تفاوت پناهنده و مهاجر از دیدگاه کمیساریای عالی پناهندگان

متن ذیل را کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان در باره عبارتهای پناهنده یا مهاجر و کدام صحیح است منتشر نمود :

ژنو، ۲۷ اوت ( کمیساریا) – با جابه جایی اجباری حدود ۶۰ میلیون نفر در سطح جهان، و گذار با کشتی از دریای مدیترانه که در عناوین اخبار به صورت روزانه مشاهده می شود، هر روز بیش از پیش عبارتهای ” پناهنده” و ” مهاجر” به طرز عامیانه ای به جای یکدیگر در رسانه ها و گفتمان عمومی استفاده می شوند. ولی آیا تقاوتی میان این دو وجود دارد؟ و اگر هم تفاوتی هست حایز اهمیت می باشد؟

بله، قطعاً این دو عبارت با یکدیگر متفاوت می باشند واین حائز اهمیت است،زیرا این دو عبارت معانی مجزا و متفاوتی دارند  کاربرد اشتباه این دو اصطلاح می تواند مشکلات فراوانی برای این دو جمعیت به بار آورد.

چراکه:

پناهندگان افرادی هستند که از درگیری های مسلحانه و یا آزار و اذیت فرار کرده اند. در پایان سال ۲۰۱۴، شمار آنان ۱۹٫۵ میلیون نفردر سراسر جهان بود. وضعیت آنان اغلب  چنان خطرناک و غیر قابل تحمل است که در جستجوی امنیت در کشورهای نزدیک از مرزهای ملی عبور کرده، و در نتیجه  در جامعه بین الملل به عنوان “پناهنده”،  با امکان دسترسی به کمک کشورها، کمیساریا، و دیگر سازمان ها، به رسمیت شناخته می شوند. از آنجایی که بازگشت به خانه برای آنان بیش از حد پر مخاطره می باشد و به پناهگاهی دیگر نیازمندند، در نتیجه به طور خاص به عنوان پناهنده شناخته می شوند.. اینها افرادی هستند که محرومیت از پناهندگی برایشان عواقب مرگباردارد.

تعریف پناهندگی و حمایت از پناهندگان بر اساس قوانین بین المللی می باشد. کنوانسیون ۱۹۵۱ پناهندگان و پروتکل  ۱۹۶۷ مربوط به آن علاوه برمتون حقوقی دیگر ازجمله کنوانسیون پناهندگان ۱۹۶۹ سازمان وحدت آفریقا، امروزه همچنان مبنای حمایت از پناهندگان می باشند. اصول حقوقی  مندرج در آنها بر تعداد بی شماری قوانین و عملکردهای بین المللی، منطقه ای و ملی تاثیر گذاشته است. .  کنوانسیون ۱۹۵۱ تعریف  پناهنده  در برگرفته  و چهارچوب حقوق اولیه ای که کشور ها می بایست به آنها اعطا کنند را مشخص می کند. یکی از اصول اساسی حقوق بین الملل این است که پناهندگان نمی بایست اخراج ویا مجبور به بازگشت به موقعیتی شوند که زندگی و آزادی آنان در خطر قرار گیرد.

حمایت از پناهندگان جنبه های گوناگون دارد. از جمله تامین عدم بازگشت به مخاطراتی که از آن فرار کرده اند، دسترسی به روند عادلانه و کارآمد تعیین وضعیت پناهندگی،  و اقداماتی جهت تضمین حقوق بشراولیه آنان تا در حین کمک برای یافتن راه حلی ماندگار، آنها بتوانند در امنیت و با کرامت زندگی کنند. دولتها مسولیت  اولیه تامین این حمایت ار بر عهده دارند. از این روست که کمیساریا به صورت تنگاتنگ با دولت ها همکاری می کند و آنها را راهنمایی و حمایت می کند تا مسئولیت های خود را اجرا نمایند.

مهاجرین  به علت تهدید مستقیم به مرگ یا آزار و اذیت تصمیم به نقل مکان نمی گیرند بلکه، بیشتر برای بهبود روند زندگیشان با یافتن کار بهتر و یا در مواردی برای آموزش، تجدید دیدار با خانواده و یا دلایلی دیگر جا به جا می شوند. بر خلاف پناهندگان که نمی توانند در امنیت به خانه های خود بازگردند، مهاجرین با هیچ مانعی برای بازگشت روبرو نیستند. اگر تصمیم به بازگشت بگیرند، همچنان از حمایت دولتشان بهره مند می شوند.

برای هر یک از دولتها  این تفاوت حائز اهمیت است. کشور ها با مهاجرین مطابق با قوانین و . مقررات مهاجرتی خود برخورد می کنند. ولی با پناهندگان مطابق با قواعد حمایت از پناهندگان و پناهجویی که در قوانین ملی و بین المللی وضع شده برخورد می کنند. کشورها در قبال افرادی که در سرزمین و یا مرزهای آنان پناهجو می باشند مسئولیت های خاص دارند. کمیساریا به کشورها دراجرای مسئولیت های مربوط به حمایت از پناهندگان و پناه جویان کمک می کند.

سیاست راهی برای مداخله در چنین مباحثی پیدا می کند. اختلاط پناهندگان با مهاجرین می تواند پیامد های جدی برای زندگی و امنیت پناهندگان به بار آورد. استفاده نادرست از این دو واژه موجب کاهش توجه مورد نیاز  در راستای حمایت های قانونی مختص پناهندگان می شود. این عملکرد می تواند موجب تضعیف حمایت عمومی از پناهندگان و نهاد پناهندگی، درزمانی که پناهندگان بیش ازهمیشه به این حمایت نیازمندند شود. ما می بایست با همه انسان ها با احترام و کرامت رفتار کنیم. می بایست از احقاق حقوق بشر مهاجرین اطمینان حاصل کنیم وهمزمان پاسخ قانونی مناسبی برای پناهندگان، به دلیل وضعیت خاصشان ارائه نماییم.

با توجه به وضعیت کنونی اروپا و تعداد بسیار افرادی که امسال و سال گذشته با کشتی به یونان، ایتالیا و دیگر کشور ها رسیده اند، این افراد شامل کدام دسته می شوند؟ پناهنده و یا مهاجر؟

در حقیقت هم پناهنده و هم مهاجر هستند. اکثریت افرادی که امسال وارد ایتالیا و یونان شده اند از کشورهای جنگ زده و یا کشورهای “مولد پناهده” که نیازمند حمایت بین المللی هستند آمده اند. با این وجود، گروه اندکی از آنان از جاهای دیگری هستند که برای بسیاری از آنان  کاربرد واژه “مهاجر” صحیح می باشد.

 از این رو، ما در کمیساریا هنگام اشاره به مردمانی که از طریق دریا و یا در شرایط دیگرحرکت می کنند و می پنداریم که هر دو گروه ممکن است در بین آنان باشند می گوییم ” پناهندگان و مهاجرین”- موج حرکت های با کشتی در آسیای جنوب شرقی مثالی دیگراز این دسته اند. از واژه “پناهنده” هنگامی که افراد از درگیری های مسلحانه و یا آزار و اذیت از مرزی بین المللی عبور می کنند استفاده می کنیم. و از واژه “مهاجر” زمانی استفاده می کنیم که افراد به دلایلی غیر از آنچه در معنای قانونی پناهنده گنجانیده شده نقل مکان می کنند. امیدواریم دیگران  نیز پیش از استفاده از این واژه ها به همین صورت عمل کنند.  انتخاب در مورد کلمات مهم است.