روز ششم فوریه، روز بین المللی جلوگیری ازختنه ی دختران معرفی شده است. شمار زنان و دختران ختنه شده در جهان بیش از ۱۳۰ میلیون نفراست . ختنه ی زنان و دختران در جهان سابقه ای چند هزارساله دارد و تاکید می شود که نه یک امر مذهبی بلکه فرهنگی ست . به فرهنگ مرد سالار جوامع مربوط است که زن اختیاری از خود ندارد و باید مجری تصمیمات مردان باشد.
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد: سالانه دو میلیون و روزانه ۶ هزار دختر در جهان ختنه می‌شوند. از دلایل موجه جلوه دادن ختنه دختران، مفید بودن آن از نظر بهداشتی ، کمک به سلامتی، پیدا کردن روح پاک، زیبایی بدن دختر ، کنترل تمایلات جنسی تا قبل از ازدواج بر اساس سنت قدیمی آفریقایی آسیایی ، نگهداری باکرگی دختران جوان تا زمان ازدواج، تامین لذت جنسی بیشتر برای مردان و نگهداشتن رسم و رسوم نسلهای گذشته از سوی اجراکنندگان این رسم عنوان شده است.
به گزارش پزشکان بدون مرز ، سازمان بهداشت جهانی نیز مثله کردن تمام یا بخشی از اندام تناسلی بیرونی زنان یا هر گونه صدمه‌ای به ارگانهای تناسلی آنها را به هر دلیل (فرهنگی، بهداشتی، پزشکی) ختنه تعریف کرده است.
ختنه در واقع قطع ناحیه‌ای از آلت تناسلی زن به نام کلیتوریس است که با قطع آن حس زنانگی در آنها از بین رفته و زن تا پایان عمر از دریافت لذت جنسی محروم خواهد ماند.
عمل ختنه توسط افراد مسن و قابله‌ها در روستاها یا مناطق دور افتاده انجام می‌گیرد. دایه و یا مامای محله در شرایط کاملا ابتدایی (با وسایل غیر بهداشتی ، شیشه، چاقو، سنگ نوک تیز و …) بدون استفاده از هیچ دارویی بیهوشی این عمل را انجام می‌دهد.
روش ختنه به چند صورت انجام می‌گیرد که سختگیرانه‌ترین آن ختنه سودانی است. در این روش کلیتوریس به کلی برداشته می‌شود و دهانه مجرای تناسلی، در هنگام ازدواج و زایمان باز می‌شود و هنگامی که زن شوهر خود را از دست می‌دهد مجددا بسته می‌شود. این راه به عقیده معتقدان به این سنت، اصلاح خردمندانه برای تضمین باکرگی دختر و ارتباط نداشتن او با هیچ مرد دیگر تا زمان ازدواج یا بعد از فوت شوهر است.
سازمان بهداشت جهانی بر غیرمذهبی بودن انجام این عمل تاکید کرده است. همچنین در هیچ یک از کتب آسمانی، ختنه زنان توصیه نشده و اگر سوابق سنتی آن را در جوامع بررسی کنیم، دلیل این عمل این گونه عنوان شده است که شهوت زنان باید از بین برده شود و دختران با ختنه به نجابت و پاکی می‌رسند.
از جمله عوارض ختنه زنان باید به آسیب‌رسانی به مجرای ادرار، عفونتهای خونی، ایدز ، یرقان، تشکیل کیست و دمل در ناحیه مجاری ادرار و یا دهانه مجرای تناسلی، خونریزی، ایجاد شوک و حتی تلف شدن فرد به دلیل استفاده از وسایل غیربهداشتی و استفاده نکردن از داروهای موضعی، عفونتهای مزمن یا متناوب مجرای ادرار و لگن، خطر عقیم شدن زنان ، افسردگی ، سردمزاجی ، کاهش میل جنسی، تجربه نکردن ارضاء جنسی ، قطع قائدگی ، جمع شدن خون قائدگی در شکم و یا به تاخیر افتادن و سختی دوران قائدگی و حتی مرگ دختران اشاره کرد.
