یەکیەتی نیشتیمانی خەنجەرەکەی بیست و سێ ساڵ لەمەو پێشی لە پشتەوە له‌ حیزبی دێموکرات دا.

0
871

نووسینی : سیاوەش محەممەدی
هاوینی ساڵی ١٣٩٤ی هەتاوی ، چەند تیمێک لە پێشمەرگەکانی حیزبی دێموکراتی کوردستان (حدک)، بە مەبەستی چالاکی لە ناوچەی هەورامان، بەرەو سنوورەکانی باشوور و روژهەڵاتی کوردستان لە نێوان هەردووک قەزای “هەڵەبجە” (باشووری کوردستان) و” پاوە” (رۆژهەڵاتی کوردستان) بەرێ کەوتن و لە ناوچەییەکی شاخاوی و سەر سنوور بە ناوی “هاوار” و “گرییانە” جێگیر بوون (دیارە ئەو شوێنانە هەتا ساڵی ١٣٦٧ بنکە و بارەگای هێزی شاهۆی حدکا-ی لێبوو و پاش شیمیای شاری هەڵەبجە بە ناچار ئەو شوێنانەش چۆڵ کران)، تەنها چەند رۆژ پاش جێگیربوونی بەشێک لە هێزەکانی حدک، لە دیوی ئێراندا، هێزەکانی سوپای پاسداران و “هنگ مرزی پاوە” و تەنانەت هیزی  “ئەرتشی ٨١ی زرهی کرماشان”یش کەوتنە ئامادەباش و بۆ ئەو مەبەستەش سەرەڕای هێنانی هێزێکی زۆر بۆ ناوچەکە، بۆ ترساندن و دابەزاندنی ورەی پێشمەرگە رۆژانە هەلیکۆپتریشیان بەسەر ئاسمانی ناوچەکەدا دەسووراندەوە، لە دیوی باشووری کوردستانیش هێزەکانی “حەرەس حدوود” و “ئاسایشی شارەزوور”، ناوچەکەیان گەمارۆ دا و هێزێکی زۆریشیان لە “هەڵەبجە” و “تەوێڵە” و “بیارە” کۆکردەوە و هەموو سەیتەریەکانی سەر رێگای پارێزگای هەڵەبجەشیان خستە ژێر جاودێری توند و دواجاریش پێنج کەسی تر لە کادر و پێشمەرگە و تەنانەت ئەندامێکی رێبەری حدک-یشان لە سەیتەرەیەکی نێوان سلێمانی و هەڵەبجە دەستبەسەر کرد و چەکەکانیشیان لێ وەرگرتن!، هەرچەند بە هۆی پەیوەندییەکی ناسالم و دوور لە لۆژیکی بەشێک لە رێبەرایەتی حدک لەگەل یەکیەتی، هەر وەک چاوەروان دەکرا، حدک-یش  بە بیانووی هەڵنەگیرسانی  “شەڕی براکۆژی” لە نێوان هێزی باڵادەست لە سنووری سلێمانی (یەکیەتی نیشتیمانی) و هێزەکانی پێشمەرگەی حدک، بە بڕیارێکی سەرکردایەتی و پاش دەستبەسەر کرانی چەند فەرماندەیەکی تیمەکانیان لە لایەن ئاسایشی شارەزوور لە ناوچە سنووریەکان و کەوتنەوەی گرژی و ئاڵۆزی لە نێوانیان،ناچار بە پاشەکەشە و کشانەوەی هێزەکانیان بوون بۆ بنکەکانی خۆیان لە شاری کۆیەی باشووری کوردستان، کۆڵدانی رێبەرایەتی حدک و کشانەوەی هێزەکانیان لە ناوچەی هەورامان بە هۆی فشاری هەمەلایەنەی یەکیەتی نیشتیمانی،جارێکی تر وەبیرهێنەرەوەی بڕیاری کشاندنەوەی هێزەکانی پێشمەرگە ی “حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران” پاش شەهید بوونی د.شەرەفکەندی  لە ژێر فشار و زەختی هەمان هێز واتە یەکیەتی نیشتیمانی بوو.
دیارە لە ساڵی ١٩٩٢-٩٣ زایینی-یش بەشێک لە رێبەرایەتی حزبی دێموکرات بڕیاریان لەسەر کشاندنەوەی هێزەکانی پێشمەرگەی دێموکرات لە قەندیل و جێگیرکردنیان لە کۆیەدا کە  بەشێکیان هەمان ئەو کەسانەن پاش ٢٣ ساڵ، جارێکی تر مێژوویان دووپات کردەوە و  بە هەمان بیانووی ٢٣ ساڵ لەمەو پێشی خۆیان، واتە “پاراستنی بەرژەوەندییەکانی حکومەتی هەرێم ” و “روونەدانی شەڕی براکۆژی”، بڕیارێکی مێژوویی نادرووست و دوور لە لۆژیکی سیاسەت و بەرژەوەندی گشتی نەتەوەی کورد لە روژهەڵاتی کوردستانیان دایەوە و لایەنی بەرامبەریش  بە هەمان ئەقلیەت و لۆژیکی ٢٣ ساڵ لەمەو پێشی خۆی  جارێکی تر خیانەتی پێکردن و لە پشتەوە خەنجەریان لە جەستەیان دا. (کە لە درێژەی بابەتەکەدا ئاماژەی زیاتری پێ دەکەم)
دیاارە تەنها چەندمانگ پێش ئەوەش ،حزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران(حدکا) پاش سەرلەنوێ بردنەوەی هێزەکانی پێشمەرگەی خۆی بۆ زنجیرە چیاکانی قەندیل و جێگیرکردنیان لەو ناوچانە، تووشی پیلانێکی هاوشێوە لە جۆر و قەبارەییەکی ترەوە  بوو بەڵام پاش زیاتر لە ٢٠ رۆژ گەمارۆی هێزەکانیان و چەندین پیلانی تر ،دواجار بە دانی چەند بریندارێک و شەهیدێک توانی ئیرادەی خۆی بۆ رابوون بسەلمێنێت و ئێستاکە جگە لە چەندین بنکە و بارەگا و تەنانەت فێرگەی سیاسی نیزامیش بەشێکی زۆر لە سنووری نێوان رۆژهەڵات و باشووری کوردستانی لە ژێر کونترۆل داییە کە لێرەدا دەکرێت وەک نموونەیەکی سەرکەوتوو لە جۆری رووبەروو بوونەوە لەگەڵ هێزەکانی بەشەکانی تری کوردستان، چاوی لێ بکرێت.

