تحلیل روژی کورد
واقعیت آن است که پیوستن سپاه به لیست گروههای تروریستی می تواند ضربات سنگینی بر جمهوری اسلامی و نهاد تروریستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان بازو و اهرم اصلی این رژیم وارد کند و سنگینی این ضربه، پیش از هرچیز خود را در بخش اقتصادی این مساله نشان خواهد داد.
سپاه بخش قابل توجهی از فعالیت های اقتصادی ایران را تحت کنترل خود دارد، و اگرچه آمریکا تاکنون ۲۵ شرکت تجاری وابسته به این نهاد را تحریم کرده است، اما به طور کلی برآورده شده است که ۲۲۹ شرکت زیر نظر این نهاد فعالیت دارند. به عبارت دیگر ۲۰ تا ۴۰ درصد اقتصاد ایران وابسته به این نهاد است. از این رو نامگذاری این نهاد به عنوان یک نهاد تروریستی، تعداد شرکت های ایرانی که از نظر قانونی بتوانند با شرکت های خارجی کار کنند را بسیار محدود خواهد کرد و درواقع، نگرانی در مورد اعتبار این شرکت ها را افزایش می دهد.
هر چند برخی از مقامات امنیتی و دفاعی آمریکا از شناسایی سپاه پاسداران به عنوان یک نیروی تروریستی و اجرایی شدن این طرح ابراز نگرانی کرده اند و به باور آن ها نامگذاری سپاه پاسداران به عنوان یک نهاد تروریستی، همچنین جنگ آمریکا علیه داعش را پیچیده خواهد کرد در حالیکه شبه نظامیان شیعه در عراق تحت حمایت سپاه پاسداران با این گروه جهادی سنی در مبارزه هستند، نیروهای آمریکایی را نیز مورد هدف قرار دهند. دیگر اشکالی که برخی از ناظران آمریکایی وارد می کنند، این است که این قانون به منظور تحریم نهادهای دولتی وضع نشده است و با وجود این تصمیم سپاه اولین نهاد دولتی خواهد بود که در لیست گروه های تروریستی قرار خواهد گرفت. خطر حمله به نیروهای نظامی آمریکا و اعضای سفارت آمریکا در عراق، از دیگر نگرانی هایی هستند که منتقدان از قرارگرفتن سپاه پاسداران در لیست گروه های تروریستی، ابراز کرده اند.
اما نکته ای که در این میان می تواند به منتقدان این طرح یادآوری شود این است که در چهاردهه اخیر هم که سپاه پاسداران به عنوان یک گروه تروریستی شناخته نشده بود، در قتل و کشتن صدها آمریکایی، مشارکت مستقیم و غیرمستقیم داشت، بی آنکه آمریکا در جنگ با ایران بوده باشد. از این رو حتی اگر سپاه پاسداران به عنوان گروهی تروریستی مورد شناسایی قرار نگیرد هم، امکان اینکه باز درصدد کشتن آمریکایی ها و کورکردن منافع ایالات متحده در منطقه برآید، بسیار بالاست، چنانکه رفتار چهاردهه اخیر سپاه پاسداران این نکته را ثابت کرده است. کافی ست توجه داشته باشیم که جمهوری اسلامی، حتی از همکاری با طالبان – دشمن سابق و متحد امروز – برای ضربه زدن به منافع آمریکایی ها، ابایی ندارد. رهبر جمهوری اسلامی در هر سخنرانی شعارهای ضدآمریکایی می دهد و متحدان آمریکا را تهدید می کند. پس جز با زبان زور و تحریم نباید با آن ها سخن گفت.
پیامدهای نظامی این جریان
از منظر نظامی، افزایش گستره تحریمها علیه سپاه در سطح منطقه تاثیرات متفاوتی خواهد داشت. سپاه از طریق فرماندهان خود و همچنین از طریق سپاه قدس در بسیاری از جبهههای جنگ نیابتی حضور دارد. دفاع از حزبالله لبنان، حمایت و پشتیبانی از حشد الشعبی و گروههای پراکنده شیعه در عراق، حمایت و پشتیبانی از دولت اسد در سوریه وهمچنین فعالیتهای آشکار و پنهان در بحرین و پشتیبانی از رزمندگان حوثی در یمن، از جمله فعالیتهای برون مرزی سپاه پاسداران و واحدهای وابسته به آن به حساب میآیند. از این رو، افزودن سپاه به لیست سازمانهای تروریستی از حیث نظامی سود و زیانهای خود را دارد.