طبق آخرین آمارهای سازمان بهداشت جهانی بیش از ۱۶۰ میلیون نفر از زنان در بیش از۳۰ کشور آفریقایی آسیایی ختنه می‌شوند.
بر اساس آمار یونیسف، بیش از ۲ میلیون دختر در سال ختنه می‌شوند و روزانه ۶ هزار دختر در جهان ختنه می‌شوند.
ختنه دختران عموما در سنین ۵ الی ۲۱ سالگی صورت می‌گیرد و در این سن کودک به علت آن که با چشم خود تمامی مراحل ختنه را نظاره‌گر است، شدیدترین ضربه روحی و روانی را متحمل می‌شود.
ترس از آینده و محیط اطراف و عدم اطمینان و امنیت از جمله مواردی است که کودک با آن روبروست چرا که نزدیکترین شخص به او یعنی مادر خود را شاهد تماشای این شکنجه جسمی می‌بیند
ختنه دختران و زنان ، جنایتی انسانی . women circumcise
ختنه زنان (به عربي: ختان المرأة) عملي است كه طي آن بخشي از آلت تناسلي زنانه به خصوص كليتوريس و لبهاي آن بريده ميشود.
اين عمل كه ميل جنسي در زنان را تا حد بسيار بالايي نابود ميكند، سابقا در ميان اعراب بسيار متداول بوده است، اما امروزه نيز توسط گروه‌هايي از اعراب، بخصوص در شمال آفريقا مرسوم است. اين عمل موافقان و مخالفين خود را دارد.
جوامع غربي صريحاً موضع خود را در اين باره اعلام كرده‌اند و اين عمل را غيرانساني و قرون وسطايي ميدانند. اما گروهي از اعراب مسلمان اين كار را سنت پيغمبر اسلام ميدانند و از آن دفاع ميكنند
ختنه دختران با چه اهدافى در کشور هاى آفریقایی انجام مى شود؟ اهداف غلط آن را بدین صورت مى توان جمع بندى کرد:
۱- براساس ادعاى مسلمانان آفریقایى طبق دستور اسلام
۲- مفید بودن از لحاظ بهداشتى !!!
۳- نگهدارى از باکرگى دختران جوان تا زمان ازدواج
۴- کنترل تمایلات جنسى دختران تا قبل از ازدواج براساس سنت قدیمى آفریقایى _ آسیایى
۵- اطمینان دادن به شوهر آینده از جنبه پاک بودن دختر !
۶- پیدا کردن روح پاک
طبق آخرین آمارگیرى سازمان جهانى بهداشت تقریباً بیش از صد و شصت میلیون نفر از زنان (اعم از کودک، نوجوان و جوان) در بیش از سى کشور آفریقایى و آسیایى ختنه شده اند.
ختنه زنان چه عوارض و خطراتى را به دنبال دارد؟ ۱- این عمل در بیش از ۳۰ کشور جهان انجام مى شود و در ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد با وسایل آلوده و غیربهداشتى بدون استفاده از هیچ داروى موضعى انجام مى شود در نتیجه خطر مرگ و شوک وجود دارد.
۲- خونریزى هاى شدید و گاهى غیر قابل کنترل که منجر به مرگ مى شود
۳- عفونت هاى موضعى و عمومى بدن که اغلب به درمان هاى پزشکى احتیاج دارند
۴- درگیرى ها و بیمارى هاى روانى حاصل از این امر
۵- ایجاد جوش گاه (اسکار) در قسمت بریدگى ها با طول و گستردگى زیاد
۶- عفونت هاى حاد و مزمن دستگاه تناسلى و ادرارى
۷- احساس درد هاى غیرقابل تحمل در صورت قادر بودن به رابطه جنسى
۸- مشکلات نازایى، خطرات و مشکلات ناشى از حاملگى و به خصوص زمان زایمان
ختنه زنان يك جنايت انساني است !
ناقص‌سازي جنسي زنان (ختنه زنان) عملي است كه طي آن بخشي از آلت تناسلي زنانه به خصوص كليتوريس و لبهاي آن بريده ميشود.
اين عمل كه ميل جنسي در زنان را تا حد بسيار بالايي نابود ميكند، سابقا در ميان اعراب بسيار متداول بوده است، اما امروزه نيز توسط گروه‌هايي از اعراب، بخصوص در شمال آفريقا مرسوم است.
