یک سازمان مدافع حقوق بشر مرزبانان ترکیه را به کشتن پناهجویان سوری متهم کرده است.
دیدبان حقوق بشر در گزارشی که روز سه شنبه ۲۱ اردیبهشت (۱۰ مه) منتشر کرده، گفته است که مرزبانان ترکیه به سوی پناهجویان سوری که در صدد عبور از مرز و ورود به ترکیه بودند تیراندازی کردهاند که به کشته و زخمی شدن تعدادی از پناهجویان منجر شده است.
در این گزارش، از دولت ترکیه خواسته شده که “از بازگرداندن اجباری پناهجویان در مرز سوریه خودداری کند و کاربرد بیش از حد قوه قهریه توسط مرزبانان مرزی را مورد بررسی قرار دهد.”
در این گزارش آمده است که در ماههای مارس و آوریل سال جاری، مرزبانان ترکیه علیه پناهجویان و قاچاقچیان به خشونت متوسل شدهاند که به کشته شدن پنج نفر، از جمله یک کودک، و زخمی شدن چهارده نفر دیگر منجر شد. دیدبان حقوق بشر منبع اطلاعات خود را زخمیهای این برخورد، شاهدان عینی و شهروندان سوری معرفی کرده که با آنها مصاحبه کرده است.
این گزارش در حالی منتشر میشود که وزارت امور خارجه ترکیه گفته است که در قبال پناهجویان سوری، سیاست “درهای باز” را دنبال میکند هر چند در مناطق مرزی، حصاری بنا شده است.
یکی از مقامات دیدبان حقوق بشر گفته است در حالیکه مقامات ارشد دولت ترکیه بر استقبال از پناهجویان سوری و باز بودن مرزهای خود تاکید دارند، پاسداران مرزی آنان “به قتل و ضرب” پناهجویان میپردازند. وی افزوده است: “گشودن آتش به سوی مردان، زنان و کودکانی که تحت فشار جسمی و روانی هستند و از درگیری نظامی و کشتار میگریزند، حقیقتا منزجرکننده است.”
براساس این گزارش، نیروی مرزبانی ترکیه از ماه اوت سال ۲۰۱۵، بازگرداندن پناجویان سوری از مرز و جلوگیری از ورود آنان به خاک ترکیه را آغاز کرد و در ماه آوریل سال جاری، دیدبان حقوق بشر گزارش داد که مرزبانان به سوی پناهجویانی که به دلیل پیشروی نفرات داعش به مناطق مرزی گریخته بودند تیراندازی کردند. این گزارش میافزاید که در روزهای ۱۳ و ۱۵ آوریل و پس از آنکه اردوگاه آوارگان در نزدیکی مرز هدف آتش توپخانه قرار گرفت، مرزبانان مانع از ورود چند هزار تن از بیجاشدگان ساکن این اردوگاه شدند.
به گفته منابع خبری، پاسداری از مرزهای خاکی ترکیه قانونا بر عهده واحدهای نیروی زمینی آن کشور است، اما پاسگاههای ژاندارمری مستقر در نزدیکی مرزها نیز در ماموریتهای مرزبانی شرکت میکنند. مشخص نیست که تیراندازی به سوی پناهجویان از سوی چه واحدی صورت گرفته است.
دیدبان حقوق بشر گفته است که “ترکیه حق دارد به تحکیم مرز خود با سوریه مبادرت ورزد، اما در عین حال به رعایت اصل عدم اعاده پناهجویان، به عنوان یکی از اصول حقوق بینالملل، متعهد است و این اصل جلوگیری از عبور مرزی پناهجویانی را که در معرض آزار، شکنجه و تهدید جانی و سلب آزادی هستند ممنوع کرده است.”
گزارش خشونت علیه پناهجویان سوری در حالی منتشر میشود که در ماه مارس سال جاری، آن کشور و اتحادیه اروپا بر سر اقدام ترکیه در جلوگیری از سرازیر شدن مهاجران به اروپا در برابر دریافت کمک مالی و امتیازات دیگر به توافق رسیدند. یک مقام دیدبان حقوق بشر گفته است: “اتحادیه اروپا نباید صرفا نظارهگر آن باشد که ترکیه برای جلوگیری از ورود مهاجران به اروپا به کاربرد گلوله جنگی و قنداق تفنگ متوسل شده است.”
وی افزوده است: “مقامات اتحادیه اروپا باید آگاه باشند که چراغ قرمز آنان برای پناهجویان عازم کشورهای عضو این اتحادیه به منزله چراغ سبز برای ترکیه است تا مرزهای خود را به روی پناهجویان ببندد و هزینهای حتی گزافتر را بر جنگ زدگانی تحمیل کند که جای دیگری برای فرار از جنگ ندارند.”