بهزاد خوشحالی: با مفاهیمی بی اعتبار چون “ملت ایران” نمی توان قاعده ی آمره ی حق تعیین سرنوشت ملت ها را به حرکت درآورد

0
2746

رفراندوم، گریزگاه پان ایرانیستی است یا راه چاره ای حقوقی و اندیشمندانه؟ طرح مسئله رفراندوم از سوی ۱۵ تن از فعالین سرشناس ایرانی در خارج از ایران، این روزها سوالاتی را برانگیخته است، اما بیش از هر چیز، همزمانی و همراستایی آن با طرح این درخواست از سوی برخی از جریانات داخل نظام و حتی خود حسن روحانی که در پاسخ به غرب می گوید: “موشک ساخته ایم، می سازیم و خواهیم ساخت”، بیشترین سوالات را در اذهان بوجود آورده است، آیا طرح رفراندوم، “دسیسه است، گریزگاه کسانی است که فکر می کنند ایران تجزیه می شود، آیا اندیشه مخالفان حق تعیین سرنوشت است؟ و سوالاتی دیگر از این قبیل”. جهت دست یافتن به پاسخ این سوالات، یک سری مصاحبه را با فعالین و ناظرین و مفسرین سیاسی کورد انجام داده ایم، آنچه در این بخش می خوانید، مصاحبه ایست با بهزاد خوشحالی، پژوهشگر سیاسی کورد مقیم کشور آلمان.

روژی کوردطرح مسئله ای بنام رفراندوم در شرایط کنونی ایران که مردم خواستار تغییر رژیم هستند وتمامی گزینه های موجود در این نظام

آزمایش شده و امتحان خود را با ناموفقیت پس داده اند که ازدیدگاه محسن رضائی “اصلاح طلبی و جناح راستی، بازی درون خود نظام است،

چه اهدافی را میتواند بدنبال داشته باشد؟

بهزاد خوشحالی

خوشحالیاین اهداف به صورت خلاصه عبارتند از:

منحرف کردن مطالبات از اکنون به آینده

تحدید مطالبات به درون چارچوب نظام

سازماندهی

نظم مجدد بخشی

یک دست کردن

جمهوری اسلامی نیک دریافته است که روش های پیشین دیگر پاسخگو نیست، این روش ها فاقد ارزش بوده و باید دور انداخته شود اما این دور اندختن، نباید به معنای اعلام عدم اعتبار  آنها باشد بلکه باید در فرایندی، به آرشیو سپرده شوند. نظام البته همچنان به مرکزیت نیازمند است و بهترین راهکار همان حرکت مجدد از کل به جزء با تعریف نظام به عنوان رکن رکین و نمایش قابلیت مطلق او برای به اصطلاح تغییر است

نظام جمهوری اسلامی همچنین با طرح رفراندوم، تلاش می کند “مطالبات اینجا و اکنونی” به “خواست های آنجا و آتی” هدایت کند تا در کوتاه مدت، با کاستن از فشارها به سازمان دهی مجدد بپردازد. نظام بیش و بهتر از هر کسی می داند که در نظام قدرت و اداره، تقریبا همه چیز استقرار خود را از دست داده است و هیچ چیز در جای خودش نیست. به همین خاطر باید به دنبال یک فرایند باشد تا استقرار مجدد را به روزآوری، بازسازی، نهادینه و تثبیت کند.

موضوع دیگری که باید به آن اشاره کرد “رفراندوم به مثابه یک ابزار برای پاکیزه سازی” است. رفع خرابی هایی که دست و پای نظام را درهم فروبرده، دور کردن حشو و زواید دست و پاگیر از نظام، و کنترل و حذف عوامل آلودگی در نظام، با رفراندوم امکان پذیر است. البته آنچه گفته می شود و ممکن است به عنوان بار مثبت به ذهن متبادر شود تنها در چارچوب شعار “حفظ نظام اوجب واجبات است” نه آنکه تصور شود این اقدامات، پاسخ به مطالبات مردم است.

روژی کورد: جدای از اصلاح پذیر یا اصلاح ناپذیر بودن رژیم اسلامی ایران، انجام رفراندوم در ایرانکنونی را تاچه حد به عنوان یک راهکار مقبول که

 پاسخگوی خواست عموم ملیتهای داخل ایران باشد،می بینید؟

خوشحالیهمچنان که اشاره شد رفراندوم مدعابه رییس جمهور ایران بر اساس اصل ۵۹ قانون اساسی همان اهداف بالا را دنبال می کند و مهمترین نتیجه ی مورد نطر برای آن، استمرار نظام است اما در مورد رفراندوم مورد ادعای تغییر در نظام- حداقل با اشاره به بیانیه ی جمع پانزده نفره، باید به این موارد اشاره کرد:

با یک بیانیه ی سیاسی، نمی توان یک هدف حقوقی بین المللی را محقق کرد. با مفاهیمی بی اعتبار چون “ملت ایران” نمی توان قاعده ی آمره ی حق تعیین سرنوشت ملت ها را به حرکت درآورد. ملت های ایران- تا زمانی که با قومیت ها مورد خطاب قرار نگیرند- وارد این بازی نخواهند شد

همه ی ایران -چه نظام حاکم باشد و چه اپوزیسیون- تا زمانی که “کثیرالمله” بودن ایران را نپذیرد نخواهد توانست حول محوری به نام رفراندوم جمع شود. اساسا رفراندوم پس از تغییر انجام خواهد شد البته به شرطها و شروطه هایی که حد معقول و مطلوب و مطابق با استاندارهای حقوقی بین المللی برای ملت های ایران است.

