ایزدیهایی که از نسلکشی رنج بردند بار دیگر ژنوساید میشوند البته این بار نه توسط داعش.
لاوی موریس طی مقاله ای در واشنگتن پست به درگیریهای اخیر بین دو حزب پ.ک.ک و پارت دمکرات کوردستان پرداخته و به کشتار کوردهای ایزدی در این جنگ پرداخته است.
وی مقاله اش را با بازگوئی کشته شدن یک جوان ۱۸ ساله ایزدی شورع می نماید “همه بستگان در غم و اندوە فرو رفتند وقتیکە تابوت یک مبارز ۱۸ ساله به معبد کوچکی در دامنه کوه شنگال حمل شد.”
مرگ سلام مخبر در این ماه همراه با چهار جنگجوی ایزدی دیگر، به نوبه خود جدیدترین دوره تاریکی اقلیت فرقهای عراقی را نشان میدهد که که از نسل کشی به دست داعش در رنج بودهاند.
وی در ادامه چنین می نویسد: “اما مردانی که در جنگ با شبه نظامیان کشته نشدند، در درگیری با نیروهای پیشمرگه کوردستان کشته شدند در زمانی که اختلافات پنهان فوران کرد.”
دولت اسلامی موسوم به داعش دو سال ونیم شهر را در اختیار داشت و تاراج کرد و هزاران مرد ایزدی را به نام مرتد اعدام کرد و هزاران زن را دزدید و بعنوان برده جنسی مورد آزار قرار داد و بچه هایشان مفقودالاثر شد.
از دیدگاه موریس این جنگ برای امریکا نیز یک چالش محسوب می شود و می نویسد: “جنگ در حال حاضر یک چالش برای ایالت متحده امریکا است که نقش پشتیبانی از هر دو حزب کوردی درگیر را دارد که کمکهای نظامی را به آنها ارائه میدهد یا آنها را در جنگ علیه داعش متحد میکند.”
همچنین آن را یک رهبری تلخ برای چشم انداز صلح در منطقه میداند که در نهایت به نفع داعش تمام میشود.
در همسایگی سوریه،سربازان آمریکایی قبلا توجهشان به خودداری از جنگ بین گروههای مورد حمایتشان معطوف شده بود.
در چهارراه استراتژیک بین سوریه، ترکیه و عراق منطقه حیاتی و اجدادی ایزدیها به نقطه اشتعال رقیبهای سیاسی کورد تبدیل شدهاست که توسط منافع گسترده رقیبها، ترکیه، ایران و دولت بغداد تحریک میشود.
خلف بحری، شیخ مذهبی ایزدی گفت ما احساس میکنیم مثل یک اسباب بازی در دست سیاستمداران هستیم و قبل از اجرای مراسم خاکسپاری برای جوانی که جسدش را به قبرستانی در دامنه کوه شنگال حمل شد گفت، ایزیدیها زخمی شدند و هنوز زخمهایشان خونین است. ما هنوز خواهران، دختران و همسرانمان در دست داعش است اما اکنون این هم…….
ایزدی گریلای کشته شده متعلق به واحدهای مقاومت شنگال است که نیروی محلی وابسته به حزب کارگران کوردستان یاPKK است که گروهی جدایی خواه از ترکیه است.
ایالات متحد سلاح در اختیار ائتلاف نیروهایی در مرز سوریه قرار داده بود که توسط متحد دیگر PKK رهبری میشود. گروهی از جنگجویانی که سلاحهای M-16 ساخت آمریکا را حمل میکنند. آنها میگویند این سلاحهای گرم را از داعش به تصرف درآوردهاند ویا از بازار سیاه خریدهاند.
در طرف دیگر مواجهه پیشمرگهای روژاوا بود که تا حد زیادی از کردهای سوریه میباشند که تحت فرمان دولت اقلیم کوردستان هستند که ائتلاف به رهبری آمریکا نیز از جنگ آنها علیه داعش حمایت میکند. آنها در بدو شروع جنگ داخلی سوریه به عراق فرار کردند و از بازگشت به خانه منع شدهاند.
دو طرف پارتی و پ ک ک، یکدیگر رابه شلیک اولیه و شروع جنگ متهم می نمیند.
مسعود بارزانی بارها از PKK درخواست کردهاست که عراق را ترک کنند اما بسیاری از ایزدیهای به این گروه برای نجات آنها اعتبار دادند و این زمانی بود که نیروهای پیشمرگه مسئول با اندکی جنگ پستهای خود در یورش داعش در سال۲۰۱۴ را ترک کردند.
دهها هزار ایزدی در قله کوه شنگال در جستجوی پناهگاهی در آنجا به دام افتادند. و کسانی که نتوانستند به پایان راه برسند توسط نیروهای داعش اسیر یا کشته شدند و در دهها گور دسته جمعی در اطراف کوه انداخته شدند.