ناقص‌سازي جنسي زنان نزد گروههاي دفاع از حقوق بشر و حقوق زنان يكي از مصاديق خشونت عليه زنان تلقي ميشود.
به گفته بنياد جمعيت سازمان ملل اين عمل حقوق اساسي زنان و دختران را نقض ميكند و به سلامتي آنان صدمات جدي وارد مي‌آورد. ۶ فوريه روز بين‌المللي عليه ناقص‌سازي جنسي زنان نامگذاري شده است.
بر اساس آمار، در موارد متعددي اين عمل كه با دردي جانكاه همراه است، منجر به خونريزي، عفونت، ناباروري و حتي مرگ ميشود.
اين عمل موافقان و مخالفين خود را دارد. جوامع غربي صريحاً موضع خود را در اين باره اعلام كرده‌اند و اين عمل را غيرانساني و قرون وسطايي ميدانند. اما گروهي از اعراب مسلمان اين كار را سنت پيغمبر اسلام ميدانند و از آن دفاع ميكنند.
به گفته مدير بنياد جمعيت سازمان ملل، تورايا احمد عبيد، اين بنياد خواستار تعهد جدي‌تر دولت‌ها براي سرمايه‌گذاري و اجراي برنامه‌هايي جهت پيشگيري از اين عمل است و تأييد ميكند كه بين ۱۲۰ تا ۱۴۰ ميليون زن در سراسر جهان، ناقص‌سازي جنسي شده‌اند و سه ميليون دختر هر ساله در معرض خطر آن قرار دارند.
ناقص‌سازي جنسي زنان در ايران
گزارش‌هايي از انجام اين عمل در جنوب و غرب ايران وجود دارد.
در جنوب ايران، نوزادان دختر در بندر كنگ در هرمزگان بعد از ۴۰ روزگي و برخي از دختران اين شهر در سنين ۴ يا ۵ سالگي ختنه مي‌شوند. اين كار به خاطر ويژگيهاي فرهنگي و سنتي اين شهر كاملاً موجه و منطقي جلوه داده ميشود و زناني كه جرأت كنند از اين كار انتقاد كنند سنت شكن و سركش خوانده مي‌شوند. عمل ختنه در بندر كنگ «تيغ سنت و فرهنگ» خوانده ميشود و با روش‌هاي كاملاً غيربهداشتي توسط قابله‌هاي محلي انجام ميشود. گزارش شده‌است كه در بندر جاسك نيز اين عمل انجام ميشود.
گفته ميشود اين سنت توسط مردان هرمزگان و از طريق سفر آنان به كشورهاي ديگر همچون هند (كلكته) و سومالي وارد فرهنگ و سنتهاي آنها شده‌است
ناقص‌سازي جنسي زنان در مصر
در كشور مصر با وجود اينكه دولت ختنه زنان را از سال ۱۹۹۷ غيرقانوني اعلام كرده است همچنان در نقاط مختلف اين كار انجام ميشود و قربانياني نيز بر جاي مي‌گذارد. طبق گزارش يونيسف در سال ۲۰۰۳، اين عمل بر روي ۹۷ درصد زنان متأهل مصري انجام گرفته است.
راه‌هاي درماني
هرچند درماني براي آسيب ديدگان نيست، اخيرا روش‌هاي جراحي پلاستيك براي مقداري بازسازي آسيب‌ديدگي‌ها و بازگرداندن حساسيت جنسي به كار مي‌رود.
از آنجا كه فقط چند سانتيمتر از كليتوريس بيرون از بدن و در معرض بريده شدن است، مي‌توان از بخش داخلي كليتوريس استفاده كرد و تا حدي زنان ختنه شده را درمان نمود.
هرچند كه حساسيت جنسي اين بخش دروني كليتوريس به اندازه بخش خارجي نيست. خود اين درمان در صورتي كه به دست افراد ناوارد انجام شود مي‌تواند خطرناك هم باشد.
