حەمید شەهیبازی، یەکێک لە ئەندامانی شۆڕای شاری شاه ئابادی پارێزگای کرماشانە کە لە ماوەی هەڵبژاردنەکانی خولی دەیەمی مەجلیسی کۆماری ئیسلامی، لە گرتەیەکی ڤیدیۆییدا کە لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا لێی بڵاو بۆتەوە، لە قسەکانیدا بێ ڕێزی بە ڕێڕەوانی ئایینی یارسان و بژاردە و ڕووناکبیرانی ئەو ناوچەیە دەکات کە لە قسەکانیاندا واز لەو ناوچە ناهێنن و لەسەر هەڵبژاردن دەدوێن. ئەو قسانەی ناوبراو لە ناو ڕووناکبیرانی کرماشان و بەتایبەت کوردانی یاری، دەنگدانەوە و دژکردەوەی هەبووە، مەسعوود ئەڵماسی یەکێک لەو چالاکوانە سیاسی و هەروەها مافی یارسانەکانە کە لە نامەیەکدا کە وێنەیەکی بۆ ڕۆژی کورد ناردووە، وڵامی داوەتەوە.
شایانی باسە کە لە ئێستادا بە هۆی بێ ڕێزی کردنی زیاتربە سەد کەسێک بە کوردانی یارسانی شاری شاه ئاباد لە پارێزگای کرماشان، کوردانی یارسانی ڕاگەیێندراوێکیان داوەتە دەر کە داوای ڕێپێوانی ناڕەزایەتی گشتی لە لایەن کوردانی یارسان لە پارێزگای کرماشاندا دەکات.
دەقی نامەکە کە بە شێوەزاری کەلهوڕی نووسراوە، بەم جۆرەی خوارەوەیە:
دەرد دڵێگ وەل مەردم نیشتمانم وە بەهانەێ بێ ئەدەبی و بێ ڕێزی ئاقای حەمید شەهبازی وە ملەت خوەشناو یارسان
سڵام و عەرز ئەدەب دێرم وە خدمەت تەمام مەردم زاناێ شاباد و شەهرستان یارسان نشین داڵاهوو
هاووڵاتیەیل عەزیز بەندە یەکی وە مناڵەیل ئەو مەڵوەن خاس پڕ لە سەفا و سەمیمیەت ئیوەمە ک وە خاتر ئێحساس غەریبیێگ ک وە ناو نیشتمان خوەم کردم ؛ تەسمیم وە تەرک دیار و ڕووی هاوردن وە غوربەت ڕاسکانی گردم تا شاێەد کەمێگ وە داخ دڵسووز ژانەیلێگ ک ڕووژ وە ڕووژ بێشتر دەرو”ینم خواردیاد و سزانیاد و وە داخا هیچیش وە دەسم ئڕاێ دەرمانێان ناتیاد کەموە بکەم . کارێگ ک خوەمیش حەق دەمە کەسێگ ک بو”یشێد غەڵەت بیە . وەلێ وە چو”ین هەر کەسێگ زەرفیەتێگ دێرێد و منیش دی لە ئیە بێشتر تەحەموڵ تماشا کردن سوقوت کوومەڵگا و جامعەمان نەێاشتم تەسمیم وە ئەنجام ئی کار غەڵەتە گردم تا شاێەد دەس کەم مەرهەم دو”یری ، بتوانێد حەپ ژان بڕێگ ئڕاێ ئی داخ گەورا بوود .
دووسەیل نازار بەندە قەسد جسارەت و بێ ئەدەبی وە هیچکەس و خوداێ نەکەردە هیچ ئێڵ و تایفەێگ نەێرم چو”ین لە مناڵیوە وە ناو شار و مەردمێگ ژیامە کە با وجوود داشتن چەندین گلە ئێڵ و دین و هەیجوور عەقیدە و نگەرش جوورواجوور ، دایم دووسی و ئێحترام وە یەکتری ئڕاێان قسەێ ئەوەڵ و ئاخر کردێە ( ئەڵبەتە دەس کەم تا وەختێگ ک بەندە سەعادەت بین وە بەینێان داشتم ئیجوورە بی( .
عەزیزەیل هاونیشتمان ئەگەر کەمێگ وە گوزەشتە و تاریخ شەهر و دیارمان ک وە ڕاسی توانیم وە خاتر ڕەنگاێرەنگی نەتەوەیی و عەقیدەتی لەقەب هند کوردستان بێەیمنە پێ فکر بکەین . وە ڕووشنی توانین وە ئی دەسکەفتە بڕەسین ک لە دریژی مێژوو شارمان ، مەردم ئیمە هەمیشە دووس بینە و هیچوەخت ئی جوورواجووریە بایس دو”یری و دوشمەنیێان نەویە . چشتێگ ک توانێد یەکی وە گەوراتەرین شانازیەیل ئیمە لە بان مەڵوەنمان بوود ؛ چشتێگ ک شاێەد ئەسڵیتەرین عامڵ ئڕاێ ئیە بو”ی ک با وجوود داشتن کووماێگ وە ژان و مەحروومیەت ، مەردممان دڵ وە ئی شارە ناکەنن و حازرن وە ناو ئی شارە ک هزاران جوور کەسری و گیچەڵ دێرێد بژیەن .
