کوردستان اطلاق میگردید.
نظرات
