اسامی کشورهایی چون ایران، ترکیه، سوریه و عراق که کشورهای جعلی ای می باشند (عنوان جعلی برای کشور عراق را قیلسوف فرانوسی برنارد هانری لوی نیز بکارگرفته است) و هیچگاه به شکل کنونی وجود نداشته اند، عمرشان به بیش از ۱۰۰ سال پیش برنمی گردد، حال آنکه نام سرزمین کوردها، کوردوئیه، کاردو، کاردوخ و …غیره که در کتاب مشهور گزنفون و دانشنامه کلمبیا نیز ذکر شده است، قدمت کوردها و کوردستان را اثبات می کند. از اینرو کوردها نع تنها با طرح خواست جدا شدن از این کشورهای جعلی، تحزیه طلب نیستند، بلکه هویت طلب و وحدت خواه هستند، وحدتی که در معاهده های ننگین لوزان و سایکس پیکو، از کوردها سلب گردید. طی این نوشتار نگاهی به این مسئله خواهیم داشت.
واقعیت آن است که کشورهای عراق، سوریه، ترکیه و ایران، کشورهایی جعلی هستند و نام کنونی انها به بیش از یکصد سال پیش برنمی گردد.
واقعیتهای جغرافیایی کنونی که در عرصه های بین المللی و منطقه ای نیز عرض اندام می کنند و در معادلات نیز حضور دارند و حتی برخی از کشورهای عربی از جمله قطر را به اقمار خود تبدیل کرده اند، حاصل به هم چسباندن اجباری خاک مللی هستند که بنا بر مسائل مرتبط به شکل جغرافیائی، سبک زندگی عمدتا مبتنی بر کوچ و دامداری، بسی دیرتر از ملل دیگر به فکر تشکیل خاک و کشور خودشان افتاده اند.
ایران:
آنچه اینک ایران نامیده می شود و نقشه آن به شکل گربه ای نشسته خودنمایی می کند، قبلا بر حسب نام امپراطوریهای حاکم بر آن نامگذاری شده است، امپراطوری ساسانیان تا امپراطوری صفوی که آخرین امپراطوری حاکم بر آن بوده است که به طور قرینه و موازی، در ترکیه نیز همین سیستم و سبک نامگذاری از جمله امپراطوری عثمانی حاکم بوده است.
ایران کنونی علاوه بر نام امپراطوریها با اسامی دیگری از قبیل سرزمین پارس یا سرزمین عجم یا بلاد عجم نیز شناخته می شده است که دایره این بلاد (جمع بلد به معنای شهر) به طور مداوم در حل تغییر بوده است.
در این امپراطوریهای، در دوره های کثیری، قسمت عمده آن به واسطه واگذاری قدرت از مرکز، به میرنشین ها واگذار می شده است، میرنشینهایی که در ضمن حفظ استقلال خود، به پادشاه خراج و مالیات می داده اند و در هنگام وقوع جنگها نیز، سواره و پیاده نظام ارسال می کرده اند. از این میرنشینها در کوردستان می توان به میرنشینهای مروانی ها (۹۹۰ الی ۱۰۸۵)، روادی ها، دینه ور، میرنشین سوران و اردلان، بابان و …. اشاره کرد که گاها به ستیز با حکومت مرکزی نیز برخاسته اند اما در نهایت با نیرنگ دولت مرکزی و عمدتا از طریق تحریک و تهییج میرنشینهای دیگر موفق به سرکوب میر ستیزه جو برامداه ند.
تاریخ آغاز و پیدایش میرنشینها نیز مشخص است. نهضت های پی درپی علیه حاکمیت عباسی و قدرت رو به زوال خلافت اسلامی در اواخر عباسیان منجر به ظهور چند میرنشین در کردستان شد به گونه ای که حتی در مساجد نیز به نام امیران خطبه خوانده می شد.
نام ایران، سال ۱۳۱۳ شمسی، بر ایران اتلاق شد. افرای همچوم سعید نفیسی،محمد علی فروغی و سید حسن تقی زاده که از انها به عنوان روشنفکران زمان خودشان یاد می شود و در اوج پان ایرانیسم و فاشیسم فارس بودند، در حکومت پهلوی اول با حمایت مستقیم رضاشاه گردهم آمده بودند که به این منظور اقداماتی را انجام می دادند،”سعید نفیسی” از مشاوران نزدیک رضاخان به وی پیشنهاد کرد نام کشور رسما به “ایران” تغییر یابد، این پیشنهاد در آذر ماه ۱۳۱۳ شمسی رنگ واقعیت به خود گرفت، یادداشتی را که از نظر می گذرانید، مقاله ای از سعید نفیسی در روزنامه اطلاعات است که بعد از رسمی شدن عنوان ایران، دلایل و توجیه تاریخی و فرهنگی این انتخاب را با عموم مردم در میان گذاشته است.
