نگارنده:
فرید لطیفی
آیا لورها، کورد هستند؟
از صد ساله گذشته تا به الان ،علل خصوص از زمان تاسیس سپاه دانش توسط پهلوی با این سئوال مواجهە خواهیم بود ! ایا لورها از دیگر اتنیکهای ملت کورد (سوران،هورامی،کرمانج،کلهر،زازا و ..)جدا هستند؟ ایا انان از نظر تاریخی ،فرهنگی و زبانی یک ملت جدا هستند ؟
برای درک این موضوع ابتدا باید بە تاریخ معاصر، تاریخ چند قرن گذشتە رجوع کنیم.
جودت پاشا مورخ مشهور در جلد اول تاریخش مینویسد: لور بختیاری و گوران و لَک همه از یک ملت هستند و اصلشان از اتنیکی است که از سرزمین تنگهی هرمز تا مرعش و ملاطیه پراکندهاند و عشایر زند هم از همینها هستند.
تمامی مورخان و جغرافیانویسان عرب همهی مردم ساکن مناطق لورستان را کورد محسوب کردهاند. مثلاً ابنخردادیه در المسالک و الممالک خود از رسوم “كورد” در زاگرس سخن به میان آورده است.
نویسندهی مشهور “كورد” «شرف الدین بدلیسی» در کتاب«شرفنامه یا تاریخ مفصل کوردستان» لورها را در زمرهی كوردها محسوب کرده و مینویسد: کورد چهار قسم است و زبان و آداب ایشان یکسان است: اول کرمانج، دویم لور، سیم کلهور، چهارم گوران است
اکثر شرقشناسان نیز لوران را در جملهی كوردان به حساب آوردهاند.
هنری راولینسون در سفرنامهی خود مینویسد: زبان آنها (لوران) یکی از گویشهای كوردی است، ولی از نظر لفظ با گویشهای طوایف دیگر نواحی زاگرس فرق میکند.
پروفسور محمدامین زکی نویسندهی کتاب كورد و کوردستان مینویسد: عدهای از مستشرقین به علت وجود بعضی اختلافات لفظی و رسوم که بین لورها و دیگر اکراد وجود دارد، این طایفه را جزو کوردها به حساب نیاوردهاند که البته این نظریه از سوی مستشرقین بسیار کم مورد تأیید قرار گرفته است و توضیحات ذیل غلط بودن این نظریه را ثابت میکند:
تاریخ گزیده که اطلاعات جالبی از لورستان قدیم را ارایه داده میگوید که این طایفه در درّهی(مان ـ رود) سکونت دارند و در نزدیکی این دره شهری است که به گفتهی «استخری» «لور» یا«اللور» نامیده شده است و این طایفه را به همین جهت «لور» نامیدهاند.
یاقوت حموی میگوید: لورها از اقوام كوردند که در مناطق بین خوزستان و اصفهان ساکنند و سرزمین آنها را به نام لورستان نامیدهاند.
طبق تحقیقاتی که دکتر فریچ انجام داده است لورها از کوردها هستند و کورد ازنظر لفظ دو قسمت اند: ۱ـ كوردی زبان، ۲ـ لوری زبان و این در حالتی است که از لحاظ لهجه و لفظ و اخلاقیات و خصوصیات قومی روابط بسیار مستحکمی بین آنها وجود دارد تا جایی که مستشرقین مشهور و بزرگی چون«سرجان ملکم» «لوریه» «هاسل» و «براون» یکی بودن لور و كورد را قبول و در كورد بودن لورها شکی ندارند.
اما در صد ساله گذشته که دولت ملت ایرانی بر باقیمانده دولت ترک قاجار پایه گذرای شد ، این قوم، از ملت کورد جدا و تحت هویت جدید ایرانی مورد بیشترین اماج تغییر هویتی و ذوب فرهنگی در درون دولت ملت ایرانی که همان هویت فارسی است قرار داشته و در این میان متاسفانه نسلهای جوان لرها خود را کورد نمیپندارند، زیرا دولت ملت ایرانی تمام بزرگان لور را کشتند و انها را از هویت نهفتە در گذشتگان خود جدا کردند.