در مخمصهای که آنها در کوه گرفتار شده بودند و توسط شبه نظامیان محاصره شده بودند و این وضعیت باعث جرقه اولین بمباران منطقهای توسط ائتلاف به رهبری آمریکا علیه جنگجویان داعش شد اما در واقع اینPKK و متحدان سوریش بودند که برای باز کردن راه فرار زمینی ایزدیها جنگیدند.
پس از آن PKK ریشههایش را در منطقه دواند و مدارسی بازگشایی کرد و جنگجویان ایزدی را آموزش داد. و عکس عبدالله اوجلان رهبر گروه در همه جا نصب کرد. معبد دامنه کوه شبانه روشن شد و به قبرستانی برای بیشتر از ۲۰۰ گریلای PKK و کشتههای گروههای دیگر، اختصاص یافت.
برای دولت نیمه خود خودمختار کوردستان در شمال عراق، شنگال بخش جدایی ناپذیر از این منطقه است. دولت عراق این ادعا را رد میکند و اما اکثریت ایزدیها از لحاظ نژادی خودشان را کورد می دانند.
بعد از اینکه نیروهای کرد بعد از یکسال و نیم شهر را دوباره به تصرف درآوردند مسعود بارزانی در سخنرانی پیروزی خود در دامنه کوه شنگال گفت تنها پرچم کوردستان در اینجا به اهتزاز در میآید و از آن پس حزبش نفوذش را بیشتر کرد اما PKK هم همچنان بر جای خود ماند.
بحری شیخ ایزدی در مراسم عزاداری گفت که ما آسیبپذیر هستیم و در یک موقعیت ضعیف هستیم بنابراین هر کسی به ما تکهای نان، خانه ای، سلاحی بدهد، مردم ما قبول خواهند کرد.
و یکی از ایزدیها که در صف نیروهای ایزدی PKK بود گفت: رهبر ما خودش را برای پول فروخت.
بعنوان طرفین رقیب، هر دو برای نفوذ بیشتر رقابت میکنند و هزاران تن از ایزدیها که علیه داعش سلاح به دست گرفته بودند به صفوف پیشمرگهها پیوستند.
حیدر ششو سرکرده نیروهای جنگجویان ایزدی، ۱۰۰۰ تن از نیروهایش را در صفوف پیشمرگهها ادغام کرد.
ششو گفته است که او تصیم گرفته است که نیروهایش را در صفوف پیشمرگه ادغام کند چون این تنها در باز به به روی آنان است. او گفت او سال ۲۰۱۵ دستگیر شد و آن را بعنوان تلاشی به تحت فشار قراردادنش، توصیف کرد.
او در یک مراسم حکومت اقلیم کوردستان گفت: بله به ما توسط آنها خیانت شده است، آنها ما را رها کردندهاند، اما ما کرد هستیم.
او گفت ائتلاف به رهبری آمریکا باید این مسولیئت را بر عهده بگیرد و یگانهای ایزدی از نیروهای بیناللملی درخواست کرد که از آنها حمایت کند و او در ادامه اظهار تاسف کرد که هیچکس نماینده ایزدیها نیست.
برخوردهای هفتههای اخیر هزاران خانواده ایزدی را به روستاهای که از آن یک بار گریخته بودند، باز گردانده است.
گوری میتچکا که همراه بیست تن از اعضای خانوادهاش چادر بر پا کرده بود، گفت ما فقیر هستیم، ما قتل عام شدیم، ما نمیخواهیم دیگر دچار این مشکلات شویم، ما به کمک احتیاج داریم.
بالاتر در جاده در یک مسیر پیچ در پیج که بسوی قله کوه میرود، کسی با اسپری کلماتی را نوشته بود که بازتاب احساس بسیاری از ایزدیها است ” آیین ایزدی ما را متحد میکند، احزاب ما را جدا میکند “
دو رز بعد از درگیریهای این ماه، پیشمرگهها سوار بر بولدزرها موانع خاکی بین دو طرف ایجاد کردند و سربازان محدودیت ترافیک را در جاده برقرار کردند و طرف دیگر هم نیز استحکاماتی درست کردند.
ژنرال بهجت تیمس یکی از فرماندهان پیشمرگه گفت درگیریها وقتی شروع شد که پیشمرگه های روژاوا در حال ماموریت برای بستن مسیر قاچاقچیان بودند. او اضافه کرد آنها پایگاهی در نزدیکی روستای خانا سور برپا کرده بودند وقتیکه آنها محاصره شدند و نیروهای تقویتی که فرستاده بودند، آنها را بیرون کردند. PKK هم اعلام کرد درگیریها شروع شد و دو نفر از گریلاهایش مورد اصابت قرار گرفتند و کشته شدند چون تلاش کردند از نقل وانتقالات پیشمرگهها جلوگیری کنند. و به گفته فرماندهان ایزدی و PKK پنج ایزدی در این درگیریها کشته شدند.