لە سەرەتای ئەم ساڵیشدا بە هۆی چوونەوەی چەندین هێزی پێشمەرگەی  هەردوولای حیزبی دێموکرات بۆ نێوخۆی رۆژهەڵات و چەند جولەیەکی سیاسی نیزامی پێشمەرگەکانی حدکا  بە تایبەت لە پارێزگای کرماشان، شیمانەی ئەوە دەکرا کە رژیمی کۆماری ئیسلامی ئێران و هاوپەیمانانی ناوچەیی خۆی، بێدەنگ نابن و بۆ نانەوەی کێشە و بەربەست بۆ پێشمەرگەکانی هەردووک لایەنی حیزبی دێموکرات، هەنگاوی پێویست دەگرنە پێش، بەڵام ئەوەی دوور لە چاوەڕوانی بوو “عاجل” و بە پەلە بوون لەسەر ئەو بریارە و کردەوەیی کردنی هەنگاوەکانیان بە ماوەییەکی کەمدا بوو!
دوای هێرشی “داعش” بۆ بەشێک لە خاکی باشووری کوردستان بە تایبەت لە ناوچەکانی “جەلەولا” و “سەعدیە” و “کەرکووک” ، هێزێکی چەنسەد کەسی لە گریلاکانی “پارتی کرێکارانی کوردستان” دوای تێپەربوون  لە شارەکانی رانییە و سلێمانی و کەلار لە پێش چاوی کامێراکان گەیێندرانە بەرەکانی شەڕ و  شانبەشانی هێزی “دژە تێرور” و پێشمەرگەکانی یەکیەتی نیشتیمانی کوردستان و بەشێک لە سوپای قودسی ئێرانی و حەشدی شەعبی، لە جبهەی جەلەولا و سەعدیە شەرێکی قارەمانانەیان کرد و توانییان ئەو بەشەی خاکی کوردستان وێرای هێزەکانی پێشمەرگە و سوپای قودس و حەشدی شەعبی لە تێروریستانی داعش پاک بکەنەوە، بەڵام ئەوەی کە نەزانرا و تا ئەم ماوەش جێگای پرسیار بوو، چارەنووس و شوێنی جێگیربوونی ئەو هێزانەی پەکەکە بوو، ئەوەی کە روونە و لە زۆرێک لە فیلم و وێنەکان و تەنانەت بە شێوەی فەرمیش لە لایەن راگەیاندنەکانی سەر بە پارتی کرێکارانی کوردستان و یەکیەتی نیشتیمانی و ئێرانیش  بە ئاشکرا باس کرا و دیترا ، رەوانە کردنی ئەو هێزانە بوو بۆ جەلەولا و سەعدییە و کەرکووک، بەڵام ئەوەی کە نەبینرا و نەبیسترا و تا ئێستاش باس نەکراوە ، گەرانەوە یان چارەنووسی ئەو هێزانە پاش کۆتایی هاتنی شەری سەعدیە و جەلەولا و تل الورد(کرکووک) بوو!