دانیشتێەیل دیار داڵگی ؛ ئایا وە گومان ئیوە هەێف نیە ک ئی تاریخ سفێد و بێ لەکە و پێسی مەڵوەن و شەهرمانە وە بان جەنگ قودرەت و سروەت بڕێگ تینگی جاە و مەقام لەکەدار بکەیم ؛ ئاێا وە گومان ئیوە هەێف نیە ک دووسی و سەفا و سەمیمیەت کوونەێ شەهرمان جی خوەێ بێەێدنە کینە و کودوورەت و دوشمەنی ، وە خاتر کەسەیلێگ ک ئێمتەحان خوەێان پەس دانە و دی خەنەێان وە لاێ هیچکەس ڕەنگێگ نەێرێد ؛ کەسەیلێگ ک ئەگەر دڵسووز شەهر و دیارمان بیاتان هەر کام وە ئەندازەێ کافی وەخت و فورسەت ئڕاێ نیشان داین و ئێسبات ئی دڵسووزیێانە داشتن . وەخت و فورسەتێگ ک وە داخا هەر دوگێان سەرف بەش بەش کردن مودیریەتەیل و ڕانتەیل و باقی دەسکەفتەیل نەمایەندگی کردن ؛ وەخت و فورسەتێگ ک وە داخا بێشتر وە دوانزە ساڵ لە بێهتەرین ساڵەیل عومر و جوانی بەندە و هزارەیل جوور من سزان و کیس داد ؛ عومر و جوانی جوانەیلێگ ک فرەێان توانستیان گامەیل خاسێگ ئڕاێ ئاوێانی ئەو شەهر پڕ لە ژانمانە هێز بێەن .
بەندە نەتواستم خوداێ نەکەردە ئامووژاریدان بکەم و وەخت با ئەرزشدان بگرم چو”ین وە فەهم و شوعوور مردم شەهرم ئیمان دێرم ک هیچوەخت گووڵ سیاسەتەیل پێس و تەفرەقە ئامیز بڕێگ نان وە نرخ ڕووژخوەر ناخوەن . وەلێ وە داخا قسەیلێگ ژنەفتم ک وە ڕاسی دڵم فرە هاتە ژان . قسەیلێگ ک ئڕام فرە غەریب و نەناس بین چو”ین لە مودەت ژیانم وە ئەو دیارە ئی جنس قسەیلە وە گووشم نەخواردو”ی . شاێەد لە ناو کو”یچە و بازاڕ و لە بان جەنگەیل مناڵانەێ چەن گلە ئاێەم نادان بێ ڕێزیەیلێگ وە ئیانە خەراوتر وە گووشم خواردو”ی ولێ وە داخا ژانێگ ک ئی بێ ڕێزیەیلە داشت فرە وە ئەوانە خەراوتر بی و بیە بایس ئیە ک دەس وە قەڵەم بم و جواو ئەو مناڵ تازە وە دەوران ڕەسیە بێەم ک دڵنیام نە دووسدار سیەسیەس و نە هیچ ئێڵ و تاێفەێگتر ، بەڵکە یە موهرەێگە ک وە شوون ئەو سیاسەتەیل پێس سەردەمدارەیل قودرەتە ئڕاێ تەفرەقە خستن وە بەین مەردم ئەو بەشە وە کوردستان پڕوە کریاس و دێرێ ئەو موزدووری خوەێە وە ڕێوە بەێد . سیاسەتێگ ک مودەت فرەێگە ئڕاێ وە جی خستنێ وە ناو دیار ئیمە ک یە مەڵوەن و مەنتەقەێ ئێستراتژیکی موهومە تەقەلاێ فرەێگ کردنە و وە خێاڵ خام ئەوان وە خاتر جوورواجووری قەومیەتی و عەشیرەئی توانن ئی سیاسەت پێسێانە وە ئەورا وە ڕێوە بوەن . سیاسەتێگ ک چەن وەخت پێشیش وە تەریق بوڵەنگوو مەسجد جامع شاباد وە سوورەت بێ ڕێزی وە مەردم مەزڵووم یارسان بانگێ کردن ک خوشبەختانە با ئێعتراز ئی براێ بو”یچکدانە و غەێرێگتر وە دووسەیل یارسانی و هەیجوور هاوپشتی فەهیمانەێ تێعدادێگ وە براێەیل شیعە دوچار شکەست بی .