ششو و فرماندهان PKK گفتند تصمیم در استقرار نیروهای خارجی، پیشمرگههای روژاوا، یک تحریک عمدی بود.
حکومت حریم کوردستان ادعا میکند که استقرار نیروها در منطقهی خودش چیزی است که آنها آرزو میکنند.
پیش دستی در ساخت موانع بین دو طرف مسیر درگیریها را بسوی کوهستان میبرد.
و در طرف دیگر گریلاهای ایزدی موقعیت جدید خمپارهای ایجاد کردند که در عوض نشانه گیری بسوی داعش، نیروهای پیشمرگه را هدف قرار میداد.
زرتشت شنگالی فرمانده سی ساله همراه گروهش گفت اول از همه ما سعی میکنیم مشکلات را با گفتگو حل کنیم اما اگر نتوانستیم با آنها خواهیم جنگید. آنها ما را از جنگیدن با داعش منحرف کردند.
او افزود ما فکر میکنیم شنگال بخشی از کوردستان است و ما هیچ مشکلی با پیشمرگه نداریم اما این مردم اوباش هستند و با دستور عمل ترکیه کار میکنند.
ترکیه فکر میکند که PKK یک گروه تروریستی است و اجازه نمیدهد قندیل تازهای در آنجا درست شود که اشاره به رشته کوههایی در شمال عراق است که به پناهگاهی برای PKK تبدیل شده است که به نیروهای ترکیه حمله میکنند.
و دیگران میگویند مقاومت واحدهای شنگال همچنین تحت تاثیر نیروهای خارجی است و در میان آنها روابط دوستانه نزدیک با PKK وجود دارد و ارتباط نزدیکی با نیروهای بسیج شده عمومی دولت عراق که توسط حمایت نیروهای ایرانی پیروز شدند، دارند.
محما خلیل شهردار شنگال گفت ما دستور العمل ایران و ترکیه را قبول نمیکنیم. ترکیه و ایران در حال تلاش برای کشاندن شنگال در زدخوردهای منطقهای دارند و شنگال این را قبول نمیکند او وابسته به حزب مسعود بارزانی است و در ادامه گفت که PKK باید اینجا را ترک کند.
اما برای دولت عراق حضور PKK در شنگال تعادلی بین حزب حاکم بر کوردستان و مبارزان ایزدی فراهم میکند که دولت عراق تا اواخر سال گذشته دستمزدشان ا پرداخت میکرد.
فرماندهان یگانهای مقاومت شنگال با اینکه بر استقلال خودشان پافشاری میکنند و میگویند که فقط توسط جامعه خودشان حمایت میشوند با این حال خطشان از PKK متمایز و تار است و کردهای ترکیه و ایران در میان صفوف خودشان هستند.
یک کرد ایرانی۳۵ ساله که یک در پاسگاه ایست و بازرسی است گفت من از شاخه نظامی PKK حدود پانزده ما قبل به میان نیروهای ایزدی جابجا شدم و یک گریلای ۱۷ ساله هم گفت که او از ایران آمده است.
اڴیت سیویان یک فرمانده شاخه نظامی در شنگال گفت تعدادی از گریلاها در نیروهای ایزدی با هدف آموزش و تمرینات بیشتر ادغام شدهاند. او گفت که PKK آماده است آنجا را ترک کند وقتی که دیگر نیازی نباشد اما ایزدیها هنوز مستلزم حمایت هستند.
مقامات رسمی کورد میگویند زمانی که ناآرامیها ادامه دارد بازسازی شنگال به کندی پیش میرود و آنها نمیتوانند کاری را شروع کنند تا زمانی که PKK آنجا را ترک نکند و دیگر مناطق نزدیک هم تحت کنترل داعش است.
در کوه شنگال جمیل خلف میگوید من از همه طرفها خسته شده است. ما همه آنها را سرزنش میکنیم. آنها به هیچکس اهمیت نمیدهد. چرا آنها با هم میجنگند به جای اینکه روستاهای ما را آزاد کنند؟
خانواده او برای دو سال و نیم در چادر زندگی میکنند و روستای ما تل آذر هنوز تحت کنترل داعش است. دو تن از فرزندانش زمانی که چادر آتش گرفت مردند و صورت و بازوهای زنش بر اثر آتش سوخت. شوهر خواهرش زمانی که شبه نظامیان در روستا پیشروی کردند کشته شد.
ما چنین مردمی را که برای سرزمین ما بجنگند نمیخواهیم . اما ما هیچ قدرتی نداریم. و این اجتناب ناپذیر است.