خەبات رەسووڵی
ئەلفرێد هيچكاك (1899 _ 1980) دەرهێنەری ناوداری بەریتانیایی، بە باوەڕی زۆربەی شارەزایانی بواری سینەما یەكێك لە دەرهێنەرە دەگمەنەكانی مێژووی سینەمای جیهانە. هيچكاك لە شەست ساڵ چالاكی سینەمایی خۆیدا پتر لە پەنجا فیلمی بەرهەم هێناوە، كە لە بەناوبانگترینیان دەتوانین ئاماژە بە(سەرەگێژە) و (پەنجەرەی پشتەوە) و (باكوور لە باكووری رۆژئاوا) و (رێبكا) و (باڵندەكان) بكەین. دیارە هيچكاك سەرەڕای ناوبانگی زۆر و بەرهەمە بە پێزەكانی قەت نەیتوانی خەڵاتی ئوسكار وەربگرێت. هيچكاك لە ساڵی ( 1955)ـدا وەك باشترین دەرهێنەری فیلمی (دڵەڕاوكێ) ناسرا، لە زۆربەی فیلمەكانی هيچكاك دا گرینگییەكی تایبەت بە لایەنی دەروونی مرۆڤ دراوە و وەك بڵێی هيچكاك دەیەوێ مرۆڤ جارێكی دیكە بۆ مرۆڤ پێناسە بكاتەوە.
هيچكاك سەبارەت بە فیلمە ترسەكانی دەڵێ: من وەك فەیلەسووفێك ئەو شتە بە خەڵكی دەدەم كە دەیانەوێ، ئەوان حەز دەكەن كە ترس و دڵەڕاوكێ تاقی بكەنەوە و منیش ئەو دەرفەتەیان پێ دەدەم.یەكێك لە باشترین فیلمەكانی هيچكاك فیلمی( پەنجەرەی پشتەوە) یە ، كە لە ساڵی 1959ـدا بەرهەم هێنراوە ئەو فیلمە دەچێتە خانەی فیلمی (دڵەڕاوكێ)ـوە و بەڕای زۆربەی رەخنەگرانی بواری سینەما یەكێك لە باشترین فیلمەكانی (دڵەڕاوكێ)ـی مێژووی سینەمای جیهانە. ئەكتەرە سەرەكییەكانی ئەو فیلمە بریتین لە : ( جمیز ئیستورات، گریسی كلی، ریموند بێر).
فیلمەكە باس لە ژیانی پەیامنێرێكە بە ناوی (جێف) كە لە كاتی وێنەگرتنی كێبەركێیەكی ئوتۆمبێل ئاژواتندا لاقی شكاوە و بە ناچاری لە ماڵێ دانیشتووە و چاوەڕوانی چاكبوونەوەیە، بە وچەشنە ( جێف) دەبێ بۆ ماوەیەكی زۆر بێ جووڵە بێ و پشوو بدات، بەڵام جێف لە شوقەیەكدا دەژی كە پەنجەرەی پشتەوەی شوقەكەی رو وبە پەنجەرەی كۆمەڵێك شوقەیەكە لەواندا خەڵكانێكی لێك جیاواز دەژین( ئافرەتێكی سەماكەر كە بەردەوام لەگەڵ پیاوانە، كچ و كوڕێكی گەنج كە تازە ژیانی هاوبەشیان پێكەوە ناوە و زۆربەی كاتیان بە ڕابواردن لەگەڵ یەكتر تێپەڕ دەكەن، ژن و مێردێكی بێ منداڵ كە خاوەن سەگێكن، ژنێكی پیكەرتاش، مۆزیكژەنێك، پیاوێكی فرۆشیار كە ژنێكی ئیفلیجی هەیە).
جێف كە ئەكتەری ناسراوی هۆلیوود(جمیز ئیستورات) رۆڵەكەی دیتووە، لە ڕووی ناچاری و بێ ئیشی لە پەنجەرەی ماڵەكەوەی سەرنجی ئەو خەڵكانە دەدات و بە یارمەتی كامێراكانی زیاتر لێیان ورد دەبێتەوە و بە چەشنێك ئاگاداری هەست و خوستیان دەبێ. لەو كاتەدایە كە جێف لە جووڵە و هاتووچۆكانی یەكێك لە جیرانەكان دەكەوێتە گومانەوە و زیاتر دەیخاتە ژێر چاودێری و پاشان لەوە تێدەگات كە ئەو پیاوە ژنەكەی خۆی كوشتووە، جێف ئەو ڕووداوە بۆ دەزگیرانەكەی خۆی(لیسا) كە (گریس كلی) رۆڵەكەی گێڕاوە دەگێڕێتەوە، لە سەرەتادا(لیسا)، یان بڵێین دەزگیرانەكەی بڕوای پێناكات، بەڵام وردە وردە ئەویش بە قەناعەت دەگات و لەگەڵ خزمەتكارەكەیاندا بۆ لە قاودانی ئەو ڕووداوە هاوكاری جێف دەكەن.