دولت آمریکا در عراق و سوریه با نیروهای وابسته به “دولت اسلامی” (داعش) مبارزه میکند. به عنوان نمونه در مبارزه گستردهای که علیه داعش در عراق به راه افتاده است، رد پای سپاه پاسداران به وضوح دیده میشود. در عراق، نیروهای ارتش این کشور همراه با پیشمرگههای کرد، شبه نظامیان شیعه و بسیج مردمی عراق عملیات وسیعی علیه داعش آغاز کردهاند. عملیاتی که توسط نیروی هوایی آمریکا نیز پشتیبانی میشود.
بدیهی است که شبه نظامیان شیعه آشکارا از حمایت و همکاری سپاه برخوردارند. ارزیابی سپاه پاسداران به عنوان یک سازمان تروریستی، عملا همکاری شبهنظامیان شیعه عراق با سپاه را نیز شامل میشود و میتواند جبهه مبارزه با نیروهای وابسته به گروه تروریستی “دولت اسلامی” و همچنین مبارزه با جهادگرایان افراطی سنی مذهب را تضعیف کند. از سوی دیگر، گسترش تحریمها علیه سپاه از نفوذ این نهاد امنیتی-نظامی در دیگر نقاط بحرانی منطقه خواهد کاست.
کاهش نفوذ سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی یکی از خواستهای اصلی متحدان آمریکا در منطقه است. در این رابطه بسیاری از تحلیلگران و مشاوران کاخ سفید بارها تاکید کردهاند که مقابله با بحرانهای سیاسی و نظامی منطقه بدون محدود کردن نقش و نفوذ جمهوری اسلامی ممکن نیست. همین موضوع میتواند کفه ترازو را به سود طرح افزودن سپاه به لیست سازمانهای تروریستی سنگینتر کند
پیامدهای سیاسی
افزوده شدن سپاه به لیست سازمانهای تروریستی علاوه بر تاثیری که در تحولات منطقه خواهد داشت، در داخل کشور نیز میتواند بر موقعیت سیاسی و توان رقابتی نیروهای تندرو و اصلاح طلب تاثیر نهد. افزودن سپاه به لیست سازمانهای تروریستی تنها منجر به تحریم مسئولان و نهادهای وابسته به سپاه نمیشود، بلکه به خودی خود به معنی تشدید تحریمها علیه جمهوری اسلامی است.
سیاست دولت ترامپ در قبال ایران و سپاه پاسداران خشم و نگرانی مسئولان جمهوری اسلامی ایران را نیز برانگیخته است. در واقعیت امر، برخوردهای تند دولت ترامپ واکنش شدید نیروهای تندرو ایران را در پی داشته است.
در همین رابطه سردار حسین سلامی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران در گفتوگویی با خبرنگار ایلنا گفته است: «آمریکاییها از روی میز بودن گزینه نظامی سخن گفتند یعنی رسماً و آشکارا کشورمان را تهدید نظامی کردند امّا هرگز قادر به اعمال آن نشدند زیرا برآورد آنها از قدرت واکنش جمهوری اسلامی ایران به واقعیت نزدیک است و میدانند درگیر شدن با این قدرت چه پیامدهای خطرناکی برای منافع آمریکا در منطقه دارد.»
افزودن سپاه پاسداران به لیست سازمانهای تروریستی و در نتیجه افزایش دامنه تحریمها علیه ایران میتواند منجر به تقویت نیروهای تندرو و محافظهکار در ایران شده و عملا موقعیت دولت فعلی و نیروهای میانهرو تضعیف کند و این به معنای تشدید درگیری ها و. جدال و آشفتگی های درون حاکمیتی است.