در هر ۱۰ ثانیه در نقطه‌ای از دنیا دختری را ختنه می‌کنند. و این برای دختران و زنان ختنه شده آغاز زندگی‌ای است پردرد. عفونت، درد و ناباروری تنها برخی از پیامدهای ختنه زنان‌اند. ششم فوریه روز جهانی مبارزه با ختنه زنان است.
حدود ۱۴۰ میلیون زن در دنیا ختنه شده‌اند. هر سال ۳ میلیون زن به زیر تیغ ختنه‌گران می‌روند. بیش از ۶۰ سال است که مدافعان حقوق بشر علیه ختنه زنان Female Genital Mutilationمبارزه می‌کنند. سودان یکی از کشورهایی است که بالاترین آمار زنان ختنه‌شده را دارد. ششم فوریه (۱۷ بهمن ماه) روز جهانی مبارزه با ختنه زنان است.
کمپین مبارزه با ختنه زنان در سودان
ندی مدثیر عواد زن جوانی است ۲۳ ساله، نازک‌اندام و دلیر. ندی در مسجد ابوسعید، در اتاق کوچک داخل مسجد، منتظر است. به زودی ۱۵ زن وارد اتاق می‌شوند تا به قصه زندگی و دردی که ندی کشیده گوش دهند.
ندی برای آنان از تجربه دردناک کودکی‌اش می‌گوید: “من مدتها پیش، موقعی که دختر کوچکی بودم ختنه شدم. هنوز هم به این خاطر مشکلاتی دارم، بخصوص موقع پریود ماهانه‌ام. خیلی درد دارم. با اینکه ختنه‌ام از نوع درجه اول بود، اما باز هم درد دارم. قابله ده این کار را کرد. برایش پنجاه پوند سودانی گرفت. پولدارها باید پول بیشتری بدهند. علاوه بر آن باید هدایای دیگری هم بدهند، مثل عطر یا صابون.“
ندی مدثیر عواد یکی از ۵۰ زن جوانی است که داوطلبانه در کمپینی شرکت دارند که بتازگی در سودان علیه ختنه زنان شکل گرفته است. ندی در مسجد ابوسعید می‌کوشد تا مردم را متوجه مضرات ختنه زنان کند تا بلکه این عمل سرانجام در سودان ممنوع شود.
ندی می‌گوید: “من جوان بودم. آن موقع این کار طبیعی بود و متداول. از همان بچگی چیزهایی در باره‌اش می‌شنیدم، اما زیاد واضح نبود. دختربچه‌ها اصلا چیزی نمی‌‌فهمیدند. وعده‌هایی که می‌دادند که هدیه و پول گیرشان می‌آید، دخترها را راغب می‌کرد که هر چیزی را قبول کنند. تنها اطلاعی که به من دادند این بود که این کار برایت خوب است.“
منطقه ابوسعید در جنوب شهر ام‌درمان واقع شده است. حدود ۹۰ درصد زنان در ابوسعید قربانی عمل ختنه زنان هستند. حدود یک سال است که کمپین مبارزه با ختنه زنان آغاز شده است.
این کمپین پروژه‌‌ای است که به طور مشترک از سوی سازمان ملل متحد و دانشگاه خارطوم، پایتخت سودان، حمایت می‌شود. افراد مورد نظر پروژه دختران جوان دانش‌آموز هستند و زنان و قابله‌ها و حتی مردان. ندی می‌گوید که همه نیاز به آموزش دارند، چون دانش مردم در باره ختنه زنان بسیار محدود است.
ختنه زنان، اصطلاحی است برای عمل بریدن بخشی یا تمامی آلت تناسلی بیرونی زنان. این عمل در بسیاری از فرهنگها در مورد دختران و زنان در سنین کودکی یا بزرگسالی انجام می‌گیرد. در بسیاری از جوامع این سنتی است قدیم که زنان و مردان از آن دفاع می‌کنند.
تاثیرات کمپین مبارزه با ختنه زنان
در سودان می‌توان نخستین نشانه‌های موفقیت مبارزه علیه ختنه زنان را در خارطوم مشاهده کرد. در پایتخت سودان شمار زنان ختنه شده در چند سال اخیر تا حدود ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده است. اما در مناطق روستایی هنوز این عمل بسیار رایج است.