وێنەگری ئەو فیلمە هەمووی لە ژوورێدا بەڕێوە چووە و بە هۆی ئەوەی كە ئەكتەرەكە لاقی شكاوە و لەسەر (وێلچێر) دانیشتووە، دەرهێنەر بە جووڵەی كامێرا و ئەو كادرانەی كە گرتوویەتی ئەو هەستە لەلای بینەر دروست دەكات كە بینەریش وێڕای ئەكتەر ناچارە لەو چوارچێوەدا بمێنێتەوە.
ئەو جوڵانەی كامێرا لەو فیلمەدا هەیەتی، وەك جووڵەی هيچكاكی ناوبانگیان دەركردووە و زۆر تایبەتن بۆ نموونە دەتوانم ئاماژە بە جووڵەی كامێرا بكەم لە چركەكانی یەكەمی فیلمەكەدا كە كامێرا دەچێتە ناو ژوورەكە و سووڕێكی (360) پلەیی لێدەدا و پاشان دێتەسەر دەموچاوی ئارەقاوی جێف و پاشان ئامێری پلەی گەرماپێوەكە نیشان دەدات و لە كۆتاییدا كامێرا بێ ئەوەی دیالۆگێك لە گۆڕی بێ بە نیشاندانی وێنەكانی ناو ژوورەكە پێمان دەڵێ كە جێف پەیامنێرە و ئێستە لاقی شكاوە.
یەكێك لە تایبەتمەندییە گرینگەكانی ئەو فیلمە ئەوەیەكە هەر پەنجەرەی چیرۆكی خۆی هەیە، ئافرەتێكی بەتەنیا كە خوازیاری ئەوینێكی بێگەردە، پیاوێك كە ژنەكەی خۆی دەكوژێ، موزێكژەنێكی شكست خواردوو، تەنانەت پاڵەوانی فیلمەكەش خاوەن چیرۆكی خۆیەتی و لە دڵەوە حەز ناكات زەماوەند بكات و لە ناواخنی قسەكانیدا بۆ بینەر دەردەكەوێ كە نایەوێ خۆی بە ژیانی هاوسەرگیرییەوە ببەستێتەوە.
فیلمی پەنجەرەی پشتەوە لە چیرۆكی چیرۆكنووس (كورنیل ولریچ) وەرگیراوە.گرنگترین سكانسی ئەو كاتەیە كە جێف لەگەڵ بكووژەكەدا پێكەوە لە ژوورێكدان و بینەر دەگاتە ئەوپەڕی شڵەژان و ترسی و دڵەڕاوكێ. دەنگ هەڵگری و موزێكی فیلمیش لە ئاستێكی زۆر بەرزدایە و لە خاڵە بەهێزەكانی فلیمەكەن.
ئەو فیلمە لە ساڵی(2007)ـدا لە لایەن یەكێتی فیلمی ئەمریكاوە لە پلەی چل وحەوتەمین فیلمی مێژووی سینەمادا دانراو لە ساڵی(2008)ـدا هەر لەلایەن ئەو دەزگایەوە پلەی سێیەمی وەرگرت سەبارەت بە نهێنی و تەمومژاوی بوونی سناریۆی فیلمەكە، هەروەها لە بەشی باشترین دەرهێنەر و باشترین سیناریۆ و باشترین دەنگ هەڵگر و باشترین وێنەگری بۆ خەڵاتی ئوسكار كاتی خۆی پاڵێوراوە.
ئەلفرێد هيچكاك سەبارەت بە فیلمی باش دەڵێ: فیلمی باش فیلمێكە كە حازربی پارە ژەمێك چوونە دەرێی ریستوران و بلیتی سینەما و ئەو كەسەی كە ئاگای لە منداڵەكەت دەبێی بۆ بدەی، ئەگەر فیلمێك باش بێ تەنانەت ئەگەر دەنگیشی بپسێ و نەمێنێ هێشتا بینەر دەتوانێ لێی تێبگات و حاڵی بێ باسی چی دەكات.