پس از ان کوردها، مداوم به مبارزه برای تعیین سرنوشتشان و از بین برداشتن سرنوشت شومی که برای انها و بدون مشورت و یا رأی گیری و نظرخواهی از کوردها، بلوچها، الاحوازیها، آذریها و …غیره، برایشان رقم زده شده بود، برخاستند. قیام اسماعیل آقا سمکو، تشکیل ژ.ک، تشکیل حزب دمکرات کوردستان و تشکیل جمهوری کوردستاندر مهاباد و سپس پیدایش احزاب دیگری از قبیله کومله، سندی موثق و قطعی بر عدم موافقت کوردها جهت جای گرفتن و محصور ماندن در این سرنوشت جعلی می باشد که تاکنون نیز مداوم است و با وجود شعارهای تاکتیکی احزاب کورد مبنی بر خودمختاری و فدرالیسم و اقسام دیگر، خواست اصلی کوردها استقلالشان می باشد و هیچگاه مرزهای قرارداری بین دیگر قسمتهای کوردستان را به رسمیت نشناخته اند
ترکیه:
ترکیه با نام امپراتوری عثمانی در چند سدهٔ گذشته، بخشهای بزرگی از خاورمیانه و جنوب شرقی اروپا را در دست داشت. تا اینکه پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی، جمهوری ترکیه به رهبری مصطفی کمال پاشا آتاترک در سال ۱۳۰۲ (۱۹۲۳) تأسیس شد.
مصطفی کمال‌پاشا (آتاتورک) که جنگ‌های استقلال ترکیه را فرماندهی می‌کرد، به نقش حساس کوردها در این جنگ واقف بود، از اینرو با دادن وعده‌های زیاد به کوردها حمایت آنها را جلب، و در سایه پیروزی‌های چشمگیر مصطفی کمال، براساس معاهده لوزان، دولت نوین ترکیه تحت حاکمیت کمالیسم به رسمیت شناخته شد. اما ممنوع‌شدن مظاهر هویت کوردی از جمله زبان و پوشش، تمامی نیروهای ملی و مذهبی را وادار به عکس‌العمل نمود و از سال ۱۹۲۴ تا ۱۹۳۹، در اثر سخت‌گیری‌های دولت ترکیه یک سلسله شورش‌هایی درمیان کوردها علیه دولت مرکزی ترکیه به وقوع پیوست. قیام شیخ سعید پیران، قیام آرارات و قیام درسیم از مهمترین شورشهای این دوره هستند.
دولت مرکزی ترکیه با واکنش‌های سخت و خشن، کلیه شورشهای صورت گرفته را سرکوب کرد و حتی پی از سرکوب قیام آگریف اقدام به انتشار کاریکاتوری کردند که بر طبق آن، کوردها و خواستشان را در اگری (۱۹۲۷)، برای همیشه دفن کردند، اما وجود احزاب متفاوت در این بخش از کوردستان و مبارزات پارت کارگران کوردستان (که با فراز و فرود و حتی تغییر مشی نیز روبرو بوده است که موضوع این نوشتار نیست) نشانگر پویایی و مقاموت کوردها جهت رسیدن به خواستشان و گردن ننهادن به این مرزهای جعلی می باشد.
این مقاومت کوردها در عین اسمیلاسیون فرهنگیشان در ترکیه در حالی ادامه دارد که در بین سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۳۸ در پی قیام درسیم، ارتش ترکیه به رهبری آتاترک ۶۵٬۰۰۰ تا ۷۰٬۰۰۰ از کردهای علوی ساکن استان درسیم را قتل‌عام کردند.
سوریه:
سوریه کنونی پس از اشغال به دست فرانسوی ها (۱۹۱۷-۱۹۲۰) و قیمومیت فرانسوی ها (۱۹۲۰-۱۹۴۶)در سال ۱۹۴۶ مستقل شد. یعنی دقیقا ۷۱ سال پیش. این کشور جعلی از سال ۱۹۶۳ تا به امروز جمهوری عربی سوریه به دست حزب بعث و از سال ۱۹۷۰ به دست خانواده اسد اداره می شود.
با به قدرت رسیدن حزب بعث نگرش ضد قومیتی در سوریه گسترش یافت و بسیاری از کوردهای سوریه از از حقوق اجتماعی محروم شدند و حتی زمین‌های کشاورزان ساکن منطقه‌هایی مثل الحرزکه و قامشلی مصادره شد. در این زمان نگرش شونیستی در سوریه افزایش یافت و کوردها در شرایط کاملاً دشواری قرار گرفتند و بسیاری از آنان تابعیت خود را به طور اجباری از دست دادند.
مردم کردستان نیز در سال ۲۰۱۱ به اعتراض‌های مردمی در سوریه پیوستند و مردم شهرهای کردستان سوریه در اعتراض به سیاست‌های دولت و حمایت از اعتراض‌های مردمی در سوریه در چند شهر دست به تظاهرات زدند.