رۆژی یەکشەممە ١ی سەرماوەزی ١٣٩٤ی هەتاوی ، یەکەم هەواڵی حزووری هێزێکی پۆشتە و پەرداخ لە سنووری نێوان هەردوو قەزای  هەڵەبجە (باشووری کوردستان) و پاوە (رۆژهەڵاتی کوردستان) لە ناوچەکانی “هاوار” و “گرییانە”  گەییشتە دەستم و دیاربوو کە چەند رۆژ پێشتری ئەو هێزە لەوێ جێگیرکرابوون و دواتریش زانرا کە ئەو هێزە چەند سەیتەرەییەکیان داناوە و لە کۆڵبەران و کاسبکارانی خەلکی رۆژهەڵات داوای “باج” و “گومورگ”ێکی  سی و پێنج هەزار تمەنی  بۆ هەر بارێک دەکەن! ، دیارە دواتریش  زانرا کە ئەو هێزانە گریلای “پارتی کرێکارانی کوردستان”ن.
هەرچەند کە پاش تێپەربوونی ٩ رۆژ لە مانەوە و جێگیربوونی ئەو هیزە لەو ناوچانە (تا کاتی نووسینی ئەم بابەتە)  و سەرەڕای ئەوەش کە نرخی گومورکی هەر کۆڵبەرێک-یشیان تا بیست هەزار تمەنی ئێرانی دابەزاندووە! بەڵام وەک نارەزاییەتییەک و سەرەرای هەبوونی نزیکەی ٢٠٠ کۆڵبەر لەو سنوورە، بە هۆی داوای گومورکی زۆر لە  کۆلبەران  و خەلکی فەقیر و هەژار،هەتا ئێستا هیچ کۆڵبەرێک  لەو سنوورە ئاودیوی  باشووری کوردستان  نەبووە و کاروکاسبی و هاتووچۆی سەرسنوور  بە شێوەییەکی کاتی لە ناوچەکە وەستاوە .