از پایتخت سودان تا کسله، استانی واقع در شرق این کشور، حدود ۶ ساعت با ماشین راه هست.
ام الحسن حاج‌آدام پیرزنی است که به عنوان قابله بیش از ۳۰ سال دختران کسله را ختنه کرده است. وی می‌گوید: “ما در قدیم زنها را ختنه می‌کردیم. ولی الان مجبورمان کرده‌اند که این کار را نکنیم. ما همه کلیتوریس و بخشی از لبهای کوچک را می‌بریدیم و بعد آنها را به هم می‌دوختیم. اسم این نوع ختنه “فرعونی“ است. در ختنه “سنتی“ فقط کلیتوریس را می‌بریدیم. مردم خیلی به این رسم چسبیده بودند و می‌گفتند که دخترها حتما باید ختنه بشوند تا بکارت و عفت‌شان حفظ بشود. حتی پدرها می‌آمدند و می‌خواستند که دخترشان ختنه بشود. اما به هر حال دیگر ما مجبور شدیم قول بدهیم که ختنه نکنیم، نه فرعونی‌اش را، نه سنتی‌اش را.“
کسله نخستین استان سودان است که در آن قانون جدید برای ممنوعیت ختنه زنان را می‌آزمایند. دو ماه پیش کمیته‌ای برای سازماندهی مبارزه شکل گرفت. قضات منطقه، افسران پلیس، رهبران مذهبی و نمایندگان سازمان ملل متحد عضو این کمیته هستند. اما این کمیته هنوز باید منتظر بماند تا این قانون تصویب شود و قدرت اجرایی پیدا کند. کمیته امیدوار است که پس از تصویب قانون بتوان زمینه‌ای کافی برای مبارزه با این عمل خشونت‌بار علیه زنان را بدست آورد. اما تنها تصویب قوانین جدید کافی نیست تا بتوان با رسمی چنین ریشه‌دار مقابله کرد. تجربه می‌گوید که مردم همچنان در خفا به کار خود ادامه خواهند داد. شرکت‌کنندگان در این مبارزه معتقدند که باید تلاش کرد تا بینش و رفتار مردم را تغییر داد.
پزشکان مبارز در سودان
دکتر سعد فاضل پزشک متخصص زایمان است. وی در یکی از بیمارستانهای خارطوم رهبری مبارزه علیه ختنه زنان را به شیوه خود بر عهده گرفته است. او هر روز شاهد پیامدهای مثله آلت تناسلی زنان است. زنانی را مداوا می‌کند که دچار عفونت‌اند یا ناتوان در نگاهداری ادرارشان هستند. این دکتر حدودا چهل ساله تمام نیروی خود را صرف آن کرده تا بتواند تحولی در وضعیت زنان سودانی بوجود آورد.
سعد فاضل می‌گوید: “من به این موضوع خیلی حساس‌ام. در ۳۰ سال گذشته سعی کرده‌ام تا تدارکات مبارزه با آن را ببینم. و ما موفق بوده‌ایم. به عنوان پزشک زایمان مشکلاتی را که زنان موقع وضع حمل دارند می‌شناسم. زایمان که می‌تواند تجربه قشنگی باشد، تبدیل می‌شود به تجربه‌ای بسیار دردناک که زن دلش نمی‌خواهد بار دیگر تکرار بشود و می‌گوید یک بار دیگر نمی‌توانم چنین چیزی را تحمل کنم.“
دکتر سعد فاضل همراه با چند تن دیگر از دانشمندان سودانی تحقیقاتی در باره ناباروری به عنوان یکی دیگر از پیامدهای مهم ختنه زنان انجام داده است. نتیجه تحقیقات این گروه توجه بسیاری را در سودان برانگیخته است.