قبل از آن نیز احزاب متفاوتی در کوردستان بخش سوریه وجود داشته است و افرادی همچون شیخ معشوق غزنوی رهبری کوردها را در دست داشته اند و شاعرانی ملی همچون استاد جگرخون نیز رهبری فکری و احساسات کوردها را بر عهده داشته اند اما مبارزات این بخش از کوردستان به دلیل وعست کم و کمی جمعیت آن، عمدتا به قیام بخشهای دیگر از جمله کوردها در ترکیه و کوردها در عراق و عمدتا به قیام بارزانی ها، وابسته بوده و هستند.
عراق:
کشور عراق کنونی، یا متعلق به امپراطوریهای عباسی و اموی و صفوی و …غیره بوده است.
پس از جنگ جهانی اول و شکست امپراطوری عثمانی، این منطقه نیز همچون سایر متصرفات متفقین درخاورمیانه، به قیمومیت آنها درآمد. بر طبق موافقت‌نامه سایکس-پیکوت که به طور محرمانه و در سال ۱۹۱۶ به امضا رسید، عراق جزئی از قلمرو اشغالی بریتانیا درآمد و تحت نظارت آن اداره می‌شد. به این ترتیب که در سال ۱۹۲۰(۱۲۹۹ هجری) از به هم پیوستن سه ایالت منطقه میان رودان، یعنی ایالتهای بصره، بغداد و موصل و با حمایت بریتانیا و سایر متفقین کشور عراق تشکیل شد. وجه تسمیه آن نیز وجود سنگهای صخره‌ای و سخت است که در بعضی نقاط این کشور دیده می‌شود. یک سال بعد از تشکیل کشور عراق، فیصل اول با حمایت بریتانیا و با رای‌گیری عمومی به پادشاهی عراقانتخاب شد.
بدین ترتیب حدود ۹۷ سال پیش، کشور عراق کنونی بوجود آمدف کشوری که قرار نبود کوردستان جزئی از ان باشد، حتی قرار بود موصل جزء کشور کوردستان باشد اما این امر هیچگاه تحقق نیافت. لذا کوردها شروع به مقاومت کردند و بخشی از این مقاومتها از جمله قیام شیخ محمود حفید متوجه انگلیسیها و در ضدیت با ان ها بود.
پط از ان قیامهایی همچون قیام بارزانیها شروع شد، که اکنون پارت دمکرات کوردستان، آنرا ادامه داده است و از همین حزب، اتحادیه میهنی کوردستان به رهبری حلال طالبانی و سپس جنبش تغییر به رهبری نوشیروان مصطفی منتج گردید.
این بخش از کوردستان اکنون بنا دارد با وجود مخالفتها کثیر چهار کشور جعلی ایران، ترکیه، سوریه و عراق و همچنین برخی از زمزمه های مخالفت داخلی متحد با این چهار کشور جعلی، در ۳ مهر ماه ۱۳۹۶ شمسی، همه پرسی استقلال را برگذار کند که از ان به عنوان مقدمه استقلال یاد می شوذ. استقلالی که حق ذاتی، قانونی و شرعی کوردها بوده و بر اساس منشور حقوق بشر سازمان ملل، قابل اجرا و معقول و منطقی است.
در عین حال کشورهای جعلی ترکیه و ایران و سوریه و عراق، از ان به عنوان تجزیه عراق یاد می کنند و بنای مخالفت با آن و حتی حمله به آن در صورت تحقق این خواست کوردها در این بخش از کوردستان را دارند. اینجاست که باید از خود پرسید، این کشورها بر اساس اتکا به کدام تاریخ و حقیقت وجودی خودشان برای کوردها طرح و نقشه کشیده و اجرا می کنند یا در نظر دارند از این حقوق آنها جلوگیری نمایند و همچنانکه در گذشته با یاری دول قدرتمند به خاک و حقوق کوردها تعرض نموده اند، اینبار نیز به تعرض خود ادامه بدهند؟
کوردستان حقیقتی تاریخی، واقعی و حقیقی است، اگر امروز نیز کشورهای جعلی و خودساخته و بدون ریشه تاریخی و فرهنگی با یاری سوداگران سیاسی، تلاش نمایند تا مانع از تحقق این خواست کوردها شوند، حقیقت کوردستان همچنان زنده خواهد بود و دیری نخواهد پائید که کوردستان در نقشه جهان خواهد درخشید. این حقیقت را بنده سال ۲۰۰۹ در دانشگاه تهران که آنزمان مشغول تحصیل در سطح فوق لیسانس در ان دانشگاه بودم، به دکتر علیرضا نیستانی گوشزد نموده ام که ایشان بر این نظر بودند که این وعده خالی از پشتوانه واقعی سیاسی بوده و ۵۰۰ سال دیگر نیز تحقق نخواهد یافت اما امروز به عینه می بینیم که دیگر کوردها و کوردستان به واقعیتی جهانی تبدیل شده اند، کشور و ملتی که پایگاه اصلی دمکراسی و مبارزه با تروریسم بین الملل شناخته شده و در آینده نزدیک، وجود کوردها، نظم کنونی منطقه و در نتیجه وجود کشورهای جعلی ایران، ترکیه و سوریه را نیز به مثابه عراق، به خوابی تاریخی تبدیل خواهد نمود.
نظرات