بەڵام چۆنیەتی سەردەرهێنانی  ئەو هێزەی پەکەکە  لەو ناوچانە لە حاڵێکدا کە گەییشتن بەو ناوچانە یان لە رێگای باشووری کوردستانەوە دەکرێت یان لە رێگای پەرینەوە لە رووباری سیروان لە دیوی رۆژهەڵاتی کوردستانەوە، پەرینەوەی هێزێک لەو قەبارە لە دیوی رۆژهەڵاتی کوردستان و لە رووباری سیروان ئەویش لەم وەرزی وەشت و باراندا و بەو هەموو چەک و باروبنە عەمەلەن ئیمکانی نییە و هەر بۆیە دەکرێت بە پشت بەستن بە زانیارییە ناوچەییەکان و وتەی “شاییەد حاڵان” هیچ جێگای گۆمانێک نەهێڵینەوە کە بەشێک لەو هێزانەی پەکەکە کە لە ناوچەی هەورامان  جێگیرکراون بەشێکن لە هەمان ئەو هێزەی کە پێشتر لەسەر دەستی یەکیەتی نیشتیمانی نێردرانە جەلەولا و سەعدییە و شانبەشانی حەشدی شەعبی و سوپای پاسداران شەری داعشیان پێ کرا.

تەنها چەند رۆژ پاش جێگیربوونی ئەو هێزەی پەکەکە لە ناوچەی هەورامان  لە دیوی رۆژهەڵاتی کوردستان و بەرپرسانی رژیم بە پێ پلانێکی لەپێش داڕێژراو لە سەر رووباری سیروان ، ئاوی “بەنداوی داریان”یان گرتەوە و بۆ بەیانیەکەیشی بە پێچەوانەی بڕیار و چاوەروانییەکان بە بێ بەشداری وەزیری نیرو و تەنها بە بەشداری نوێنەری خامنەئی لە پاوە  و چەند کەسایەتییەکی ئەمنی و نیزامی ، لە گوندی “داریان” بە پەلە و “عاجل!” ئاوگیری ” بەنداوی داریان” لەسەر رووباری سیروانیان راگەیاند.

لەبەر دوور نەکوەتنەوە لە باسەکە تەنها بە کورتی ئاماژە بەوە دەکەم کە ؛ بە پێ وتەی زۆرێک لە کارناسان، لە پشتەوەی درووست کردنی هەر بەنداوێک بە تایبەت لە لایەن رژیمە دیکتاتور و نا دیموکراتیکەکاندا زیاتر مەبەستی سیاسی و نیزامی هەیە و هەر لەسەر ئەساسی ئەم شێوە تێڕوانینە بۆمان دەردەکەوێ کە مەبەستی سەرەکی رژیمی کۆماری ئێسلامی ئێرانیش لە درووست کردنی ئەم هەموو بەنداوە لە رۆژهەڵاتی کوردستان زیاتر مەبەستی سیاسی و نیزامی خۆیەتی.
لێرەدا دەکرێت وەک یەکێک لە گرنگترینی ئەو بەنداوانەی کە مەبەستی نیزامی و سیاسیان لە پشتە، ئاماژە  بە درووستکردن و  گرتنەوەی ئاوی زەنجییرەییەک بەنداو لەسەر ئاوی سیروان لە ناوچە سەخت و شاخاوییەکانی نێوان دوو پارێزگای کرماشان و سنە بکەین، بە تایبەت لە ناوچەکانی هەورامان لە  “نەوسوود”،”پاوە”،”سەوڵئاوا”  کە  بە گرتنەوەی ئاوی بەنداوەکان کولیدۆری ئێرتباتی  لە نێوان دوو پارێزگای کرماشان و سنە لە ناوچە شاخاوییەکانی هەورامان دەبەسرێت و لە هێزی مانۆڕو و “ابتکار عمل”ی ئەو لایەنانە لە بواری جولەی نیزامی لە نێوخۆی کوردستان کەم دەکاتەوە، لە ئاوەها حاڵەتێکدا ئێستراتژیک بوونی ئەو ناوچانەی کە “ژێرئاو ناکەون” و بە تایبەت بە هۆی نەمان یان کەم بوونەوەی ئاوی پشت دووایین بەنداو، پەڕینەوە و هاتووچۆ لە نێوانیان دا ئاسانترە بۆمان دەردەکەوێت. کە  لێرەشدا  بە تایبەت دەتوانین بە ناوچەکانی خواررووی دووایین بەنداو، واتە بەنداوی “هیروێ” لەسەر رووباری سیروان و  لە نزیک شاری نەوسوود یان بە واتایەکی تر هەمان ناوچەی “هاوار” و گرییانە” و “سازان” و … (کە پەکەکەیان لێ جێگیر کراوە) ، وەک ناوچەییەکی ئێستراتژیک و گرنگ بۆ هەر هێزێکی نیزامی ، ئاماژە بکەین.
پەیوەندی نێوان هەریەک لە  پەکەکە،  یەکیەتی و ئێران و هاوبەرەبوونیان لە ناوچەدا و بە تایبەت پەیوەندی یەکیەتی و پەکەکە  لەگەڵ وڵاتانی داگیرکەری کوردستان کە زۆرجار لەسەر حسابی لایەنی پارچەیەکی تری کوردستان بووە لە لاییەک و  سەرلەنوێ دەستپێکردنەوەی “خەباتی شاخ” لە لایەن دوو باڵەکەی حیزبی دێموکرات و شیمانەی حزووری زیاتری پێشمەرگەکانی حیزبی دێموکرات لە بەهاری ساڵی داهاتوو لە نێوخۆی رۆژهەڵاتی کوردستان و سەرلەنوێ دەستپێکردنەوەی “شێوە خەباتێکی سیاسی –نیزامی” لە لایەکی تر، لە دوا برگەی باتەکە بەو ئاکامەمان دەگەیێنێت  کە:

