روژی کورد: صدها تن از فعالان اجتماعی و سیاسی با امضای نامه‌ای خطاب به نمایندگان مجلس، خواستار ممنوعیت ازدواج کودکان کمتر از ۱۸ سال در ایران شدند.
در نامه صدها فعالان مدنی و سیاسی خطاب به نمایندگان مجلس که روز دوشنبه ۲۳ مرداد منتشر شد، ازدواج در سنین پایین «یکی از مصادیق کودک‌آزاری و نقض حقوق کودک به‌ویژه دختربچه‌ها» خوانده شده و آمده است که ازدواج دختربچه‌ها در سراسر ایران از آذربایجان شرقی تا سیستان و بلوچستان و از خراسان رضوی تا خوزستان «شیوع نگران‌کننده‌ای» یافته است.
بنا بر متن این نامه، قانون مدنی فعلی «با نادیده گرفتن عواقب چنین پدیده‌ای به آن رسمیت بخشیده» و سبب تداوم ازدواج کودکان شده است.
کامیل احمدی، انسان‌شناس و پژوهشگر اجتماعی در جدیدترین پژوهش‌های خود در مورد ازدواج کودکان دریافته است که «ازدواج زودهنگام کودکان» در هفت استان کشور از فراوانی بیشتری برخوردار است.
احمدی در نشستی که روز شنبه ۲۱ مرداد به مناسب رونمایی کتاب «طنین سکوت» در کتابخانه ملی ایران برگزار شد، گفت به استناد آمارهای رسمی ثبت‌احوال، اولین استان با بالاترین درصد ازدواج کودکان، خراسان رضوی است و پس از آن به ترتیب آذربایجان شرقی، خوزستان، سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی، هرمزگان و اصفهان در جایگاه‌های بعدی قرارگرفته‌اند.
وی عمده‌ترین دلایل گسترش ازدواج کودکان در این استان‌ها را دلایل فرهنگی دانسته و گفته است: «بسیاری از آن‌ها از ترس این‌که دختران زود چشم و گوششان باز شود یا از ترس ارتباطات موبایلی، دختران را برای ازدواج تحت فشارقرار می‌دهند.»
ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی ایران مصوب سال ۱۳۱۳ سن ازدواج برای دختران ۱۵ سال و برای پسران ۱۸ سال بود و در شرایط خاص و با ارائه گواهی دادگاه، دختران از ۱۳ سالگی و پسران از ۱۵ سالگی می‌توانستند ازدواج کنند؛ بنابراین ازدواج زیر ۱۳ سال کاملاً ممنوع بود اما سن قانونیِ ازدواج در ایران ۱۳ سال برای دختران و ۱۵ سال برای پسران است.در ایران محدودیت سنی برای ازدواج وجود ندارد و ازدواج در هر سنی ممکن است. ازدواج کودکان هم در سنت و هم در قانون ایران وجود دارد. اما ازدواج دختر کمتر از ۱۳ ساله و پسر کمتر از ۱۵ سال «منوط است به اذن ولی به شرط مصلحت با تشخیص دادگاه صالح». ازدواج قبل از بلوغ (۹ سال قمری در دختران و ۱۵ سال قمری در پسران) توسط ولی کودک (پدر و جد پدری) انجام می‌شود. تشخیص دادگاه نیز کاملاً از عرف منطقه تأثیر می‌گیرد.
براساس آمار ثبت احوال کشور، در سال ۹۴ بیش از ۴۸ هزار دختر و نزدیک به ۱۵ هزار پسر ۱۰ تا ۱۴ سال ازدواج کرده‌اند. این در حالی است که کنوانسیون جهانی حقوق کودک، افراد زیر ۱۸ سال را کودک دانسته و در اعلاميه حقوق بشر، ازدواج زودهنگام كودكان «انحراف از حقوق بشر» تعريف شده است.
طیبه سیاووشی، عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا از مخالفت‌های اجتماعی «بسیار زیاد» با طرح افزایش سن ازدواج خبرداد و گفت که از میان مراجع مذهبی، آیت‌الله ناصر مکارم‌شیرازی با افزایش حداقل سن ازدواج موافقت کرده است.
فاطمه ذوالقدر، نماینده تهران در عین حال، بدون ذکر نام، از مخالفت «چند نفر از مراجع» خبر داد و افزود «علی‌رغم مخالفت‌هایی با اصلاح سن ازدواج» بررسی این طرح در فراکسیون زنان مجلس «منتفی نشده است».
اما رئیس بسیج جامعه زنان ایران تلاش‌ها برای حذف «اذن پدر و شرط سنی» از شرایط ازدواج دختران را «جنگ با خدا» نامیده بود.
وی حذف شرط سنی از ازدواج دختران زیر ۱۳ سال را مخالف «آموزه‌های دینی» و در تضاد با «فطرت انسانی» توصیف کرد و تنها، رسیدن به «بلوغ شرعی» را برای ازدواج کافی دانست.
کمیته حقوق کودک سازمان ملل نیز در اسفند سال ۹۴ از دولت ایران خواست قوانین کیفری و قانون ازدواج کودکان دختر را اصلاح کند. درخواستی که تاکنون به آن پاسخی داده نشده است.
نظرات
