نوشته و تحقیق : نوید بارانی
محقق دانشگاه و تحلیلگر اجتماعی و تاریخی در خصوص ایران و خاورمیانه
در پی ابتلای شمار زیادی از ایرانیان به ویروس کرونا که با عدم مدیریت بحران توسط دولت ایران مواجه است و تاکنون جان بیش از چهل هزار شهروند ایرانی را گرفته است، این شرایط وخیم وضعیت زندانیان سیاسی محبوس در زندان ها را نیز تحت الشعاع قرار داده است.
به طوری که شماری از زندانیان محبوس در زندان سپیدار اهواز به جهت نداشتن امکانات بهداشتی و درمانی، دست به اعتراض زده و با نیروهای کادر زندان درگیر شدند. از سوی دیگر درگیری های مشابهی در زندان های عادل آباد شیراز، سقز، الوند همدان، مهاباد، تبریز، پارسیلون، خرم آباد و الیگودرز نیز رخ داده است.
همچنین شماری از زندانیان محبوس در زندان الوند همدان نیز دست به اعتراض زده بودند که بنابر برخی گزارشها این اعتراض منجر به درگیری مسلحانه و فرار زندانیان شده است که در این درگیری شماری از زندانیان معترض اقدام به آتش زدن پتو کرده و برخی از شنیدن صدای تیراندازی در اطراف این زندان خبر داده اند.
در این خصوص همچنین می بایست به درگیری مشابهی در زندان مهاباد اشاره داشت که بدنبال آن، برخی از تیراندازی و کشته شدن یک تن از زندانیان خبر داده بودند که رییس کل دادگستری استان آذربایجان غربی ضمن رد بروز آسیب به زندانیان در این درگیری ها، در واکنشی مدعی شده است: “هیچگونه مشکل یا نگرانی در زندانهای استان آذربایجان غربی وجود ندارد و مشکل مختصری که بامداد شب گذشته در زندان مهاباد اتفاق افتاده بود با حضور موثر مسئولین استانی و یگانهای انتظامی رفع شد”.
در این راستا همچنین ده ها زندانی سیاسی زمان شاه نیز از جاوید رحمان گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل خواستهاند تا برای حفظ جان زندانیان سیاسی در ایران و آزادی آنها تلاش کند. آنها در نامهای نوشتهاند که زندانیان محبوس هیچ امکانی برای در امان ماندن از کرونا ندارند.
این زندانیان سیاسی که نامهای سرگشاده به گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران نوشته و خواستار تلاش برای حفظ زندگی و تندرستی زندانیان سیاسی محبوس شده اند، در بخشی از این استمداد گفته اند که: “ادارات نظامی امنیتی رژیم، بیگانه با شرایط نوین جهان و غیرمسئولانه تر از هر زمان، زندانیان سیاسی را در مقابل بیماری واگیردار کووید – ۱۹ بی هیچ امکانی برای حفاظت از جانشان در زندانها نگاه داشتهاند. آنها سرکوب مخالفین استبداد و فساد را کماکان اولویت خود میدانند”.
در اینباره همچنین گزارشگران بدون مرز آلمان نیز با انتشار بیانیهای نسبت به وضعیت خبرنگاران زندانی در ایران ابراز نگرانی کردند. در بیانیه آنها تأکید شده که وضعیت بهداشتی زندانهای ایران در شرایط عادی هم اسفبار هستند اما حال خطر ابتلا به ویروس کرونا هم زندانیانی را که در زندانهای مملو از زندانی محبوس هستند، تهدید میکند.
گزارشگران بدون مرز در بیانیه ای اعلام داشته اند که “بارها و بارها از دسترسی زندانیان به داور و خدمات پزشکی ضروری جلوگیری شده است. حال با گسترش ویروس کرونا، زندگی آنها به شدت در خطر است”.
و اگرچه این بحران در پی افزایش نگرانی زندانیان در رابطه با شیوع ویروس کرونا در زندان، نداشتن لوازم بهداشتی و تاخیر در بررسی پروندههای زندانیان برای اعزام آنها به مرخصی، شکل گرفته است، اما در این خصوص واکنش مسئولین جمهوری اسلامی کاملا انسان ستیزانه و غیر مسئولانه بوده است.
چنانچه دادستان کل استان استان اردبیل که به همراه هئیتی برای پیگیری وضعیت مرخصی زندانیان از برخی بندهای زندان این شهر دیدار کرده بود خطاب به یکی از زندانیان سیاسی در این زندان گفته است «نفس کشیدن زندانیان امنیتی و سیاسی نیز حرام است چه برسد به مرخصی آنها».
لازم به ذکر است که این بحران در پی شیوع ویروس کرونا و عدم تمهیدات ویژه سازمان زندانها از جمله ضدعفونی کردن محیط زندان، عدم اعطای مرخصی به زندانیان سیاسی، عدم اعطای بستههای بهداشتی از جمله ماسک و ژل های ضدعفونی کننده و همچنین عدم انتقال زندانیان مشکوک به بیماری به قرنطینه، رخ داده است که مسئولان نظام به صورت تعمدی از کمک به زندانیان سیاسی و حفظ جان آنها، ممانعت می ورزند که این رویه رفتاری مهر تایید دیگری بر نقض حقوق بشر توسط رژیم انسان ستیزانه جمهوری اسلامی است.