-راگواستنی هێزەکانی پەکەکە لە جەلەولا و سەعدییە و جێگیرکردنییان لە یەکێک لە  ئێستراتژیکترین ناوچە سنووریەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە لایەن یەکیەتی نیشتیمانی کوردستانەوە بووە و ئەوەش بە ئاگاداری و لەسەر داوای کۆماری ئێسلامی ئێران جێبەجێ کراوە!

-مەبەست لە هێنان و جێگیر کردنی هێزەکانی پەکەکە جگە لە پاراستنی سنوورەکانی ئێران بە دەست هێزێکی سێهەم ،ترس لە حزووری پێشمەرگەکانی رۆژهەڵات و  کونترۆلی دووبارەی ئەو ناوچانە بە دەست پێشمەرگە و کەم کردنەوەی نفووزی حزبی دێموکرات لە ناوچەکەدایە.

-گەمارۆدانی پێشمەرگەکانی حدک لە هاوینی ئەوساڵ و دەرپەڕاندنیان لە لایەن یەکیەتی نیشتیمانی ، جارێکی تر لەپشتەوە خەنجەر لێدانێک بوو لە جەستەی دێموکرات و بزووتنەوەی رۆژهەڵاتی کوردستان بە هەمان نەفەس و هەمان خەنجەری بیست و سێ ساڵ لەمەو بەری خۆی.

لە کۆتاییدا دەبێت بزانین گەلۆ “حزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران” دەتوانێت لە ناوچەییەک کە یەکێک لە قۆرسترین پێگە کۆمەڵاییەتیەکانی بە ئەژمار دێت؛ هەم تۆڵەی دەرپەراندنی هاوڕێیانی پێشووی خۆی لەو ناوچانە بکاتەوە و هەم ئەو خەنجەرە ژەهراوییەی دۆستی دێرینی خۆی (یەکیەتی نیشتیمانی) کە لە  پشتەوە لە جەستەی نیشتیمان و بزووتنەوەی رۆژهەڵات  دراوە بە هەمان نەفەسی دەرهێنانی خەنجەرە ژەنگاوییەکەی بیست و سێ ساڵ لەەمەو پێشی ، کە بە چوونەوە بۆ قەندیل و کێلەشین  دەری هێنا، دەری بێنێتەوە؟

سه‌رنج و كۆمێنت

كۆمێنت