اینکه افزایش تحریمهای جمهوری اسلامی چه تاثیری بر آرایش نیروها در داخل کشور خواهد داشت، موضوعی است که در رابطه با بررسی طرح افزودن سپاه به لیست سازمانهای تروریستی در دستور کار مشاوران دولت ترامپ قرار دارد.
پیامدهای اقتصادی
سپاه پاسداران در سالهای پس از جنگ و در سایه پروژههای مربوط به بازسازی کشور، عملا به یک قدرت اقتصادی بزرگ بدل شد. آمار دقیقی از بودجه و یا درآمدهای سپاه از محل فعالیتهای اقتصادی آن در دست نیست، اما تردیدی نیست که در همه عرصههای اصلی حیات اقتصادی کشور، سپاه و نهادها و سازمانهای وابسته به آن حضور پر رنگی دارند. از آن جمله است، صنایع نفت و گاز، مخابرات و شهرسازی.
حال افزودن سپاه به لیست سازمانهای تروریستی عملا در چند عرصه میتواند مشکلساز گردد:
در صورت آنکه دولت آمریکا و متحدان غربی آن به تصمیمات مطرح شده در توافق هستهای پایبند بمانند، میبایست سیاست رفع تحریمها را در پیش گیرند. رفع تحریمها بدیهی است که زمینههای فعالیت مشترک اقتصادی و مالی با جمهوری اسلامی ایران را مهیا میکند. ( اما با قرار گرفتن سپاه در لیست سازمان های تروریستی و از آنجایی که سپاه نیروی اصلی و خود نظام جمهوری اسلامی می باشد قطعا همکاری و روابط اقتصادی با حاکمیت و دولتی تروریستی بسیار سخت و در. مواردی جرم خواهد. بود ). رفع تحریمها در چارچوب اجرای مفاد برجام عملا میباید زمینههای سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران را فراهم آورد. حال آنکه، در صورت وضع تحریمهای جدید، سرمایهگذاران خارجی از فعالیت در ایران اجتناب خواهند ورزید. اجرای پروژههای مربوط به سرمایهگذاری در صنایع نفت و گاز ایران دشوار و یا حتی ناممکن خواهد شد.
بازگشت جمهوری اسلامی به سیستم بانکی و مالی جهانی دشوار خواهد شد. نگرانی بانکهای کشورهای مختلف از مجازاتها و تحریمهای احتمالی آمریکا باعث خواهد شد در معاملات و مبادلات ارزی با جمهوری اسلامی احتیاط کنند.
صادرات کالا به ایران با توجه به حضور پررنگ سپاه در عرصههای مختلف اقتصادی دشوار خواهد شد.
دقیقا به علت این دشواریهاست که جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران، حسین سلامی تاکید کرده است که حتی اگر تحریمها هم رفع شوند، جنگ اقتصادی آمریکا با جمهوری اسلامی ایران ادامه خواهد یافت.
در پایان و موضوع مهم دیگر مبارزات آزادیخواهانه ی ملل تحت طلم در ایران است که وارد فاز جدیدی خواهد شد و آنهم ادامه این مبارزات اینبار با نام جنگ علیه تروریسم داخلی و بین المللی است و باید و قطعا همکاری و پشتیبانی کشورهای متعهد و موظف به جنگ علیه تروریسم را به دنبال داشته باشد که میتوان به ملت کورد به عنوان بزرگترین، پر جمعیت ترین و اصلی ترین نیروی علیه تروریسم جمهوری اسلامی و مبارز در راه آزادی و دموکراسی یاد کرد.
اما باید این مهم را متذکر شد که احزاب و گروههای شرق کوردستان و همچنین اپوزیسیون مسلح مخالف با جمهوری اسلامی، باید تغییرات اساسی در شیوه مبارزاتی و ارتباط های داخلی و خارجی را اتخاذ کنند و به بهترین شیوه از این فرصت بهره ببرند ( از آنجایی که مدارک و شواهد لازم را نیز در اینباره در دست دارند و دولت های غربی نیز بر آن واقفند و طی چند روز اخیر از طرف برخی مقامات این دولت ها در رابطه با تروریست بودن سپاه پاسداران به آنها اشاره شده است که مهمترین آنها پرونده میکونوس و ترور دکتر عبدالرحمن قاسملو میباشد).