جناب ئاقاێ حەمید شەهبازی ک تەنیا شانازید شاێەد داشتن سجیلێگ بوود ک وەرجە سەرکار کەسەیل فرە نازار و ناودار و مەردمدارێگ خاونێ بینە ؛ بەندە لە شوون ئێجازە گردن وە گەوراێەیل نەجیب و با ئەدەب یارسان و هەیجوور براێەیل عەزیز و زاناێ شیعە وە ئێڵەیل کوونە و ناودار ئەو دیارە تۆام بێ ئەدەبی بکەم و چەن جومڵەێگ جواو ئەو ئەراجیف سازیاێ زێهن ئەرواوەیلدە بێەم ؛ ئەراجیفە ک هەێفم هات وە پێان بو”یشم قسە چو”ین قسە باێەس فەهم و زانیاری لە پشتێ بوود و وە قەوڵ قەدیمە باێەس وە کار بوود . وەلێ خوشبەختانە چو”ین ئەو ئەرواوەیلدە ک سەرکار پڕوە کردنە ناسیاری فرەێگ وە مەردم ئی دیارە نەێرن وەڵام ئڕاێ وە ڕێوە بردن ئەو سیاسەتەیل پێسێانە دڵوە ئی ئەراجیف خەنیندار سەرکارە بەسانە و وە داخا جنابدیش ک نازانم وە چ موزدێگ بیدەسە بازیچەێ دسێان تەنیا جوور تو”یتی تکرار کردیدە و بەس .
ئاقا حەمید ؛ هەر چەن دڵنیام ک زانید وەلێ باێەس بخەمە یادد ؛ ملەتێگ ک لە ئی دەورەێ تاریخیە جەور زمانە و حەق کوشیەیل ئەرواوەیلد خستێەسەێ ڕووژێگ ک هەر پاپەتی وەتەن فورووشێگ وە خوەێ ئێجازە دەێد وە ئی بێ ئەدەبیە لە ناو نیشتمانێ بێ ڕێزی وە پێ بکەید خاون و نگەهبان کوونەێ فەرهەنگ و هویەت مەردم دیارمان بیە ؛ فەرهەنگ و هوەیەتێگ ک وە جورئەت و هەیجوور وە واتەێ پیا خاسەیل کوردەواری مەندن و دەس نەخواردنێ مەدیوون خەڵق نەترس و دڵاوەر یارسان بیە ؛ فەرهەنگ و هوەیتێگ ک ئێسە سەرکار وە جسارەت و بێ ئەدەبی تەمام وە زوان ئەو فەرهەنگە بێ ڕێزی وە نگەهبانەیل بێ چەوداشتێ کەید.
خراو نیە ئڕاێ ئاگاهی جنابد وە هو”یرد بارم ، ئەو ئاێەم نمەک نەشناستر وە سەرکارە ک وە دەس چەپد وە سو”یکێگ کز کردێە و عارەق شەرم و خجاڵەتی سڕێد . دوانزە ساڵ پێش ، بەندەێگ ک دەوروەر بیست ساڵ هاوساێ نزیکێان بیم نەناسیمەێ ؛ ئەو ئاێەمە ک هەر کەس وە یادێ چو”ی خوەێ خاس وە یاد دێرێد ک دوانزە ساڵ پێش ئڕاێ وە دەس هاوردن ڕەای گەوراێەیل ئەو مەردم پڕ وانت و ئەسەموولیە دەس وە چ کارەیلێگ ک نەێاد ؛ ئەو ئاێەمە ک ئاسەی نەسرەدین حەێدەری و باقی گەوراێەیل ئەو ملەتە ک ئێسە وە نمەکنەشناسی تەمام تەشبیهێان کەیدنە خرس کردنەێ ئەو کوڕە ک وە ناو کاناڵەیل سەراسەری دەم وە ئێستراتژی ئێستکبار جەهانی ئڕاێ نابوودی خاوەرمیانە بێەێد و ئەو ئاێەمە ک ئێسە بێشەرمانە وە لاێ سەرکار دەم وە حەڵاڵ کردن ملەتێگ دەێد ک هەر چی دێرێد وە خاسی ئەوان بیە .
براێ گووڵ خواردێ و بێ ئەدەبم ؛ بەندە وە ئی مەجاڵ کەمە نەتوانستم فرەتر وە ئیە وە ئی بێ ئەدەبیدە ئاگادارد بکەم و ئەدەب و ئەرکان لە هو”یر بردێد بخەمە یادد . وەلێ خوەشحاڵم ک توانستم وە ئی فورسەت ک سەرکار بایسێ بید بەهرە بوەم و قسەیلێگ ک ساڵەیل ساڵ خوەش داشتم لە زەمان هەڵوژانن وە مەردم شەهرم بو”یشم وە خدمەتێان عەرز بکەم و بێ ئەدبی و نمەکنەشناسیە ئەگەر جواو ئی خاسی سەرکارە نەێەم . پەس وە سپاس و قەێرزانی قسەیلم تەمام کەم تا شاێەد ئی کارمە دەرس بووچگێگ بوود ئڕاێ وە یاد هاوردن ئەدەبێگ ک وە کیسد چیە .
مەسعوود ئەلماسی
بو”یچک گشت مەردم شاباد و داڵاهوو
لە دیار غوربەت
ئێسپەند ساڵ هزار و سێسەد و نەوەد و چوار
چەن ڕووژێگ وەرجە هەڵوژانن
بنیشینە خوەش ، ماڵدان ئاوا