روژی کورد: مسئله رفراندوم هم در داخل رژیم ایران از سوی محمد خاتمی در زمان ریاست جمهوریاش و هم از سوی رفسنجانی در زمانی که به تضاد

با خامنه ای برخواسته بود و نیز از سوی حسنروحانی در مراسم ۲۲ بهمن امسال طرح شده اما در خارج از ایران نیز این درخواست

وجود دارد، بنظرشما رابطه ای بین ایندو وجود دارد؟ اگر وجود دارد، وجود آنرا ناشی از چه می دانید؟

خوشحالیرفراندوم مورد اشاره ی آقای روحانی، همچنان که در اصل ۵۹ قانون اساسی طرح شده است در چارچوب نظام است، پیشنهاد هیات وزیران است، باید به تصویب دوسوم نمایندگان مجلس برسد، براساس مصوبه ی ۱۳۸۱ شورای نگهبان، باید به تصویب شورا برسد و در مورد مسایل مهم سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است نه آری یا نه گفتن به نظام جمهوری اسلامی یا احیانا ولایت فقیه و غیره ذلک. اما رفراندوم های مورد اشاره ی دیگر دعوت به تصمیم گیری درباره ی بقا یا عدم بقای جمهوری اسلامی و ادعاهای متنوع متعاقب آن -من جمله پادشاهی مشروطه، جمهوری ایرانی، جمهوری دمکراتیک سکولار پارلمانی و قس علیهذا- است که به باور من، استقرار آنها در ایران با ذهنیتی که اپوزیسیون دارند به همان اندازه ی استمرار جمهوری اسلامی بعید می نماید.

روژی کورد: افرادی که خواستار رفراندوم هستند هیچگونه آلترناتیوی را طرح نکردند تنها مسئله مورداشاره آنها، نظارت بین المللی است، بنظر شما

طرح این خواسته نشانگر از هراس آنچه تجزیه ایراننامیده می شود است؟ اگر بله، آیا این درخواست کنندگان و بانیان طرح آن می توانند

تضمین کنندهحقوق ملیتهای غیرفارس در ایران باشند؟

روژی کوردهراس از فروپاشی ایران، مهمترین دغدغه ی مشترک نظام مستقر، مخالفان داخلی نظام و مخالفان ایرانی اندیش خارج از کشور است. این موضوع بیش از آنکه عقلایی باشد بیشتر ملهم از احساسات و عواطف است چراکه روند فروپاشی یک سیستم، یک روزه و چندماهه و چند ساله نیست بلکه از دهه ها پیش آغاز شده است و اکنون به مراحل نهایی خود نزدیک می شود.

پیشتر نیز گفته ام که “پیرمرد خاورمیانه”، “بیمار” است و به تدریج تمام چسپ های نگهدارنده ی آن، از هم گسیخته اند. مشکل بنیادین به اندیشه ی کهن و تاریخ مصرف گذشته ی نگاهبانان مقدس ایران زمین بازمی گردد که همچنان بر مفاهیمی تاکید می کنند و در چارچوب مصطلحاتی حرکت می کنند که روند فروپاشی را شتابان تر خواهد کرد.

روژی کوردملتهای غیرفارس و به ویژه کوردها و عربها، به سوی میل استقلال خواهی در حرکتند و این امر نمایان و مبرهن است، بنظر شما زمان

 این خواسته فرار سیده و زیربناهای آن وجود دارد؟ وجوداین خواسته را تا چه حد به عنوان نشأ تلاشهای ایرانیان جهت طرح این خواسته

می بینید؟

روژی کورد: هنگامی که گروهی از انسان ها به روند خودآگاهی موثر در ملت خواندن خود می رسند دیگر هیچ نیرویی نخواهد توانست مانع از استقلال آنها شود. همه ی مقاومت ها و موانع در برابر روندهای استقلال، مقطعی است و شاید در کوتاه مدت، موثر باشد اما در میان مدت، امکان امتناع از آن وجود ندارد. زیربناها نیز پیش تر شکل گرفته اند تا اکنون به مرحله ی خودآگاهی موثر جمعی رسیده اند.

روژی کورداگر خودتان موضوعی را برای اشاره قابل ملاحظه و اهمیت می دانید، بفرمائید:

روژی کورد: شاید بتوان اصول پیشنهادی کوردها و دیگر ملیت های ایران را برای باقی ماندن در چارچوب ایران، در این موارد خلاصه کرد:

  • ایرانی بودن امری اختیاری باشد. به‌گونه‌ای که‌ مشوقهای بودن با ایران بیشتر از تهدیدات باشد.
  • عبور از تصور یک ملت، یک زبان، یک فرهنگ و یک تاریخ .
  • اتحاد ملتها منشور اصلی نظام سیاسی باشد.
  • نظام سیاسی برآمده‌ از توافق میان هویت های متفاوت باشد.

نظرات