بر اساس آخرین آمار جمعیتی در ایران جمعیت لرها حدود هشت ملیون گزارش شده است که در استانهای همدان، اصفهان،لرستان،کهگیلویه، چهار محال و بختیاری ، فارس ،خوزستان و بوشهر زندگی میکنند
اما به علت نبود سرشماری بر مبنای زبان مادری آمار دقیق هیچ یک از ملل جغرافیای سیاسی ایران در دسترس نمیباشد
در دوره پهلوی اول لرستان شاهد حملات مرکز نشینان به رهبری رضای پهلوی بر لرستانات بود که در تاریخ معاصر ایران به هولوکاست لرها معروف است
دلایل اسمیلاسیون لرها و تحریف هویتی آنان !؟
۱ سیستم هویتی ایرانی که در سال ۱۳۱۳ه ش با پشتیبانی بریتانیا برای ذوب ملیتهای غیر فارس در درون قوم فارس ساخته و پرداخته شد
۲ هم مذهب بودن لرها با دو دولت مرکزی ایران
۳ نبود جریانات ملی گرای اصیل لرستانی در نیم قرن اخیر بە مانند سردار اسدلله خان و بی بی زهرا
۴ کم توجهی کوردهای دیگر بخش کردستان به هم ملیتهای خود در لرستانات
٥ مهم بودن عشیر و طائفە بر ملیت و اتنیک
وظایف جامعه مدنی کردستان در قابل لرها در لرستانات !؟
جامعه مدنی کردستان و فعالان ملی گرای کردستان یک وظیفه ی تاریخی بر دوشانانقراردارد و ان هم بیدار ی جامعه لرستانات نسبت به هویت واقعی خودشان است
ما به خوبی این را درک کرده ایم که از زمان صفویه تا به حال حکومتهایمرکزی تمامتلاش خود را برای جدا کردن لرها از کردستان انجام داده اند و متاسفانه در این راه تا حدود چشمگیری موفق شده اند که آوار بسیار مخربی بر پیکره ی جامعه کردستان بر جا گذاشته است ، بطوریکه از لرها بر علیه هم ملیتهای خویش در دیگر نقاط کردستان استفاده های سیاسی زیادی صورت گرفته است
جداسازی لرستان از کردستان کی شروع گردید !؟
برای اولین بار در زمان خاندان صفوی کردستان شاهد حملات نظامی از طرف حکومت مرکزی وقت برای اشغال و تصرف قرار گرفت
شاه اسماعیل در اولین اقدام بعد از به قدرت رسیدن به تمام امارات های مستقل کردی آن زمان از جمله کرمانشاهان یورش برد و تمام ایالت کرمانشاهان که عبارت بود از کرمانشاه ، همدان و لرستان را تصرف و ضمیمه خاک دولت خود کرد و بعدها لرستان در زمان پهلوی اول تا به امروز به صورت سیستماتیک از کردستان جدا شده است
در دوره اول پهلوی لرستان به دوقسمت تقسیم شد
قسمت اول با کرمانشاه ، سنندج و همدان در قالب استان غرب کشور تشکیل گردید و قسمت جنوبی لرستان در فارس و خوزستان گنجانده شد
هدف اصلی پهلوی تجزیه لرستان به چند بخش کوچکتر و جدا از کردستان بود
اما امروزه لرستان به شش استان تقسیم شده است و از لرها در پنج استان به عنوان مهاجر اسم میبرند
بطوریکه عربها در خوزستان آنان را مهمان و فارسها در اصفهان و شیراز خود را صاحب خانه و لرها را مهاجر میپندارند
نتیجه
وظیفه ی تمام احزاب و جریانات کردستان و تمام فعالین جامعه مدنی کردستان است که تمام تلاش خویش را برای حفظ هویت اصلی لرستانات که همان هویت کوردیست انجام دهند