فاضل می‌گوید: “ما ثابت کرده‌ایم که زنانی که ختنه شده‌اند، بیشتر مبتلا به ناباروری بر اثر چسبندگی لوله‌ها می‌شوند. ما در سودان این را مطرح کردیم. و حالا می‌توانیم با تدارکات کافی دست به مبارزه بزنیم. وقتی به کسی بگویید که تو با ختنه کردن دخترت، ممکن است که آینده او را برای داشتن خانواده خراب کنی، این کاملا درست است. ما مقالاتی در این باره به زبان عربی در روزنامه‌ها منتشر کرده‌ایم، در رسانه‌ها در باره‌اش حرف زده‌ایم. می‌خواهیم این پیام را میان مردم ببریم. مردم پیش ما می‌آیند و می‌پرسند: حقیقت دارد که چنین اتفاقی می‌افتد؟ می‌گویم، بله حقیقت دارد. بعد من برای‌شان از آمار و تحقیقات می‌گویم. بعضی دیگر دست از ختنه کردن دخترانشان برداشته‌اند. دیگر شک ندارند که این عمل برای دخترانشان مضر است.“
نقش مردان در منسوخ کردن رسم ختنه زنان
کار سعد فاضل بعد مهم دیگری نیز دارد. او به عنوان نماینده مردان سخن می‌گوید. گفتگو در باره آلات تناسلی گفتگویی است حساس که در سودان به راحتی و صراحت میان دو جنس صورت نمی‌گیرد. دکتر فاضل تاکید دارد بر اینکه مردان نقش بسیار مهمی برای متوقف کردن رسم ختنه زنان بازی می‌کنند.
سعد فاضل در این باره می‌گوید: “مردها نقش مهمی دارند. مردها همیشه فکر می‌کردند که این موضوع مال زنهاست و ربطی به آنها ندارد. اما این درست نیست. مردها زنها را وادار به این کار می‌کنند. خیال می‌کنند که با این کار زنها پاک می‌شوند. این را ارزشی می‌دانند که مادرها و مادربزرگهایشان به آن وفادار بوده‌اند. بنابراین مردها زنها را تشویق می‌کنند تا این رسم را جاودانه کنند. ما باید با هر دو جنبه مبارزه کنیم. نمی‌شود فقط به زنها گفت که این کار بدی است. باید به مردها هم گفت که این کار بد است و مشکلات زیادی را به بار می‌آورد.“
نظر رهبران مذهبی در سودان
در میان رهبران مذهبی سودان هم کسانی هستند که مخالف ختنه زنان‌اند. اکثریت مردم سودان فکر می‌کنند که این عمل وظیفه دینی آنهاست. برای همین هم نام نوعی از ختنه را “سنی“، به معنای پیرو سنت پیامبر اسلام گذاشته‌اند. اما امروزه مدام بر شمار رهبران دینی‌ای افزوده می‌شود که می‌گویند ریشه این رسم نه در مذهب، بلکه در فرهنگ است. شیخ عبدالجلیل الناظر القاروری یکی از این رهبران مذهبی است. وی می‌گوید: “من مدتهاست گفته‌ام که ختنه فقط برای پسران است. من دینمان را به این صورت می‌فهمم. در خانواده خودم این را پذیرفته‌اند. دخترم صفا که سه فرزند دارد، ختنه نشده است. باید تاکید کنم که محمد، پیامبر اسلام، گفته است که ختنه برای مردان واجب و برای زنان مستحب است.“
شیخ القاروری از علمای دینی مشهور و مورد احترام در سودان است. چند ماه پیش وی با انتشار رساله‌ای علیه ختنه زنان موضع گیری کرد. اما او خود معتقد است که این کافی نیست و باید فتوایی علیه این عمل صادر شود.
وی می‌گوید: “امیدوارم که علمای اسلام به اجماع برسند و فتوایی بدهند که جلوی ختنه زنان را بگیرد. مشکل فتواهای امروزه این است که بین انواع ختنه زنان فرق می‌گذارند. می‌گویند که این نوع خوب است و نوع دیگر نباید باشد. امیدوارم که فتوایی صریح بدهند و ختنه زنان را ممنوع کنند و بحث و جدل علما در این مورد خاتمه پیدا کند.“
تردیدی نیست که موضوع ختنه زنان همچنان احساسات فراوانی را برخواهد انگیخت. مضرات این رسم آشکار است و کسانی که برای ممنوعیت آ‘ مبارزه می‌کنند، می‌توانند رنج و درد میلیونها دختر را بفهمند.
نظرات
